Słowa kluczowe
censorship
history of the Polish People’s Republic
Jerzy Janicki
Andrzej Mularczyk
Jan Łomnicki
Jak cytować
Abstrakt
The historical series Home (1980–2000), which took 20 years in the making, provides excellent material for analyzing how censorship functioned at sensitive moments in history. The first seven episodes of Home were created before August 1980, the next five during the period of Solidarity domination and after the introduction of martial law. Although the temporal distance is small, it is clear that the episodes shot in the 1980s belong to three different eras. In the article, I compare two groups of sources regarding the censorship of this series. On the one hand, I refer to the documents prepared by the television and cinema authorities, which constituted the official interpretation of the interference. On the other hand, I quote the creators’ memoirs, commenting on the restrictions affecting Home. Various types of censorship emerge from this: from obvious ones, involving interference with the text of the script and the finished film material, through attempts to broadcast Home without some episodes, to intentions to make cuts without the consent of the authors.
Bibliografia
Budnik Magdalena, Walka z analfabetyzmem w PRL – prawda i zmyślenie (na podstawie serialu Dom), [w:] Zanurzeni w historii, zanurzeni w kulturze. Kultowe seriale PRL-u, red. Marek Karawala, Barbara Serwatka, Śródmiejski Ośrodek Kultury, Kraków 2010, s. 33–42.
Dom, „Ekran” 1983, nr 5.
Dom, „Film” 1983, nr 14.
Janicki Jerzy, Mularczyk Andrzej, Dom. Prawie dwieście czwartków, cz. 1, Akapit, Katowice 1992.
Janicki Jerzy, Mularczyk Andrzej, Dom. Jak się łowi dzikie ptaki, cz. 2, Akapit, Katowice 1992.
Janicki Jerzy, Mularczyk Andrzej, Dom. Kto dziś tak umie kochać, cz. 3, Akapit, Katowice 1992.
Janicki Jerzy, Mularczyk Andrzej, Rachunki z życiem, rozm. Paweł Dybicz, „Sztandar Młodych” 1988, nr 148.
Krakowska Joanna, Bojkot, https://encyklopediateatru.pl/hasla/264/bojkot (dostęp: 7.01.2024).
Łomnicki Jan, W „Domu” udało się sporo przemycić, rozm. (aka), „Express Wieczorny” 1992, nr 81/85.
Mularczyk Andrzej, Heros środy i piątku, rozm. Elżbieta Dolińska, „Film” 1981, nr 9. Śmiałowski Piotr, Tadeusz Janczar. Zawód: aktor, Rytm, Warszawa 2007.
(u), Gdzie jest ten DOM, „Kurier Polski” 1980, nr 13.
Wajda Andrzej, Właściwy tytuł, rozm. Andrzej Roman i Aleksander J. Wieczorkowski, [w:] Komedianci. Rzecz o bojkocie, Agencja Omnipress & Zakłady Wydawnicze „Versus”, Warszawa 1990.
Czałbowski Andrzej, Recenzja scenariuszy serialu „Dom II”. Odc. 9. Klucze do domu, odc. 10. Liczy się każdy krok, odc. 11. Droga na skróty, 20 sierpnia 1983 r., [w:] Przygotowanie programu „Dom” cz. II, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 20, sygn. 1970/76.
[List Andrzeja Czałbowskiego do Władysława Korczaka], 15 maja 1987 r., [w:] Przygotowanie programu „Dom” (korespondencja, faktury – produkcja zakończona) 1987–1988, t. 2, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, sygn. 1970/76.
[List Andrzeja Zielonki do PRF „Zespoły Filmowe”], 16 marca 1982 r., [w:] Filmy zrealizowane. „Dom” odc. 8–11, 1982–1983, Archiwum Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku, Zespoły Producentów Filmowych, sygn. 458.
[List Krzysztofa Teodora Topelitza, kierownika literackiego Zespołu „Kadr” do Naczelnej Redakcji Telewizyjnych Filmów Fabularnych], 3 sierpnia 1983 r., [w:] Przygotowanie programu „Dom” cz. II, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 20, sygn. 1970/76.
[List Nadziei Łańcut do Jerzego Janickiego i Andrzeja Mularczyka], 20 lutego 1981 r, [w:] Dom. Serial filmu telewizyjnego, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 23, sygn. 2751/5.
[List Platerówek do Wojciecha Jaruzelskiego], 7 lutego 1981 r., [w:] Dom. Serial filmu telewizyjnego, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 23, sygn. 2751/5.
[List ZF „Kadr” do Witolda Figlewskiego], 17 lutego 1981 r., [w:] Przygotowanie programu „Dom” cz. II, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 20, sygn. 1970/76. Łomnicki Jan, Po obu stronach muru (odcinek II), scenopis, zbiory Filmoteki Narodowej-Instytutu Audiowizulanego, S-25434.
[Notatka o programie Dać świadectwo prawdzie], [w:] Dom. Serial filmu telewizyjnego, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 23, sygn. 2751/5.
Notatka służbowa z posiedzenia odbytego w dniu 31.01.1984 r. dotyczącego zaistniałej sytuacji przy realizacji serialu „Dom”, archiwum Andrzeja Zielonki. [Notatka Witolda Figlewskiego do ZF „Iluzjon”], Dział Dokumentacji Aktowej, t. 3, sygn. 1970/76.
[Notatka zastępcy redaktora naczelnego ds. produkcyjnych, Witolda Figlewskiego do naczelnego redaktora, Zygmunta Wiśniewskiego], Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 3, sygn. 1970/76.
Protokół z posiedzenia Komisji Kolaudacyjnej telewizyjnych filmów fabularnych w dniu 26 XI br., [w:] Przygotowanie programu „Dom” cz. II. Korespondencja, recenzje, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 20, sygn. 1970/76.
Przygotowanie programu „Dom” (sprawozdanie organizacyjno-ekonomiczne) 1981–1982, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 7, sygn. 1970/76.
Przygotowanie programu „Dom” (sprawozdanie organizacyjno-ekonomiczne) 1982–1983, Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 6, sygn. 1970/76.
Sprawozdanie ekonomiczno-produkcyjne filmu „Nasz dom”, Archiwum Dokumentacji Osobowej i Płacowej w Milanówku, Zespoły Producentów Filmowych, sygn. 458.
Wiśniewski Zygmunt, Uwagi szczegółowe do zatwierdzonych scenariuszy, 8 października 1983 r., Dział Dokumentacji Aktowej TVP, t. 6, sygn. 1970/76.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Piotr Śmiałowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.