Słowa kluczowe
paleolit górny
proto-książki
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 334
Liczba pobrań: 263
Abstrakt
Instytucje wspomagające procesy zarządzania informacją i wiedzą, jakimi są biblioteki, pojawiły się w wyniku wprowadzenia do komunikacji społecznej pisma oraz nośników pisma, a więc m.in. tabliczek glinianych, zwojów papirusowych, kodeksów pergaminowych. W bibliologii i informatologii historia bibliotek jest dobrze opracowana naukowo. Natomiast okres rozwoju ludzkości przed kulturą książki wymaga uzupełnienia. Celem niniejszego tekstu jest wykazanie, jakie metody zarządzania informacją i wiedzą stosowano przed pojawieniem się bibliotek i książek (także proto-książek). Wybrane na potrzeby artykułu przykłady pochodzą z paleolitu górnego i dotyczą wczesnych homo sapiens sapiens. Przedstawiony wywód jest wstępem do szerzej zakrojonych badań, a jego celem jest zasygnalizowanie możliwości rozszerzenia obszaru badawczego bibliologii i informatologii na okres poprzedzający narodziny bibliotek, proto-książek i książek sensu stricto.
Bibliografia
Avrin L., Scribes, script, and books. The book arts from antiquity to the Renaissance, Chicago–London 2010.
Baron D., A better pencil. Readers, writers, and the digital revolution, Oxford–New York 2009.
Barton C.M., Clark G.A., Cohen A.E., Art as information. Explaining Upper Paleolithic art in western Europe, „World Archeology” 1994, t. 26, nr 2, s. 185–207.
Black J.A., The literature of ancient Sumer, Oxford–New York 2006.
Cave R., Ayad S., Historia książki. Od glinianych tabliczek po e-booki, Warszawa 2015.
Clark G.A., Barton C.M., Cohen A., Explaining art in the Franco-Cantabrian refugium. An information exchange model, w: Debating complexity, red. D.A. Meyer, P.C. Dawson, D.T. Hanna, Calgary 1996, s. 241–253.
Cvetkova M.I., Knigata kato mediâ, Sofiâ 2012.
Farthing S., Sztuka. Od malarstwa jaskiniowego do sztuki ulicznej, Warszawa 2011.
Fidler R.F., Mediamorphosis. Understanding new media, Thousand Oaks 1997.
Filipiak M., Homo communicans. Wprowadzenie do teorii masowego komunikowania, Lublin 2003.
Guthrie R.D., The nature of Paleolithic art, Chicago 2005.
Hadingham E., Early man and the cosmos, Norman 1984.
Halverson J., The first pictures. Perceptual foundations of Paleolithic art, „Perception” 1992, t. 21, nr 3, s. 389–404.
Hand paintings and symbols in rock art, http://www.bradshawfoundation.com/hands/ [dostęp: 11.02.2015].
Harvey R., Mahard M.R., The preservation management handbook. A 21st-century guide for libraries, archives, and museums, Lanham 2014.
Jones W.P., The future of personal information management. Part I. Our information, always and forever, San Rafael 2012.
Kelly R.L., Thomas D.H., Archaeology, wyd. 6, Belmont 2013.
Kuckenburg M., Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma, Warszawa 2006.
McClellan J.E., Dorn H., Science and technology in world history. An introduction, Baltimore 2006.
Meinel C., Sack H., Digital communication. Communication, multimedia, security, Berlin 2014.
Mithen S., Notation, Paleolithic, w: The Oxford companion to archaeology, red. B.M. Fagan, New York 1996, s. 531–532.
Nair R.R., People’s library movement, New Delhi 2000.
O’hara K.D., Cave art and climate change, Archway 2014, s. 105–113.
Paleolit, http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/paleolit;3953453.html [dostęp: 19.05.2015].
Parrish A.C., Adaptive rhetoric. Evolution, culture, and the art of persuasion, New York 2014.
Petzinger G. von, The geometric signs – an introduction, http://www.hominides.com/html/art/geometric-signs-prehistory.php/ [dostęp: 10.02.2015].
Petzinger G. von, Nowell A., A place in time. Situating Chauvet within the long chronology of symbolic behavioral development, „Journal of Human Evolution” 2014, t. 74, September, s. 37–54.
Pisarek W., Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008.
Pomorski J., W kierunku teoretycznej integracji badań bibliologicznych, „Studia o Książce” 1985, t. 15, s. 157–174.
Price T.D., Europe before Rome. A site-by-site tour of the stone, bronze, and iron ages, New York 2013.
Risku M., Harding L., Education for tomorrow. A biocentric, student-focused model for reconstructing education, Rotterdam–Boston 2013.
Sapp G., Building a popular science library collection for high school to adult learners. Issues and recommended resources, Westport 1995.
Singh J., South Asian libraries, w: International dictionary of library histories, red. D.H. Stam, Chicago 2001, s. 165–168.
Smyntyna O.V., A cognitive revolution? Competing theories about art and its meaning, w: World history encyclopedia, t. 10, red. A.J. Andrea, C. Neel, Santa Barbara 2011, s. 280–282.
Waszkiewicz J., Od komunikacji do wspólnoty, Wrocław 2002.
Zhang C., The origin and development of library, w: Advances in computer science, environment, ecoinformatics, and education. Part I International Conference, CSEE 2011, Wuhan, China, August 21–22, 2011, proceedings, red. S. Lin, X. Huang, Berlin–New York 2011, s. 63–67.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Sebastian Dawid Kotuła
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.