Keywords
neo-avant-garde
Black Cards
Lexicon
surrealism
How to Cite
Abstract
The article presents the first extended discussion of the structure of Oneiron’s Black Cards – the neoavantgarde project connecting image and word. Using literary instruments, the author attempts to read this work on three basic levels: the perception of the series, the analysis of the space of every single card, and an attempt to decipher the autonomous “micro-works” falling into the card area.
Multilayerism refers to the original premise of the creators. Thanks to their collective and aleatory work, Black Cards were meant to reflect the game of the subconscious. This reading of the Cards on three levels is aimed at identifying the sources of inspiration of the artists participating in the workand determining the role of words and literature in this multifaceted intention.
References
Akrobata, [w:] J.E. Cirlot, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2007.
Bal M., Rozsiewanie obrazu. Opowieść Vermeera, [w:] Słowo / obraz, red. G. Godlewski, A. Karpowicz i in., Warszawa 2010.
Battisini M., Symbole i alegorie. Historia, sztuka, ikonografia, przeł. K. Dyjas, Warszawa 2005.
Blake W., Sen Jakuba [akwarela], [w:] C.G. Jung, Psychologia a alchemia, przeł. R. Reszke, Warszawa 2016.
Bogalecki P., Szczęśliwe winy teolingwizmu. Polska poezja po roku 1968 w perspektywie postsekularnej, Kraków 2016.
Broll U., [kat. wyst.], red. K. Kucharska, J. Hobgarska, Jelenia Góra 2005.
Broll U., Atman znaczy oddech, [kat. wyst.], red. K. Kucharska, J. Hobgarska, Warszawa 2019.
Cortázar J., Gra w klasy, przeł. Z. Chądzyńska, Warszawa 2020.
Cudak R., Rzut oka na polską genologię literacką, red. D. Ostaszewska, R. Cudak, Warszawa 2007.
Eco U., Na ramionach olbrzymów, przeł. K. Żaboklicki, Warszawa 2019.
Eliade M., Mity, sny i misteria, Warszawa 1994.
Eliade M., Obrazy i symbole, przeł. M. i P. Rodakowie, Warszawa 2009.
Eliade M., Wprowadzenie, [w:] tegoż, Inicjacja, obrzędy, stowarzyszenia tajemne, przeł. K. Kocjan, Kraków 1997.
Gawlik P., Waniek L., O katowickiej grupie Oneiron, [w:] Awangarda, underground. Idee, historie, praktyki w kulturze polskiej i czeskiej, red. A. Karpowicz, W. Parfianowicz, X. Stańczyk, Kraków 2018.
Grupa Oneiron, Cztery teksty, koniec lat 60., zbiory archiwalne Zygmunta Stuchlika.
Grupa Oneiron, O Oglądający! „Nowy Bezpretensjonalny chaos w obrazkach”, [w:] Katowicki underground artystycznypo 1953 roku, red. J. Zagrodzki, oprac. S. Ruksza, Katowice 2004.
Hejmej A., Komparatystyka. Studia literackie – studia kulturowe, Kraków 2013.
Higgins D., Strategia poezji wizualnej. Trzy aspekty, przeł. K. Brzeziński, [w:] tegoż, Nowoczesność od czasu postmodernizmu oraz inne eseje, wyb. i oprac. P. Rypson, Gdańsk 2000.
Hocke G.R., Świat jako labirynt. Manieryzm w literaturze, przeł. M. Chojnacki, Gdańsk 2015.
Huizinga J., Homo ludens, przeł. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa 2007.
Jakimowicz-Shah M., Jakimowicz A., Mitologia indyjska, Warszawa 1982.
Jung C.G., Psychologia a alchemia, przeł. R. Reszke, Warszawa 2016.
Katowicki underground artystyczny po 1953 roku, red. J. Zagrodzki, oprac. S. Ruksza, Katowice 2004.
Kolektywne zapiski grupy Oneiron, 2 poł. lat 60. XX wieku, archiwum prywatne Zygmunta Stuchlika.
Księga Jecirah. Klucz kabały, komentarz, tłum. ze starohebrajskiego, wstęp J. Prokopowicz, Warszawa 1994.
Luca G., Kubomanie i obiekty, [w:] Głuchy brudnopis. Antologia manifestów awangardy środkowej, red. J. Kornhauser, K. Siewior, Kraków 2014.
Łyczkowska K., Szarzyńska K., Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981.
Markiewicz J., Chaos [plakat promujący wystawę Czarnych kart], Siemianowice Śląskie 1973.
Mrass P., Gry wyobraźni. O projekcie Czarnych kart, [w:] Oneiron. Ezoteryczny krąg artystów z Katowic, red. P. Mrass, A. Urbanowicz, H. Waniek, Katowice 2007.
Ogień, [w:] J.E. Cirlot, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2007.
Owidiusz, Metamorfozy, przeł. A. Kamieńska, S. Stabryła, Wrocław–Warszawa–Kraków 1953.
Pallasma J., Oczy skóry, przeł. M. Choptiany, Kraków 2012.
Perloff M., After Free Verse. The New Nonlinear Poetries, [w:] Close Listening Poetry and the Performed Word, red. Ch. Bernstein, New York 1998. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780195109924.003.0005
Rypson P., Obraz słowa. Historia poezji wizualnej, Warszawa 1989.
Scott H., Tarot dla początkujących. Jak zrozumieć i interpretować Tarota, przeł. A. Ufland, Białystok 2013.
Stuchlik Z., Literami malowane, [w:] tegoż, Relacje z nocnych podróży, Katowice 2008.
Taborska A., Spiskowcy wyobraźni. Surrealizm, Gdańsk 2013.
Tarot, [w:] J.E. Cirlot, Słownik symboli, przeł. I. Kania, Kraków 2007.
Tucci G., Mandala, przeł. I. Kania, Kraków 2002.
Urbanowicz A., Dotknięcia, ślady, [w:] Oneiron. Ezoteryczny krąg artystów z Katowic, red. P. Mrass, A. Urbanowicz, H. Waniek, Katowice 2007.
Urbanowicz A., Śladami chaosu, „Opcje” 1996, nr 3.
Wallis T., Napisy w obrazach, [w:] tegoż, Sztuki i znaki. Pisma semiotyczne, Warszawa 1983.
Waniek H., Dziady berlińskie, Wrocław 1999.
Waniek H., Rytuał. Misterium. Realizacja, [w:] Katowicki underground artystyczny po 1953 roku, red. J. Zagrodzki, oprac. S. Ruksza, Katowice 2004.
Wysłouch S., Literatura a sztuki wizualne, Warszawa 1994.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).