Słowa kluczowe
Życie kulturalne
Księgarstwo
Czytelnictwo
Szumski Tomasz
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 301
Liczba pobrań: 213
Abstrakt
Tomasz Szumski – znany głównie dotychczas w literaturze jako nauczyciel gimnazjalny i autor podręczników – był także właścicielem księgarni i działającej przy niej wypożyczalni książek. Istniały one w latach 1809–1824. Ich założenie należy wiązać ze świadomą chęcią utworzenia placówki stanowiącej przeciwwagę dla niemieckich księgarń, oferującą szerokim kręgom literaturę polską i głównie francuskojęzyczną oraz ze wsparciem uczącej się młodzieży podręcznikami i lekturami. Księgarnia stanowiła dla Szumskiego także dodatkowe źródło dochodu. Szumski starał się o sprzedaż aktualnej produkcji wydawców warszawskich, krakowskich, lwowskich, wrocławskich i wileńskich. Prowadził prenumeratę wielu tytułów gazet i czasopism. Dbał o reklamę, wydając liczne katalogi oraz systematycznie informując o swej działalności na łamach prasy. Księgarnia była placówką małą, w momencie zamknięcia, spowodowanego nakazem administracyjnym, oferowała niecałe 2,5 tysiąca tytułów. Zakupiona została przez niemieckiego księgarza Ernsta S. Mittlera.Bibliografia
Dohnalowa T., Poglądy Polaków na pracę w Wielkopolsce w latach 1795–1816. w: Studia z dziejów poglądów na pracę do roku 1914, red. C. Łuczak, Poznań 1982.
„Gazeta Poznańska” 1809, nr 101.
„Gazeta Poznańska” 1810, nr 79.
„Gazeta Poznańska” 1811, nr 19.
„Gazeta Poznańska” 1811, nr 85.
„Gazeta Poznańska” 1812, nr 29.
„Gazeta Poznańska” nr 98 z 9.12.1809
„Gazeta Poznańska”, dodatek do nr. 32 z 1811.
„Gazeta Poznańska”, dodatek do nr. 32 z 1811.
„Gazeta Poznańska”, dodatek do nr. 6 z 1810.
„Gazeta Poznańska”, dodatek do nr. 8 z 1810.
„Gazeta Wielkiego Księstwa Poznańskiego” (dalej: GWKP), dodatek do nr. 67 z 1816.
GWKP, 1817, nr 77.
GWKP, 1821, nr 52.
GWKP, 1821, nr 80.
GWKP, dodatek do nr. 31 z 1821.
GWKP, dodatek do nr. 46 z 8.06.1816.
GWKP, dodatek do nr. 51 z 1817.
GWKP, dodatek do nr. 80 z 1817.
GWKP, dodatek do nr. 88 z 1824.
Jarochowski K., Literatura poznańska w pierwszej połowie bieżącego stulecia, Poznań 1880.
Jazdon A., Wydawcy poznańscy 1815–1914. Kształtowanie środowiska i repertuaru wydawniczego, Poznań 2012.
Karwowski S., Historia Wielkiego Księstwa Poznańskiego, t. 1, Poznań 1918.
Katalog Xiążek Polskich, Francuzkich i Łacińskich, będących do czytania i sprzedania u Tomasza Szumskiego, Nauczyciela przy Gimnazyum, Poznań 1810.
Kędelski M., Stosunki ludnościowe w latach 1815–1918, w: Dzieje Poznania, t. 2, red. Topolski J., Trzeciakowski L., Warszawa–Poznań 1994.
Maciejewski J., Kultura w pierwszej połowie XIX wieku, w: Dzieje Wielkopolski, t. 2: Lata 1793–1918, Poznań 1973.
Motty M., Przechadzki po mieście, oprac., wstęp Z. Grot, t. 1, Poznań 1999.
Nowy katalog książek polskich, francuskich i łacińskich, z dodatkiem książek nowoprzybyłych, będących do czytania i przedania u…, Poznań 1817.
Nowy katalog książek polskich, francuskich i łacińskich, z dodatkiem książek nowoprzybyłych będących do przedania i czytania za opłatą miesięczną u… Wydany w miesiącu lutym, Poznań 1820.
Nowy katalog Xiążek Polskich, Francuzkich i Łacińskich będących do przedania i czytania u Tomasza Szumskiego, Poznań 1811.
Słowiński L., Z tradycji polonistyki poznańskiej. Tomasz Szumski (1778–1840), „Studia Polonistyczne” R. V, 1978.
Szumski T., Uwiadomienie i Proiekt dla Szanownych Przyjaciół literatury Polskiey, Poznań 1819.
Uwiadomienie i Proiekt dla Szanownych Przyiacioł literatury Polskiej z dnia 3 czerwca 1819 roku.
Walentynowicz M., Szumski Tomasz, s. 884. 60 GWKP, dodatek do nr. 88 z 1824. Anons w krótszej formie został powtórzony jeszcze w nr. 95 z 27.11.1824.
Walentynowicz M., Szumski Tomasz, w: Słownik pracowników książki polskiej, Warszawa–Łódź 1972.
Walentynowicz M., Tradycje wypożyczalni książek w Poznaniu, „Kronika Miasta Poznania” 1960, nr 4.
Walentynowicz M., w artykule Wypożyczalnie książek w Księstwie Poznańskim „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1960, nr 1.
Wąsicki J., Poznań jako miasto tzw. Prus Południowych (1793–1806).
Wojtkowski A., „Korespondent poznański” (Projekt czasopisma z r. 1808), „Kronika Miasta Poznania” R. 3, 1925, nr 10.
Zalewski Z., Z dziejów walki o handel Polski. Stuletnia praca Towarzystwa Młodzieży Kupieckiej w Poznaniu 1821–1921. Jako przyczynek do historji gospodarczej Wielkopolski napisał…, Poznań 1921.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2012 Artur Jazdon
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.