Abstrakt
Bergman vs. Batman. Technical Disillusion as an Artistic Device in Video Games in the Context of Literary and Film Techniques
The aim of the article is to present the idea of technical disillusion as an artistic device used in particular videogames. This phenomenon is analyzed using the example of Batman: Arkham Asylum (Rocksteady; 2009). Because of the far-reaching analogies with techniques present in other artistic discourses, the device of technical disillusion is also examined in the context of literature and film – especially in regards to Ingmar Bergman’s Persona. From this perspective, using technical disillusion as a device exposes its artistic potential and enables us to consider games as space for creative exploration.
Bibliografia
M. Hopfinger, Literatura i media. Po 1989 roku, Warszawa 2010.
P. Sitarski, Rozmowa z cyfrowym cieniem. Model komunikacyjny rzeczywistości wirtualnej, Kraków 2002.
J. Stasieńko, Alien vs. Predator? – gry komputerowe a badania literackie, Wrocław 2005.
M. Filiciak, Wirtualny plac zabaw. Gry sieciowe i przemiany kultury współczesnej, Warszawa 2006.
K. Prajzner, Tekst jako świat i gra. Modele narracyjności w kulturze współczesnej, Łódź 2009; Olbrzym w cieniu. Gry wideo w kulturze audiowizualnej, red. A. Pitrus, Kraków 2012.
P. Kubiński, Immersion vs. emersive eff ects, w: Play, Theory, and Practice: Engaging with Videogames, red. D. Stobbart, M. Evans, Oxford 2014 [ebook].
J. Murray, Hamlet on the Holodeck: The Future of Narrative in Cyberspace, Cambridge 1997.
P. Kubiński, Emersja – antyiluzyjny wymiar gier wideo, „Nowe Media” 2015, nr 5 [w druku].
K. Bazarnik, Liberatura: ikoniczne oka-leczenie literatury, w: Tekst-tura. Wokół nowych form tekstu literackiego i tekstu jako dzieła sztuki, red. M. Dawidek-Gryglicka, Kraków 2005, s. 23.
Z. Fajfer, Liberatura czyli literatura totalna (Aneks do „Aneksu do «Słownika terminów literackich»”), „FA-art” 2001, nr 4, s. 13.
M.Z. Danielewski, House of Leaves, New York 2000.
L. Sterne, Życie i myśli JW Pana Tristrama Shandy, przeł. K. Tarnowska, Warszawa 1958.
I. Bergman, Obrazy, przeł. T. Szczepański, Warszawa 1993, s. 152–153.
L. Czapliński, Motywy-klucze w twórczości filmowej Bergmana, w: Ingmar Bergman, red. J. Balbierz, B. Zmudziński, Kraków 1993, s. 63.
S. Freud, Poza zasadą przyjemności, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 2005, m.in. s. 78–84.
D. Fredericksen, Bergman’s „Persona”, Poznań 2005, s. 80–83.
T. Szczepański, Zwierciadło Bergmana, Gdańsk 2007, s. 277.
K. Kukiełko-Rogozińska, Naukowiec czy artysta? Polskie interpretacje poglądów Marshalla McLuhana, „Kultura Popularna” 2014, nr 3 (nr 37).
M. McLuhan, Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, przeł. N. Szczucka, Warszawa 2004, s. 39–53.
Z. Mitosek, Formalizm rosyjski, w: eadem, Teorie badań literackich, Warszawa 1995.
W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt, przeł. R. Łużny, w: Teoria badań literackich za granicą. Antologia, red. S. Skwarczyńska, t. 2, cz. 3, Kraków 1986, s. 16.
W. Szkłowski, Wskrzeszenie słowa, przeł. F. Siedlecki, w: Rosyjska szkoła stylistyki, red. M.R. Mayenowa, Z. Saloni, Warszawa 1970.
Odnowienie pojęcia, w: W. Szkłowski, Wskrzeszenie słowa, O prozie. Rozważania i analizy, przeł. S. Pollak, t. 2, Warszawa 1964, s. 256.
C. Ginzburg, Making Things Strange: The Prehistory of a Literary Device, „Representations” 1996, nr 10 (nr 56); D. Robinson, Estrangement and the Somatics of Literature: Tolstoy, Shklovsky, Brecht, Baltimore 2008.
M.P. Markowski, Formalizm rosyjski, w: A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku. Antologia, Kraków 2007, s. 121.
C. Greenberg, Obrona modernizmu, wyb. i red. G. Dziamski, przeł. G. Dziamski, M. Śpik-Dziamska, Kraków 2006, s. 125–133.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).