Abstrakt
Prywatny księgozbiór Jakuba i Wilhelma Grimmów, który jest świadectwem sześćdziesięciu lat pracy twórczej słynnych niemieckich badaczy i założycieli filologii germańskiej, sam w sobie jest ważnym przedmiotem badań. Księgozbiór ten, który zawiera rzadkie druki i unikatowe edycje, ma bowiem nie tylko wartość materialną i bibliofilską. Jest on niezwykle cenny przede wszystkim jako źródło wiedzy o metodzie pracy dwojga badaczy. Jakub i Wilhelm w przypisach i indeksach do swoich publikacji baśni czy podań skrupulatnie odnotowywali ich pisemne źródła, które posiadali w swoim księgozbiorze, gromadzonym właśnie w celu zachowania i edycji zabytków europejskiego i niemieckiego piśmiennictwa. Równie istotna dla badań nad dziełem i działalnością braci Grimm jest analiza odręcznych podkreśleń i notatek nanoszonych w trakcie lektury. Odnalezione w Bibliotece Uniwersyteckiej w Poznaniu woluminy pochodzące z prywatnego księgozbioru braci Grimm, które od zakończenia II wojny światowej uchodziły za zaginione, mogą znacznie przyczynić się do rozwoju współczesnych badań grimmowskich, a ponadto dają nadzieję, że w zbiorach BUP znajdują się także inne – uważane za zaginione – pozycje z prywatnej biblioteki Jakuba i Wilhelma.
Bibliografia
Bolte Johannes, Polivka Georg, Anmerkungen zu den Kinder- und Hausmärchen der Brüder Grimm. Neu bearbeitet von Johannes Bolte und Georg Polivka, tom 1, Hildesheim-Zürich-New York 1994.
Denecke Ludwig, Einführung, w: tenże, Teitge Irmgard, Die Bibliothek der Brüder Grimm: annotiertes Verzeichnis des festgestellten Bestandes, Weimar 1989, s. 9-19. DOI: https://doi.org/10.1515/9783112470848-002
Denecke, Ludwig, Teitge, Irmgard, Die Bibliothek der Brüder Grimm: annotiertes Verzeichnis des festgestellten Bestandes, Weimar 1989.
Friemel Berthold, Begleiter einer brüderlichen Lebensgemeinschaft. Die Büchersammlung der Brüder Grimm 1803-1863, w: Kaindl Klaus B. i in. (red.), Die Brüder Grimm in Berlin. Bilder – Studien – Dokumente, Stuttgart 2005, s. 99-114.
Głowacka-Helak Małgorzata, Rewindykacja księgozbioru Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu oraz zabezpieczanie zbiorów porzuconych, „Biblioteka” 2003, nr 7 (16), s. 69-78.
Grimm Brüder, Kinder- und Hausmärchen, Berlin 1812.
Grimm Brüder, Kinder- und Hausmärchen, Berlin 1815.
Grimm Hermann, Erinnerungen, w: Grimm Brüder, Kinder- und Hausmärchen, München 1956, s. 5-27.
Grimm Jacob, Selbstbiographie, w: tenże, Selbstbiographie. Ausgewählte Schriften, Reden und Abhandlungen, red. Ulrich Wyss, München 1984, s. 23-39.
Jazdon Artur, Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu 1919-2018: zasoby, działania, ludzie, Poznań 2019, Prace Naukowe Biblioteki Uniwersyteckiej, nr 34.
Kaindl Klaus B. i in. (red.), Die Brüder Grimm in Berlin. Bilder – Studien – Dokumente. Stuttgart 2005.
Grimm Jacob, Briefwechsel der Brüder Jacob und Wilhelm Grimm. Briefwechsel zwischen Jacob und Wilhelm Grimm, t. I, red. Heinz Rölleke, Stuttgart 2001.
Martus Steffen, Die Brüder Grimm. Eine Biographie, Reinbek bei Hamburg 2013.
Peschke Elke-Barbara, Stahlkopf Jens (2005), Ein Kleinod und seine Besonderheiten, w: Kaindl Klaus B. i in. (red.), Die Brüder Grimm in Berlin. Bilder – Studien – Dokumente. Stuttgart 2005, s. 115-123.
Nowicki Ryszard, Działalność Aleksandra Birkenmajera na rzecz ochrony zbiorów bibliotecznych. Ziemie zachodniej i północnej Polski w latach 1945-1947, Poznań 2006, Prace Biblioteki Uniwersyteckiej, nr 27
Pieciul-Karmińska Eliza, O konieczności polskiego przekładu pierwszego wydania „Baśni dla dzieci i dla domu” braci Grimm z lat 1812 i 1815, „Rocznik Przekładoznawczy” 2016, nr 11, s. 77-92. DOI: https://doi.org/10.12775/RP.2016.004
Pieciul-Karmińska Eliza, Trzy baśnie braci Grimm z oryginalnego wydania Kinder- und Hausmärchen. Pierwszy przekład na język polski w kontekście badań nad biografią i wkładem informatorów w powstanie zbioru, „Dzieciństwo – literatura – kultura” 2019, nr 1 (2), s. 36-57. DOI: https://doi.org/10.32798/dlk.156
Pieciul-Karmińska, Eliza (2023), Kazirodztwo bez kary, czyli Wieloskórka z pierwszego wydania zbioru Kinder- und Hausmärchen (1812) braci Grimm jako unikalny wariant typu ATU 510b, „Porównania” 2023, nr 1 (33), s. 67-83 DOI: https://doi.org/10.14746/por.2023.1.4
Rölleke Heinz, Die ‘stockhessischen’ Märchen der ‘Alten Marie‘. Das Ende eines Mythos um die frühesten KHM-Aufzeichnungen der Brüder Grimm, w: tenże, Die Märchen der Brüder Grimm. Quellen und Studien. Gesammelte Aufsätze, Trier 2004, s. 8-22.
Rölleke Heinz (red.), Briefwechsel zwischen Jacob und Wilhelm Grimm. Zusätzliche Texte: Sagenkonkordanz, t. 1.2, Stuttgart 2006.
Schede Hans-Georg, Die Brüder Grimm. München 2004.
Schlegel August Wilhelm von, Recensionen. Sämmtliche Werke. Herausgegeben von Eduard Böckiing. Zwölfter Band, Leipzig 1847.
Schoof Wilhelm, Zur Entstehungsgeschichte der Grimmschen Märchen. Bearbeitet unter Benutzung des Nachlasses der Brüder Grimm, Hamburg 1959.
Wilgosiewicz-Skutecka Renata, Jeden druk, wiele pytań - wokół „La Conqueste du Grand Charlemaigne" z księgozbioru braci Grimm w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu [w:] Explicitus est liber - dziedzictwo sztuki drukarskiej do roku 1800, pod red. B. Bonar, A. Fludy-Krokos, Ł. Łukawskiego, Kraków Polska Akademia Umiejętności (w druku).
Wydra Wiesław, Katalog inkunabułów Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu, Poznań 2002.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Eliza Pieciul-Karmińska, Renata Wilgosiewicz-Skutecka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Miedzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.