Faculty of Pedagogy Ignatianum University in Kraków
DOI:
https://doi.org/10.14746/bhw.2018.38.5Keywords:
Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie, Jesuit School in Chyrów, memoirs, teacher, student memories, ego-documentsAbstract
For 53 years, the Jesuit School in Chyrów (The Educational Academy of the Jesuit Fathers in Chyrów) would hire a total of 353 teachers. Many of them worked in the school in Chyrów for many years, some even 30. They would gain work experience there, but mostly committed to educating young generations. The figure of a teacher is part of the school life, just the student community is. Those of the teachers who pursued their profession with passion, rather than just teaching, and were role models, were memorized most effectively. They have been described in the pages of diaries, memoires and autobiographies. The present research aims to characterize the teachers of the school in Chyrów based on students’ diarist records. Diaristic sources allow us to discover school life unavailable in any other materials. They reveal the world directly witnessed by the authors and thus can provide the fundamental material for the biographical research on the memoirists as well as the people described by them. Therefore, they make it possible to represent the community of Chyrów teachers as covered in memoires.
Downloads
References
Sources
Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Domański Z., Sercem przywiązany… 1903-1912, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Dunin L., Tego mundurka mi było żal… 1903-1910, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Filipczak Z., Z wielkim wzruszeniem wspominam 1920-1925, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Grzebień L., Profesorowie, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Kański E., Chyrowska gawęda, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Kłobukowski M., Drogie… kochane… Katabasy… 1920-1929, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Kowalski E., Z głębokim przekonaniem 1925-1929, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Kowalski J., Wspomnienia z Chyrowa 1926-1933, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Lewicki K., Chyrowskie popioły, Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni archidiecezjalnej, Wrocław 1989.
Martynowski Z.T., Co zawdzięczam Chyrowowi? 1919-1926, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Mikiewicz Z., Pamięć zostanie na zawsze 1921-1929, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Paygert A., Po pięćdziesięciu latach 1935-1939, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Pietrzykowski J., Najpiękniejsze lata młodości 1932-1939, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Radożycki J, Aby o nich nie zapomniano. Wspomnienia, My Book, Szczecin 2007.
Ratio instituendae inventutis in Convictu Chyroviensi SJ, Żółkieviae 1903.
Rostworowski A., Ziemia, której już nie zobaczysz, Czytelnik, Warsaw 2001.
Starnawski J., Takim był Chyrów 1930-1938, [in:] Chyrowiacy, ed. Grzebień L., Biblioteczka Przemyska, Kraków 1990.
Ustawy i przepisy Zakładu Naukowo-Wychowawczego OO Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem, Chyrów 1937.
Ustawy i rozporządzenia obowiązujące w galicyjskich szkołach średnich, compiled by Kopia H., Lviv 1900.
Warnecki J., Najdłuższy mój monolog, Czytelnik, Warsaw 1971.
Studies
Araszkiewicz F.W., Szkoła średnia ogólnokształcąca w Polsce w latach 1918-1932, PAN, Warsaw 1972.
Bieś A.P., Dybowska E., Grzebień L., Pedagogia jezuitów (ignacjańska), [Towarzystwa jezusowego], [in:] Pedagogie katolickich zgromadzeń zakonnych. Historia i współczesność, vol. 1, ed. Kostkiewicz J., Impuls, Kraków 2012.
Dybowska E., Wychowawca w pedagogice ignacjańskiej, Akademia Ignatianum w Krakowie, WAM, Kraków 2013.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy, 1564-1995, ed. Grzebień L., Kraków 1996; https://www.jezuici.krakow.pl/cgi-bin/rjbo?b=enc&q=KOPPENS&f=1 [access: 12.08.2017].
Galek Cz., Obraz szkoły w II połowie XIX wieku w zaborze rosyjskim w świetle pamiętników i literatury pamiętnikarskiej, WSZiA w Zamościu, Zamość 2015.
Galek Cz., Szkoła i nauczyciel w II połowie XIX wieku na północno-wschodnich terenach Monarchii Austro-Węgierskiej w polskiej literaturze pamiętnikarskiej i beletrystycznej, WSZiA w Zamościu, Zamość 2012.
