Podwójne spojrzenie Miłosza na Wschód i Zachód – jego wizerunek Rosji i Niemiec
PDF (Język Polski)
EPUB (Język Polski)
MOBI (Język Polski)

Ključne besede

twórczość Cz. Miłosza
Rosja i Niemcy
język rosyjski
literatura i filozofia rosyjska i niemiecka

Kako citirati

Woldan, A. (2012). Podwójne spojrzenie Miłosza na Wschód i Zachód – jego wizerunek Rosji i Niemiec. Porównania, 10, 11–21. https://doi.org/10.14746/p.2012.10.11253

Povzetek

Artykuł podejmuje próbę porównania spojrzenia Czesława Miłosza na Rosję i Niemcy, jako dwa dopełniające się wzajemnie aspekty „Rodzinnej Europy”. Zestawienie tych dwóch aspektów zaczyna się od uwag poety dotyczących sąsiednich języków, przede wszystkim języka rosyjskiego; analizie podlegają jego doświadczenia osobiste zdobyte podczas podróży do carskiej Rosji i Niemiec Weimarskich, a także krytyka ideologii związanych z tymi sąsiadami, faszyzmem ze strony Zachodu i komunizmem ze strony Wschodu. Ważną rolę w ocenie tych dwóch sąsiadów odgrywa literatura rosyjska i niemiecka. Ze strony Rosji, Dostojewski jest dla Miłosza najwybitniejszym przedstawicielem nie tylko literatury, ale i myślenia rosyjskiego; po stronie niemieckiej takie znaczenie ma filozof, Hegel. W tym kontekście Goethe, traktowany jako myśliciel, a wraz z nim Swedenborg i Mickiewicz, przeciwstawiają się filozoficznemu systemowi Newtona. Zadziwiający jest fakt, że w tej korelacji literatury z filozofią Miłosz nie wspomina o myśli Martina Heideggera, jednego z największych myślicieli niemieckich XX wieku, z którym łączą go pewne podobieństwa.

https://doi.org/10.14746/p.2012.10.11253
PDF (Język Polski)
EPUB (Język Polski)
MOBI (Język Polski)

Literatura

Kowalczyk Andrzej Stanisław, Kryzys świadomości europejskiej w eseistyce polskiej lat 1945-1977 (Vincenz-Stempowski-Miłosz). Warszawa 1990, s. 135.

Olejniczak Józef, Arkadia i małe ojczyzny. Vincenz – Stempowski – Wittlin – Miłosz. Kraków, Oficyna Wydawnicza 1992, s. 219.

Miłosz Czesław, Rodzinna Europa. Dzieła zbiorowe, t. VI. Paryż 1986, s. 15.

Miłosz Czesław, Rosyjski język, w: Idem: Rosja. Widzenia transoceaniczne. Tom I. Dostojewski – nasz współczesny. Warszawa, Zeszyty Literackie 2010, s. 42.

Dąbrowski Mieczysław, Miłosz und Canetti – eine (Auto)biographie als Kulturtext. „Zeitschrift für Slawistik”, 38, 2, 1993, s. 227.

Miłosz Czesław, Prywatne obowiązki. Dzieła zbiorowe, t. VII. Paryż 1980, s. 27.

Burek Tomasz, Dialog wolności i konieczności albo historyczne wtajemniczenie. „Teksty” 1981, 4–5 (58–59), s. 106.

Burek Tomasz, Autobiografia jako rozpamiętywania losu. Nie tylko o „Rodzinnej Europie” w: A. Fiut (red.), Poznawanie Miłosza. Część druga 1980–1998. Kraków, Wydawnictwo Literackie 2001, s. 25–26.

Miłosz Czesław, Ziemia Ulro. Dzieła zbiorowe, t. VIII. Pary ż 1980, s. 101.

Miłosz Czesław, Dostojewski , w: Idem, Rosja. Widzenia transoceaniczne. Tom I. Dostojewski – nasz współczesny. Warszawa, Zeszyty Literackie 2010, s. 88.

Heck Dorota, Nietzsche Miłosza, w: A. Fiut (red.), Poznawanie Miłosza 3 1999–2010. Kraków, Wydawnictwo Literackie 2011, s. 305–332.

Barańczak Stanisław, Summa Czesława Miłosza, w: A. Fiut (red.), Poznawanie Miłosza. Część druga 1980–1998. Kraków, wydawnictwo Literackie 2001, s. 259.

Zaleski Marek, Principia poetica Czesława Miłosza, czyli o „Ziemi Ulro ”. „Twórczość ” 1983, 12, s. 60.

Miłosz Czesław, Śmierć Józefa Sadzika, w: Idem, Zaczynając od moich ulic, Dzieła zbiorowe, t. XII. Paryż 1985, s. 328.

Zajas Krzysztof, Miłosz i filozofia. Kraków, wydawnictwo Baran i Suszczyński 1997, s. 152.