Abstrakt
The article is an attempt to explore the vision of Russian history in Alexander Pushkin’s The Bronze Horseman. The key role in the poem is played by the figure of Peter I, who is shown as a despot on the one hand, and a bold visionary on the other. In The Bronze Horseman, Pushkin presents a suggestive image of the flood in St. Petersburg, referring to such problems as the clash between an ordinary man and history or the essence of rebellions and revolutions. Deciphering the meaning of individual motifs allows us to perceive Pushkin’s coherent and multidimensional historiosophical vision. The main conclusion of the article is the statement that Russian imperialism in The Bronze Horseman is shown as an organic element of Russianness, without which Russia could not have formed as a strong and modern state. Moreover, the poem can invariably be seen as a key to understanding the essence and vitality of Russian imperialism.
Bibliografia
Afanasjew, J. (2009). Kamienna Rosja, martwy lud. „Gazeta Wyborcza”, 27.01.2009. https://tinyurl.com/44yr56m7 (19.02.2023). DOI: https://doi.org/10.7444/future.v1i1.1
Gall, A. (2010). Konfrontacja z imperium: Mickiewicz („Dziady”, cz.III) i Puszkin („Jeździec miedziany”) w perspektywie postkolonialnej. „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska”, nr 8, s. 145–164.
Mickiewicz, A. (1920). Dziady. CzęśćIII. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza. Puszkin, A. (1967). Jeździec miedziany. Przeł. J. Tuwim. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Stachurka, M. (2003). „Jeździec miedziany” Aleksandra Puszkina a „Ustęp” III części „Dziadów” Adama Mickiewicza: próba sumarycznego spojrzenia. „Acta Polono-Ruthenica”, nr 8, s. 5–34.
Белинский, В. (1955). Полное собрание сочинений. ТомVII. Статьи и рецензии 1843. Статьи о Пушкине 1843–1846. Москва: Издательство Академии наук СССР.
Вацуро, В. (1969). Пушкин и проблемы бытописания в начале 1830-х годов. W: Пушкин. Исследования и материалы. Том VI: Реализм Пушкина и литература его времени. Red. М. Алексеева, Д. Благой i inni. Ленинград: Наука, s. 150–170.
Евдокимова, С. (1990). „Медный всадник”: история как миф. „Russian Literature”, nr 28, z. 4, s. 441–460. https://doi.org/10.1016/0304-3479(90)90022-9
Кантор, В. (2007). Cанкт-Петербург: Российская империя против российского хаоса. К проблеме имперского сознания России. Москва: РОССПЭН.
Кара-Мурза, А. (2016). Поэма „Медный всадник” А.С. Пушкина: политико-философские проекции. „Философский журнал”, tom 9, nr 2, s. 54–65, https://doi.org/10.21146/2072-0726-2016-9-2-54-65
Пушкин, А. (1960). Медный всадник. W: Собрание сочинений. Том 3. Поэмы. Сказки. Москва: Государственное издательство Художественной Литературы. Русская Виртуальная Библиотека: https://rvb.ru/pushkin/01text/02poems/01poems/0795.htm (25.10.2023).
Пушкин, А. (1978). Капитанская дочка. W: А. Пушкин. Сочинения в трех томах. Том III. Москва: Художественная литература, s. 419–522.
Тойбин, И. (1968). Философско-историческая поэма А. С. Пушкина „Медный всадник”. „Ученые записки. Вопросы литературы и методики ее преподавания”, tom 55. https://tinyurl.com/5ch7ptdu (15.02.2023).
Федотов, Г. (1990). Певец империи и свободы. W: Пушкин в русской философской критике: конец XIX–первая половина XX вв. Red. Р. Гальцева. Москва: Книга, s. 356–375.
Эпштейн, М. (1988). Фауст и Пётр на берегу моря. W: М. Эпштейн. Парадоксы новизны. О литературном развитии XIX–XX веков. Москва: Советский писатель, s. 41–64.
[Belinskij, V. (1955). Polnoe sobranie sočinenij. Tom VII. Statʹi i recenzii 1843. Statʹi o Puškine 1843–1846. Moskva: Izdatelʹstvo Akademii nauk SSSR.
Vacuro, V. (1969). Puškin i problemy bytopisaniâ v načale 1830-h godov. W: Puškin. Issledovaniâ i materialy. Tom VI: Realizm Puškina i literatura ego vremeni. Red. M. Alekseeva, D. Blagoj i inni. Leningrad: Nauka, s. 150–170.
Evdokimova, S. (1990). „Mednyj vsadnik”: istoriâ kak mif. „Russian Literature”, volume 28, issue 4, s. 441–460. https://doi.org/10.1016/0304-3479(90)90022-9 DOI: https://doi.org/10.1016/0304-3479(90)90022-9
Kantor, V. (2007). Sankt-Peterburg: Rossijskaâ imperiâ protiv rossijskogo haosa. K probleme imperskogo soznaniâ Rossii. Moskva: ROSSPÈN.
Kara-Murza, A. (2016). Poèma „Mednyj vsadnik” A.S. Puškina: politiko-filosofskie proekcii. „Filosofskij žurnal”, tom 9, nr 2, s. 54–65, https://doi.org/10.21146/2072-0726-2016-9-2-54-65 DOI: https://doi.org/10.21146/2072-0726-2016-9-2-54-65
Puškin, A. (1978). Kapitanskaâ dočka. W: A. Puškin. Sočineniâ v treh tomah. Tom III. Moskva: Hudožestvennaâ literatura, s. 419–522.
Puškin, A. (1960). Mednyj vsadnik. W: Sobranie sočinenij. Tom 3. Poèmy. Skazki. Moskva: Gosudarstvennoe izdatelʹstvo Hudožestvennoj Literatury. Russkaâ Virtualʹnaâ Biblioteka: https://rvb.ru/pushkin/01text/02poems/01poems/0795.htm (25.10.2023).
Tojbin, I. (1968). Filosofsko-istoričeskaâ poèma A. S. Puškina „Mednyj vsadnik”. „Učenye zapiski. Voprosy literatury i metodiki ee prepodavaniâ”, tom 55. https://tinyurl.com/5ch7ptdu (15.02.2023).
Fedotov, G. (1990). Pevec imperii i svobody. W: Puškin v russkoj filosofskoj kritike: konec XIX–pervaâ polovina XX vv. Red. R. Galʹceva. Moskva: Kniga, s. 356–375.
Èpštejn, M. (1988). Faust i Pëtr na beregu morâ. W: M. Epštejn. Paradoksy novizny. O literaturnom razvitii XIX–XX vekov. Moskva: Sovetskij pisatelʹ, s. 41–64.]
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Antoni Bortnowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Poznańskie Studia Slawistyczne są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Poznańskie Studia Slawistyczne udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Poznańskich Studiów Slawistycznych pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).