Keywords
polemics
German philosophy
cognitive categories
intuition
Slovak culture
How to Cite
Abstract
The author of the article focuses on introducing and interpreting the dispute over Slavic philosophy that took place in the 1840s in Slovak magazines (between J.M. Hurban, C. Zoch and P.Kellner-Hostinský). This dispute is an important testimony of the era, it concerned the fundamental issues of the time: the identity of Slovak culture, its philosophical background, its place and role in the Slavic world, its attitude to tradition. The author of the article focused primarily on two aspects of the “slovanská veda” project: the relation to German philosophy and the key cognitive category “viďeňja.” The author also points to the role that this dispute played in shaping the model of Slovak culture. Since the Slovak Romantic literary discourse has recently been enriched by many new revisions, the author also briefly refers, sometimes polemically, to the latest research.
References
Bielik-Robson, A. (2008). Romantyzm, niedokończony projekt. Eseje. Kraków: Universitas.
Čepan, O. (1974). Premeny „ducha a predmetnosti” v slovenskom romantizme. Literárny romantizmus. Litteraria XVI. Bratislava: Veda, s. 101–163.
Čepan, O. (1993). Razdelia romantizmu. „Slovenské pohľady”, nr 1, s. 60–80.
Dupkala, R. (1996). Štúrovci a Hegel (K problematike slovenského hegelianizmu a antihegelianizmu). Prešov: ManaCon.
Emerson, R.W. (2005). Natura. Przeł. P. Gutowski. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa. Goszczyńska, J. (2008). Synowie słowa. Myśl mesjanistyczna w słowackiej literaturze romantycznej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Gromczyński, W. (1992). Emerson. Codzienność i absolut w filozofii Ralpha Waldo Emersona. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Hurban, J.M. (1846). Veda a slovenske pohladi. „Slovenskje pohľady na vedi, umeňja a literatúru”, nr I, s. 1–12.
Kellner-Hostinský, P. (1847a). Otvorení list p. Ctibohovi Cochiusovi. „Orol tatránski”, r. II, nr 60, s. 467–469, 476–478, 483–486.
Kellner-Hostinský, P. (1847b). Druhi otvorení list p. Ctibohovi Cochiusovi. „Orol tatránski”, r.III, nr 76–78, s. 601–604, 609–612, 617–620.
Kollár, J. (1846). Hlasowé o potřebě jednoty spisowného jazyka pro Čechy Morawany a Slowáky. Praha: České muzeum.
Kováčik, Ľ. (1999). Princíp videnia v diele P. Kellnera-Hostinského. Slovanský romantizmus. Red. A. Červeňák, S. Makara. Banská Bystrica: Filologická fakulta Univerzity Mateja Bela. s. 177–182.
Lewandowski, W. (2011). Wolność i samotność. Myśl społeczno-polityczna amerykańskiego transcendentalizmu. Warszawa: Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Libelt, K. (1844). O miłości ojczyzny. „Rok”. Listy Ľ.
Štúra. 1. (1954). Bratislava: Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied. Listy Ľ.
Štúra. 2. (1956). Bratislava: Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied.
Majerek, R. (2020). Hľadanie nového modelu opisu slovenského romantizmu. „Slovo a smysl”, t. 33, nr XVII.
Mickiewicz, A. (1955). Literatura słowiańska. T. XI. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik.
Mickiewicz, A. (1998). Literatura słowiańska. T. X. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik.
Mináč, V. (1997). Zobrané spory J.M. Hurbana. Bratislava: Národné literárne centrum.
Osuský, S. Št. (1935). Kellner-Hostinský filozof. “Zborník Matice slovenskej”, r. XIII, s. 163–182.
Páleš, E. (2012). Štúrovská koncepcia slovanskej vedy – romantický prežitok alebo predzvesť budúcnosti? Trendy v metodológii a filozofii vedy, ktoré dávajú za pravdu Štúrovcom. W: Zborník z vedeckého seminára „Nové kontexty života a diela Ľudovíta Štúra”. Red. B. Mihalkovičová, E.Kowalská. Modra: Modranská muzeálna spoločnosť, s. 84–104.
Parenička, P. (1998). Život a dielo Petra Kellnera-Záboja Hostinského. Martin: Matica slovenská.
Skwara, M. (1994). Mickiewicz i Emerson: prelekcje paryskie. „Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej”, r. 85, nr 3, s. 104–122.
Sošková, J. (2004). Estetické dimenzie pojmu „Videňja” Petra Kellnera-Záboja Hostinského. „Doctrina. Studia społeczno-polityczne”, nr 1, s. 107–128.
Sošková, J. (2008). Noetický princíp „videňja“ P. Kellnera Záboja Hostinského z pohľadu súčasného esteticko-filozofického myslenia. W: Filozofia a slovanské myšlienkové dedičstvo: Osobnosti, problemy, inšpirácie. II. Red. E. Lalíková, Š. Kostelník, M.Rembierz. Bratislava: Iris.
Várossová, E. (2005). Filozofia vo svete, svet filozofie u nás. Bratislava: Veda.
Walicki, A. (1970). Filozofia a mesjanizm. Warszawa: PIW.
Walicki, A. (1983). Między filozofią, religią i polityką. Studia o myśli polskiej epoki romantyzmu. Warszawa: PIW.
Zajac, P. (red.) (2016). Štúr, štúrovci, romantici, obrodenci. Bratislava: Veda
Zajac, P., Schmarcová, Ľ. i in. (2019). Slovenský romantizmus. Synopticko-pulzačný model kultúrneho javu. Brno: Host.
Zoch, C. (1847). Slovenskje pohlady na vedi, umeňja a literatúru, vidávanje od M.J. Hurbana. „Orol tatranski”, r. II, nr 51–53, s. 406–407, 411–413, 420–421.
Zoch, C. (1847). Odpoveď p. Petrovi Z. Hosťinskjemu na jeho otvorení list. „Orol tatránski”, r. II, s. 522–525, 529–531.
License
Copyright (c) 2023 Joanna Goszczyńska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Authors
The authors of the articles accepted for publication in the journal Poznańskie Studia Slawistyczne are obliged to fill up the contract for providing the journal free licence (along with sub-licence CC) to works. The contract should be also signed by the authors and sent back to the editorial board of the journal.
Under the terms of the contract, the authors of the texts published in the journal “Poznańskie Studia Slawistyczne” provide the University of Adam Mickiewicz in Poznań with a non-exclusive free licence and allow the aforementioned institution to use the sub-licence Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
The authors hold the copyright for their texts.
Users
The Internet users are eligible for using the works published in “Poznańskie Studia Slawistyczne” from 2015 under the following conditions:
- recognition of the authorship: the popularized work must contain information about the author, title, source (references to the original work, DOI) and licence.
- no derivative works may be created: the work must be preserved in its original form, the work’s translations or elaborations cannot be distributed without the author’s permission.
The copyright to the texts published before 2015 is reserved.
Other
The University of Adam Mickiewicz in Poznań holds the right for the entire journal (its segmentation, graphical form, title, cover design, logo, etc.).