The Subject of Girls’ Education in School Reforms from the National Education Commission to World War II
DOI:
https://doi.org/10.14746/bhw.2018.38.25Słowa kluczowe:
girls’ education, educational reforms, schools, PolandAbstrakt
At the end of the 18th century and during the partitions, the education of young females constituted a separate educational track. At elementary level, young females had access to regular schools. At secondary level, private and monastic schools dominated. The government’s first interference with the education of young females was, perhaps, the attempt by the Commission of National Education to establish a permanent supervision of certain female schools (under legislation from 1775). The laws regarding education in each partition were not commensurate with the growing educational aspirations of women and the general socio-economic conditions. The Russian Partition was characterised by the dual existence of Polish private schools an governmental schools focused on the Russification of young Polish females. In Galicia, the most controversial issue was the creation of female secondary schools, the completion of which would enable a young woman to pursue university studies. Only during the Second Polish Republic did female education achieve equality before the law.Pobrania
Bibliografia
Bartnicka K., “Pensja żeńska jako substytut wychowania domowego” [in:] Nauczanie domowe dzieci polskich od XVIII do XX wieku, K. Jakubiak , A. Winiarz (eds.), Warsaw 2004
Czajecka B., “Z domu w szeroki świat”: droga kobiet do niezależności w zaborze austriackim w latach 1890–1914, Krakow 1990
Czajecka B., “Szkoły klasztorne w Galicji w latach 1867–1914,” Nasza przeszłość 1984, vol. 61
Dąbrowska J., “Początki szkolnictwa żeńskiego – Instytut Guwernantek” [in:] Z dziejów polskiej kultury i oświaty od średniowiecza do początku XX wieku, K. Jakubiak , T. Maliszewski, Krakow 2012
Dutkowa R., Polityka szkolna w Galicji między autonomią a centralizmem (1861–1875), Krakow 1995
Dutkowa R., Żeńskie gimnazja Krakowa w procesie emancypacji kobiet (1896–1918), Krakow 1995
Dziennik ustaw i rozporządzeń dla Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim. Rocznik 1895, Lviv, part XII
Dziennik ustaw i rozporządzeń krajowych dla Królestwa Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim, 1873, part XX VIII
Ender J., Sprawa kształcenia kobiet w dobie Komisji Edukacyjnej, “Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1972, no. 3
Hulewicz J., Sprawa wyższego wykształcenia kobiet w Polsce w wieku XIX, Krakow 1939
Kot S., Historia wychowania, vol. II, Warsaw 1996
Lewicki J., Komisja Edukacji Narodowej w świetle ustawodawstwa szkolnego. Szkic historyczny, Warsaw 1923
Mauersberg S., “Reformy szkolne w Drugiej Rzeczypospolitej (1918–1939),” Kwartalnik Pedagogiczny 1995 no. 3
Mauersberg S., “Wykonywanie obowiązku szkolnego w niepodległej Polsce (1918–1939),” Rozprawy z dziejów oświaty 1996
Miąso J., “Reformy oświatowe w Prusach, Austrii i Rosji i ich wpływ na szkolnictwo na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX wieku,” Kwartalnik Pedagogiczny 1995, no. 3
Miterzanka M., “Działalność pedagogiczna Adama księcia Czartoryskiego generała ziem podolskich,” Prace monograficzne z dziejów wychowania i szkolnictwa w Polsce, bk. I, no. 8, Warsaw 1931
Możdżeń S., Teksty źródłowe do dziejów wychowania, vol. VIII: Szkolnictwo w Polsce 1918–1945, Kielce 1994
Piramowicz G., Powinności nauczyciela, oprac. T. Mizia , Warsaw 1988
Plany nauki dla szkół ludowych pospolitych wraz z instrukcją, Lviv 1893
Plany naukowe dla szkół ludowych pospolitych pięcio- i sześcioklasowych męskich, żeńskich i mieszanych wraz z instrukcją, Lviv 1911
Pohoska H., Sprawa oświaty ludu w dobie Komisji Edukacji Narodowej, Krakow 1925
Poznański K., “Osiągnięcia polskich reform szkolnych w XIX wieku,” Kwartalnik Pedagogiczny 1995 no. 3
Poznański K., Oświata i szkolnictwo w Królestwie Polskim 1831–1869. Lata zmagań i nadziei, vol. 1: Przebudowa systemu szkolnictwa i wychowania w Królestwie Polskim w latach 1831–1839, Warsaw 2001
Poznański K., Reforma szkolna w Królestwie Polskim w 1862 roku, Wrocław 1968
Przepisy od Komisji Edukacji narodowej pensjo mistrzom i pensjo mistrzyniom dane [in:] Ustawodawstwo szkolne za czasów Komisji Edukacji Narodowej. Rozporządzenia, ustawy pedagogiczne i organizacyjne (1773–1793), collected by J. Lewicki , Biblioteka Polskich Pisarzy Pedagogicznych no. 2, Krakow 1925
Sadowska J., Ku szkole na miarę Drugiej Rzeczypospolitej: geneza, założenia i realizacja reformy Jędrzejewiczowskiej, Białystok 2001
Samsel A., “Koedukacja w szkole średniej w Polsce i na świecie w latach 1918–1939, świadomy wybór czy zło konieczne,” Przegląd Historyczno-Oświatowy, 2004, no. 3–4
Stinia M., “Rola społeczeństwa galicyjskiego jako organizatora średniego szkolnictwa prywatnego w okresie autonomii” [in:] Z dziejów polskiej kultury i oświaty od średniowiecza do początku XX wieku, K. Jakubiak , T. Maliszewski (eds.) Krakow 2012
Suchan E., Historyczny zarys organizacji szkolnictwa elementarnego w Polsce od Komisji Edukacji Narodowej po dobę obecną, Brest 1938
Ustawy i rozporządzenia w zakresie szkół ludowych, collected and edited by K. Pierożyński, Lviv 1904
Ustawy i rozporządzenia w zakresie szkół ludowych, collected and edited by K. Pierożyński, Lviv 1904
Ustawy Komisji Edukacji Narodowej dla Stanu Akademickiego i na szkoły w krajach Rzeczypospolitej przepisane w Warszawie roku 1783, Lviv 1917
Walasek S., “Szkolnictwo średnie ogólnokształcące na ziemiach polskich w latach 1914–1923,” Acta Universitatis Wratislaviensis no. 184, Prace Pedagogiczne CXII, Wrocław 1996
Winiarz A., “Kształcenie i wychowanie dziewcząt w Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim (1807–1905),” [in:] Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w., A. Żarnowska , A. Szwarc (eds.), vol. II, part 2, Warsaw 1992
Winiarz A., Szkolnictwo Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego (1807–1831), Lublin 2002
