Povzetek
In June 1942 Emanuel Ringelblum asked: “What kind of books do people read? This topic has always been interesting for each Jew and after the war it also became interesting to the world”. This topic hasn’t received a comprehensive study yet. The author of the paper The Remains of the Letters. Three Reading Paradigms in the Ghettos examined this aspect of history of the ghettos. The literature allows us to shed light on the topic of the life and deaths of their inhabitants. But, taking up this topic enables us also to activate new ways of interpreting the books. The volumes they spent time on in the ghetto allow to capture the way the residents of the ghettos built or broke the bond with the reality, how they taught their own children to read or found solace in someone else’s pain. The author considers, however, whether the studies of ordinary life in extraordinary times of the Holocaust can be considered micro-historical.
Literatura
Akavia, Miriam. Jesień młodości. Przeł. Mosze Plessner. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1989.
Auron, Yair. The Banality of Indifference: Zionism and the Armenian Genocide. New Jersey: Transaction Publisher, 2009.
Auron, Yair. The Forty Days of Musa Dagh. Its Impact on Jewish Youth in Palestine and Europe. Hovannisian Richard G., ed. Remembrance and Denial: The Case of the Armenian Genocide. Detroit, Michigan: Wayne State University Press, 1999.
Frankel, Alona. Dziewczynka. Przeł. Leszek Kwiatkowski. Warszawa: Nisza, 2007.
Głowiński, Michał. Czarne sezony. Warszawa: Open, 1998.
Grossman, Haike. The People of the Underground. Tel Awiw: Sifriyat Poalim, 1965.
Hugo, Victor. Der giber in keytn, Les Miserables: a lebns-drame in zeks bilder. Trans. Zvi Hirsh Dashevsky. Vilne: Farlag Hirsh Mats, 1925.
Hugo, Victor. Les Miserables. Trans. Isabel F. Hapgood. Planet eBook (s.d, s.l.).
Hugo, Wiktor. Nędznicy, tom 2. Warszawa: Iskry, 1986.
Kassow, Samuel D. Who will write our History? Emanuel Ringelblum, the Warsaw Ghetto, and the Oyneg Shabes Archive. Bloomington: Indiana University Press, 2007.
Korczak, Janusz. Pamiętnik i inne pisma z getta. Przypisy Marta Ciesielska, posłowie Jacek Leociak. Warszawa: W. A. B., 2012.
Kornblum, Władysław Dov. Ostatnia latorośl. Wspomnienia małego chłopca z getta warszawskiego. Warszawa: Ypsylon, 2002.
Kornblum, Władek. „Byłem zaścielony w łóżku”. Grynberg, Mikołaj. Ocaleni z XX wieku. Po nas nikt nie opowie, najwyżej ktoś przeczyta. Warszawa: Świat Książki, 2012.
Kowalska-Leder, Justyna. Doświadczenie Zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego. Wrocław: Monografie FNP, 2009.
Kronenberger, Louis, “Franz Werfel’s Heroic Novel: A Dramatic Narrative That Has Stirring Emotional Force”. New York Times Book Review, 2 grudnia 1934.
Miłosz, Czesław. Poezje wybrane. Selected Poems. Przeł. różni, posłowie Autora. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1996.
Orwid, Maria. Przeżyć… I co dalej? Rozmawiają Katarzyna Zimmerer i Krzysztof Szwajca. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2006.
Ringelblum, Emanuel. Kronika getta warszawskiego, wrzesień 1939 – styczeń 1943. Wstęp i red. Artur Eisenbach. Przeł. z jidisz Adam Rutkowski. Warszawa: Czytelnik, 1988.
Roszak, Joanna. „Musa Dah i bliżej. Zaczynając od powieści Franza Werfla”. Slavia Occidentalis 2 (2015). S. 83-93.
Wajsbort, Inka. Together and Yet Alone in the Face of the Terror. Tel Awiw: Moreshet, 1992.
Serkowska, Maria. Wstęp do: Wiktor Hugo, Gavroche. Fragment powieści Nędznicy. Przeł. Ludmiła Dunikowska. Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, 1960.
Werfel, Franz. Czterdzieści dni Musa Dah. Przeł. Jacek Frühling, wiersze przeł. Ryszard Stiller. Poznań: Zysk i Ska, 2013.
Weaver, Eva. Lalki z getta. Przeł. Magda Witkowska. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2013.
Wisse, Ruth R. The Modern Jewish Canon: A Journey Through Language and Culture. Chicago: University of Chicago Press, 2003.
Zyskind, Sara. Skradzione lata. Przeł. Anna Wiśniewska-Walczyk. Warszawa: Czytelnik, 1991.
Żabińska, Antonina. Ludzie i zwierzęta. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2010.
Internet sources:
Campo di Fiori by Czeslaw Milosz from The Collected Poems: 1931-1987. Copyright © 1988 by Czeslaw Milosz Royalties, translation: Louis Iribarne. Used by permission of HarperCollins Publishers.
Source: The Collected Poems: 1931-1987 (The Ecco Press, 1988), Web. 9.3.2017 https://www.poetryfoundation.org/poems-and-poets/poems/detail/49751
Web. 9.3.2017 http://shakespeare.mit.edu/merchant/full.html
Licenca
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license