Grabowska -Pieńkosz D., Zapisani w pamięci. Nauczyciele zaboru austriackiego w literaturze pamiętnikarskiej, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2016.
Grzebień L., Topij -Stempińska B., Konwikt szlachecki w Tarnopolu 1856-1886. Słownik wychowanków, Akademia Ignatianum w Krakowie, WAM, Kraków 2016.
Karłowska G., Nawrot M., Charakterystyka zbiorowości nauczycieli domowych w Królestwie Polskim w świetle literatury wspomnieniowej i pamiętnikarskiej, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika XXIII. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Historia wychowania 2004, p. 365.
Knot A., Wstęp, [in:] Galicyjskie wspomnienia szkolne, ed. Knot A., Wydawnictwo Literackie, Kraków 1955.
Kryńska E.J., Świadectwo wiernej służby: “Deo, Patriae, Amicitiae” Gimnazjum oo. Jezuitów w Chyrowie, [in:] Edukacja a ewangelizacja w trzecim tysiącleciu, ed. Kryński A., Akademia Polonijna, Częstochowa 2002.
Łukaszewska -Haberkowa J., Magister bonus Chyroviae. Romuald Koppens SJ (1865-1943), [in:] Społeczeństwo, kultura, wychowanie w poglądach polskich jezuitów okresu II Rzeczypospolitej, ed. Cieślak S., Topij -Stempińska B., Akademia Ignatianum w Krakowie, WAM, Kraków 2012.
Maternicki J., Wielokształtność historii. Rozważania o kulturze historycznej i badaniach historiograficznych, PWN, Warsaw 1986.
Mauersberg S., Szkoła i nauczyciel Drugiej Rzeczypospolitej w literaturze pięknej i pamiętnikarskiej, Rozprawy z Dziejów Oświaty 1991, p. 34.
Niemiec J., Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie 1886-1939, Instytut Europejskich Studiów w Rzeszowie, Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego Krakowie, Rzeszów – Kraków 1998.
Podstawy edukacji ignacjańskiej, WSF-P Ignatianum, WAM, Kraków 2006.
Pudłocki T., Czy na pewno starzy? Obraz profesorów i nauczycieli szkół średnich Galicji drugiej połowy XIX i początku XX wieku w oczach ich uczniów, [in:] Ludzie starzy i starość na ziemiach polskich od XVIII do XXI wieku (na tle porównawczym), vol. 2., Aspekty społeczno-kulturowe, ed. Janiak -Jasińska A., Sierakowska K., Szwarc A., Wydawnictwo DiG, Warsaw 2016.
Szczepański J., O pamiętnikach Polaków (1918-1978), [in:] Pamiętniki Polaków (1918-1978). Antologia pamiętnikarstwa polskiego, vol. 1, Druga Rzeczpospolita 1918-1939, compiled and edited by Goł ębiowski B., Grad M., Jakubczak F., Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warsaw 1982.
Szulakiewicz W., Pamiętnikarski portret nauczycieli w ujęciu Rafała Taubenschlaga (1881-1958), [in:] Z dziejów polskiej oświaty. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesor Danucie Koźmian, ed. Koś ć I. and Magiera E., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2007.
Ślęczka R., Nauczyciele Szkoły Ćwiczeń krakowskiego Pedagogium, Studia Paedagogica Ignatiana 2016, No. 2.
Topij -Stempińska B., Pamięć o szkole w czasie zatrzymana. Wspomnienia Krzemieńczan i Chyrowiaków, Przegląd Historyczno-Oświatowy 2017, No. 1-2.
Wysoczańska R., Sytuacja wychowanków szkoły jezuickiej na przykładzie kolegium w Chyrowie w latach 1886-1939, [in:] Od narodzin do wieku dojrzałego. Dzieci i młodzież w Polsce, cz. 2, stulecie XIX i XX, ed. Mazur E., IAiE PAN, Warsaw 2003.
