Abstract
One of the largest postcard collection in Poland, housed in Poznań University Library iconographic collection, includes a set of nearly a hundred postcards written by just one person, Wera V., a German clerk working for the German administration of the occupied region in Poznań, in the Agricultural Workers’ Association (Landesbauernschaft Wartheland), and sent to the same recipient – her mother in Hamburg in the years 1941-1944. Initially, the new town , Poznań, turned out for the woman to be fairly attractive and a peaceful working place as compared to frequently bombed Hamburg, with such advantages as a tax-free salary, or certain commodities that were rationed in the Reich here obtainable for the German state service office workers without coupons, and just three air raids. However, in the course of the war, the living and working conditions for the Germans began to deteriorate considerably. Wera’s choice of law with which to comply, most likely the fear of the Nazi censorship regulations and, plainly, her self-censorship, made her not reveal her true feelings towards the National Socialism. However, her attitude towards the Poles can hardly be called hostile. Wera V. spent her free time mostly on writing letters, searching for commodities hard to obtain back in the Reich, and sending home parcels with trophies, dirty linen and clothes to be redone. She hardly ever went to the cinema, a cafe, the theatre or the opera – the reason being, more often than not, the cold she found hard to endure. She wrote much about weather, much less about her work. It was only from August 1944, when chaos started to prevail, that she started to write about the changes going on in her office and about shutting down of non-Poznań-based departments. The picture postcards written by Wera V. complemented the letters written to her mother. A closer inspection to Wera’s epistolary output could make it possible to reconstruct her everyday life in Poznań more fully.References
Aksjosemiotyka karty pocztowej, red. P. Banaś, Wrocław 1992.
Aksjosemiotyka karty pocztowej II, red. P. Banaś, Wrocław 2004.
Banaś P., Orbis Pictus: świat dawnej karty pocztowej, Wrocław 2005.
Baranowska M., Posłaniec uczuć: prywatna historia pocztówki, Warszawa 2003.
Kotłowski J., Dawne pocztówki: historia – ikonografia – kolekcjonerstwo, Warszawa 1998.
Miasto na pocztówce. Poznań na tle porównawczym, red. R. Jaworski, W. Molik, Poznań 1999.
Warkoczewska M., Poznań wczoraj, Gliwice 1998.
Zieliński J., Historia karty pocztowej, Krosno 1999.
Kotłowski J., Toruń w dawnej pocztówce. Katalog pocztówki toruńskiej z lat 1890-1945 z Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, Toruń 1991.
Zieliński J., Pozdrowienie z Krakowa, Krosno 2005.
Bogucka M., Życie codzienne – spory wokół profilu badań i definicji, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 1996, nr 3.
Hoff J., Pocztówka jako źródło historyczne do dziejów kultury życia codziennego i obyczajowości w XIX wieku, „Prace Humanistyczne” 1986, nr 26.
Postkarten erzählen Geschichte: Die Stadt Posen 1896-1918. Pocztówki opowiadają historię: Miasto Poznań 1896-1918, red. S. Kemlein, Lüneburg 1997.
Skutecki J., Poznań na dawnych widokówkach, cz. 1: Widokówki z lat 1896-1905, Poznań 1995.
Skutecki J., Poznań na dawnych widokówkach, cz. 2.1-2.5: Widokówki z lat 1905-1918, Poznań 1995-1997.
Poznań na widokówkach z lat 1893-1918: ze zbiorów ikonograficznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Poznań 2000.
Ulicami Poznania, red. J. Skutecki, M. Jańczak, T. Piskorski, Poznań 2003.
Skutecki J., Warte Poznania, Poznań 2007.
Łuczak C., Dzień po dniu w okupowanym Poznaniu: 10 września 1939-23 lutego 1945, Poznań 1989.
Arani M.Y., Fotografische Selbst- und Fremdbilder von Deutschen und Polen im Reichsgau Wartheland 1939-45. Unter besonderer Berücksichtigung der Region Wielkopolska, Hamburg 2008.
Łuczak C., Pod niemieckim jarzmem (Kraj Warty 1939-1945), Poznań 1996.
Lexikon des internationalen Films: das komplette Angebot in Kino und Fernsehen seit 1945: 21 000 Kurzkritiken und Filmographien, t. 3: G-H, red. K. Brüne, Reinbek 1991.
Dutkiewicz P., Tramwaje w Poznaniu, Poznań 2005.
Porzycki W., Posłuszni aż do śmierci: niemieccy urzędnicy w Kraju Warty 1939-1945, Poznań 1997.
Olszewski M., Naloty bombowe zachodnich aliantów na Poznań w 1941 i 1944 roku. Część pierwsza, „Kronika Miasta Poznania” 1967, nr 2.
Okupowany Poznań i Wielkopolska w niemieckich fotografiach i dokumentach (1939-1941): ze zbiorów Instytutu Zachodniego w Poznaniu, red. M. Rutowska, M. Tomczak, Poznań 2005.
Kalendarium wydarzeń 1939-1945, Poznań 1993.
Reimer U., Alltag unterm Hackenkreutz, t. 1: Wie die Nazis das Leben der Deutschen veränderten. Ein aufklärendes Lesebuch, Reinbek 1991.
Kitchen M., Nazistowskie Niemcy w czasie wojny, Warszawa 1997.
Lasak Z., Kilka uwag o działalności Komisji generała von Unruh na Śląsku (1943-1944), nr XXVII, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” 1977.
Burleigh M., Trzecia Rzesza. Nowa historia, Warszawa 2002.
Serwański E., Wielkopolska w cieniu swastyki, Warszawa 1970.
License
Copyright (c) 2009 Dorota Mazurczak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.