Słowa kluczowe
Druga wojna światowa
Poznań
Widokówki
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 363
Liczba pobrań: 821
Abstrakt
W jednej z największych w Polsce kolekcji pocztówek, znajdującej się w ikonograficznych zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, znalazło się prawie sto kartek od jednego nadawcy, Wery V. – niemieckiej urzędniczki Stowarzyszenia Rolników Kraju Warty (Landesbauernschaft Wartheland), do tego samego odbiorcy – jej matki zamieszkałej w Hamburgu, wysyłanych z Poznania w latach 1941-1944. Początkowo Poznań był dość atrakcyjnym i spokojnym miejscem pracy w porównaniu z często bombardowanym Hamburgiem – pensja bez podatku, niektóre artykuły reglamentowane w Rzeszy tu bez kartek dla urzędników niemieckich, trzy naloty alianckie. W miarę upływu wojny pogarszały się warunki życia i pracy Wery. Prawdopodobnie obawa przed cenzurą i autocenzurą sprawiły, że nie ujawniła swego stosunku do narodowego socjalizmu. Jej postawę wobec Polaków trudno uznać za wrogą. Czas wolny przeznaczała przede wszystkim na korespondencję, poszukiwanie artykułów trudnych do zdobycia w głębi Rzeszy, wysyłanie paczek ze zdobyczami lub praniem czy ubraniami do przerobienia. Rzadko bywała w kinie, kawiarni, teatrze i operze – jeśli tak, to często z powodu zimna. Dużo pisała o pogodzie, niewiele o swej pracy. Dopiero od sierpnia 1944 roku, kiedy zapanował chaos, informowała o zmianach w jej biurze i o zamykaniu oddziałów zamiejscowych.Pisane przez nią widokówki były uzupełnieniem listów do matki. Lektura całej ko-respondencji pozwoliłaby na pełniejsze odtworzenie życia codziennego Wery V.w Poznaniu.Bibliografia
Aksjosemiotyka karty pocztowej, red. P. Banaś, Wrocław 1992.
Aksjosemiotyka karty pocztowej II, red. P. Banaś, Wrocław 2004.
Banaś P., Orbis Pictus: świat dawnej karty pocztowej, Wrocław 2005.
Baranowska M., Posłaniec uczuć: prywatna historia pocztówki, Warszawa 2003.
Kotłowski J., Dawne pocztówki: historia – ikonografia – kolekcjonerstwo, Warszawa 1998.
Miasto na pocztówce. Poznań na tle porównawczym, red. R. Jaworski, W. Molik, Poznań 1999.
Warkoczewska M., Poznań wczoraj, Gliwice 1998.
Zieliński J., Historia karty pocztowej, Krosno 1999.
Kotłowski J., Toruń w dawnej pocztówce. Katalog pocztówki toruńskiej z lat 1890-1945 z Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, Toruń 1991.
Zieliński J., Pozdrowienie z Krakowa, Krosno 2005.
Bogucka M., Życie codzienne – spory wokół profilu badań i definicji, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 1996, nr 3.
Hoff J., Pocztówka jako źródło historyczne do dziejów kultury życia codziennego i obyczajowości w XIX wieku, „Prace Humanistyczne” 1986, nr 26.
Postkarten erzählen Geschichte: Die Stadt Posen 1896-1918. Pocztówki opowiadają historię: Miasto Poznań 1896-1918, red. S. Kemlein, Lüneburg 1997.
Skutecki J., Poznań na dawnych widokówkach, cz. 1: Widokówki z lat 1896-1905, Poznań 1995.
Skutecki J., Poznań na dawnych widokówkach, cz. 2.1-2.5: Widokówki z lat 1905-1918, Poznań 1995-1997.
Poznań na widokówkach z lat 1893-1918: ze zbiorów ikonograficznych Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Poznań 2000.
Ulicami Poznania, red. J. Skutecki, M. Jańczak, T. Piskorski, Poznań 2003.
Skutecki J., Warte Poznania, Poznań 2007.
Łuczak C., Dzień po dniu w okupowanym Poznaniu: 10 września 1939-23 lutego 1945, Poznań 1989.
Arani M.Y., Fotografische Selbst- und Fremdbilder von Deutschen und Polen im Reichsgau Wartheland 1939-45. Unter besonderer Berücksichtigung der Region Wielkopolska, Hamburg 2008.
Łuczak C., Pod niemieckim jarzmem (Kraj Warty 1939-1945), Poznań 1996.
Lexikon des internationalen Films: das komplette Angebot in Kino und Fernsehen seit 1945: 21 000 Kurzkritiken und Filmographien, t. 3: G-H, red. K. Brüne, Reinbek 1991.
Dutkiewicz P., Tramwaje w Poznaniu, Poznań 2005.
Porzycki W., Posłuszni aż do śmierci: niemieccy urzędnicy w Kraju Warty 1939-1945, Poznań 1997.
Olszewski M., Naloty bombowe zachodnich aliantów na Poznań w 1941 i 1944 roku. Część pierwsza, „Kronika Miasta Poznania” 1967, nr 2.
Okupowany Poznań i Wielkopolska w niemieckich fotografiach i dokumentach (1939-1941): ze zbiorów Instytutu Zachodniego w Poznaniu, red. M. Rutowska, M. Tomczak, Poznań 2005.
Kalendarium wydarzeń 1939-1945, Poznań 1993.
Reimer U., Alltag unterm Hackenkreutz, t. 1: Wie die Nazis das Leben der Deutschen veränderten. Ein aufklärendes Lesebuch, Reinbek 1991.
Kitchen M., Nazistowskie Niemcy w czasie wojny, Warszawa 1997.
Lasak Z., Kilka uwag o działalności Komisji generała von Unruh na Śląsku (1943-1944), nr XXVII, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” 1977.
Burleigh M., Trzecia Rzesza. Nowa historia, Warszawa 2002.
Serwański E., Wielkopolska w cieniu swastyki, Warszawa 1970.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2009 Dorota Mazurczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.