Słowa kluczowe
zmienne w przyswajaniu wielojęzyczności
praktyki wielojęzyczne w rodzinach
Jak cytować
Abstrakt
W artykule omówiono niektóre zmienne związane z równoczesnym przyswajaniem dwóch języków u dzieci. Sytuacje rodzinne rzadko są identyczne, dlatego nie istnieją uniwersalne zasady dotyczące zarządzania procesem przyswajania dwujęzyczności. Publikacja przedstawia jednak zalecenia, które można zastosować w konkretnym kontekście rodzinnym w zależności od różnych czynników. Wśród rozważanych zmiennych są języki ojczyste rodziców (ten sam język lub różne języki), kraj zamieszkania (i czy odpowiada jednemu z języków rodziców, czy żadnemu z nich), prestiż przypisany któremuś z języków, status większościowy lub mniejszościowy w kontekście społecznym oraz postawy prezentowane przez członków każdej rodzinny i osób ją otaczających. Ponad połowa populacji świata używa dwóch lub więcej języków w codziennym życiu, co oznacza, że dwujęzyczność nie jest rzadkim zjawiskiem (Van Wechem & Halbach: 2014). Jednak osoby z otoczenia rodzin dzieci znajdujących się w sytuacji dwujęzycznej często wyrażają obawy dotyczące przyszłych kompetencji językowych dzieci, martwią się, że nie będą one mówiły poprawnie w żadnym z języków. Badania pokazują jednak, że ich rozwój językowy nie jest opóźniony ani też takie dzieci nie są w żaden sposób poszkodowane przez swoją dwujęzyczność. Co więcej, ich zdolność do zarządzania więcej niż jednym językiem może stać się cennym atutem w życiu. Autorki przedstawiają dane ze studium przypadku trzech braci, pokazujące, że przyswajanie języka u nich przebiegało zgodnie z etapami obserwowanymi u dzieci jednojęzycznych i nie było powodu do obaw o opóźnienie zdolności poznawczych.
Bibliografia
Borges, R. / Lyddy, F. (2023). Language affects endorsement of misconceptions about bilingualism. International Journal of Bilingual education and Bilingualism, 27(2), 230–239. DOI: https://doi.org/10.1080/13670050.2022.2164478
Crystal, D. (1986). Listen to your child. A parent’s guide to children’s language. Harmondsworth: Penguin.
Döpke, S. (2004–2006). Raising children in more than one language: Language development in bilingual children. https://arts.unimelb.edu.au/research-unit-for-multilingualism-and-cross-culturalcommunication/community/raising-children-more-than-one-language
Fantini, A.E. (1985). Language acquisition of a bilingual child: A sociolinguistic perspective. Bristol: Multilingual Matters.
Genesee, F. (2015). Myths about early childhood bilingualism. Canadian Psychology, 56(1), 6–15. DOI: https://doi.org/10.1037/a0038599
Grosjean, F. (2010). Bilingual: Life and reality. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. DOI: https://doi.org/10.4159/9780674056459
Hoff, E. / Core C. (2013). Input and language development in bilingually developing children. Seminars in Speech and Language, 34(4), 215–226. DOI: https://doi.org/10.1055/s-0033-1353448
Houwer de, A. (2015). Harmonious bilingual development: Young families’well-being in language contact situations. International Journal of Bilingualism, 19(2), 169–184. DOI: https://doi.org/10.1177/1367006913489202
King, K.A. / Wright-Fogle, L. (2013). Family language policy and bilingual parenting. Language Teaching, 46(2), 172–194. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/S0261444812000493
Ley de Normalización Lingüística 3/1983. Boletín Oficial del Estado no. 213, 06/09/1983, 24579-24581. https://www.boe.es/eli/es-ga/l/1983/06/15/3
Lowry, L. (2015). Bilingualism in young children: Separating fact from fiction. The Hanen Centre, Hanen Early Language Program. https://www.hanen.org/SiteAssets/Helpful-Info/Articles/Bilingualism-in-Young-Children-PF.aspx
Macleroy-Obied, V. (2009). How do siblings shape the language environment in bilingual families? International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 12(6), 705–720. DOI: https://doi.org/10.1080/13670050802699485
Murray, W. (1974). Lucky Dip. Book 1. Ladybird Sunstart Reading Scheme. Loughborough: Ladybird Books Ltd.
Verhagen, J. / Kuiken, F. / Andringa, S. (2022). Family language patterns in bilingual families and relationships with children’s language outcomes. Applied Psycholinguistics, 43, 1109–1139. DOI: https://doi.org/10.1017/S0142716422000297
Wąsikiewicz-Firlej, E. / Ballweg, S. / Masterson, M. / Daase, A. / Farrell, A. (2023). Editorial. Glottodidactica, 50(1), 7–13. DOI: https://doi.org/10.14746/gl.2023.50.1.1
Wechem van, M. / Halbach, A. (2014). A parents’ guide to bilingualism. Madrid: British Council School / Macmillan Education.
Woodward-Smith, E. / Lankiewicz, H. / Szczepaniak-Kozak, A. (2018). Translation didactics: A proposal for teaching consecutive interpreting. Glottodidactica, 45(1), 179–192. DOI: https://doi.org/10.14746/gl.2018.45.1.12
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Elizabeth Woodward-Smith, María Jesús Lorenzo-Modia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Glottodidactica są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Glottodidactica udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Glottodidactica pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).