Słowa kluczowe
Ernesto Laclau
Jürgen Habermas
discourse
theory of language
linguistic turn
Jak cytować
Abstrakt
The aim of this article is to examine three currently dominant concepts of discourse, developed by Michel Foucault, Ernesto Laclau and Jürgen Habermas. I argue that these concepts of discourse constitute neither a coherent methodological agenda nor a coherent theoretical vision. That means that the reference to discourse will always imply engaging with a particular theoretical framework. I briefly discuss the theoretical traditions from which these concepts emerged and point to the essential elements which the respective concepts of discourse derived from these traditions. Concluding, I examine differences between and similarities in the discussed concepts, whereby I address, in particular, the relationship between discourse and everyday language, the notion of subjectivity and the concept of the social world.
Bibliografia
Althusser L. (2009). W imię Marksa. Tłum. M. Herer. Warszawa.
Andersen N.A. (2003). Discursive Analytical Strategies: Understanding Foucault, Koselleck, Laclau, Luhmann. Bristol.
Ashenden S., Owen D. (eds.). (1999). Foucault Contra Habermas: Recasting the Dialogue between Genealogy and Critical Theory. London–Thousand Oaks–New Dehli.
Austin J.L. (1993). Mówienie i poznawanie. Tłum. B. Chwedeńczuk. Warszawa.
Bachelard G. (1949). Le rationalisme appliqué. Paris.
Bachelard G. (2002). Kształtowanie się umysłu naukowego. Przyczynek do psychoanalizy wiedzy obiektywnej. Przeł. D. Leszczyński. Gdańsk.
Canguilhem G. (1957). La formation du concept de réflexe aux XVIIe et XVIIIe siècles. Paris.
de Saussure F. (2002). Kurs językoznawstwa ogólnego. Przeł. K. Kasprzyk. Warszawa.
Derrida J. (2009). Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych. Tłum. K. Kłosiński. [W:] L. Rasiński (red.). Język, dyskurs, społeczeństwo. Warszawa.
Dreyfus H.L., Rabinow P.K. (1982). Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics. Hempstead.
Foucault M. (1977). Archeologia wiedzy. Przeł. A. Siemek. Warszawa.
Foucault M. (1990). Q’est-ce que la critique?. „Bulletin de la Société Française de Philosophie”, vol. LXXXIV.
Foucault M. (1994). Réponse à une question. [W:] M. Foucault, Dits et écrits: 1954–1988, t. I, éd. D. Defert, F. Ewald. Paris.
Foucault M. (2000a). Nietzsche, genealogia, historia. [W:] M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism. Red. i tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński. Warszawa-Wrocław.
Foucault M. (2000b). Strukturalizm i poststrukturalizm. [W:] M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism. Red. i tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński. Warszawa-Wrocław.
Foucault M. (2000c). Życie: doświadczenie i nauka. [W:] M. Foucault, Filozofia, historia, polityka. Wybór pism. Red. i tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński. Warszawa-Wrocław.
Foucault M. (2002). Ja, Piotr Riviere, skorom już zaszlachtował moją matkę, moją siostrę i brata mojego… Tłum. T. Komendant, G. Wilczyński. Gdańsk.
Gramsci A. (1961). Nowoczesny książę. [W:] A. Gramsci. Pisma wybrane, t. I. Tłum. B. Sieroszewska. Warszawa.
Habermas J. (1982). A Reply to my Critics. [W:] J.B. Thompson, D. Held (eds.). Habermas: Critical Debates. Cambridge.
Habermas J. (1983). Niektóre trudności próby związania teorii z praktyką. Wprowadzenie do nowego wydania, [W:] J. Habermas. Teoria i praktyka. Wybór pism. Warszawa.
Habermas J. (1999). Teoria działania komunikacyjnego, t. I. Przeł. A.M. Kaniowski. Warszawa.
Habermas J. (2000a). Filozoficzny dyskurs nowoczesności. Przeł. M. Łukasiewicz. Kraków.
Habermas J. (2000b). Teoria działania komunikacyjnego, t. II. Przeł. A.M. Kaniowski. Warszawa.
Habermas J. (2004). Działanie komunikacyjne i detranscendentalizacja rozumu. Przeł. W. Lipnik. Warszawa.
Habermas J. (2015a). Discourse Ethics. [W:] J. Habermas, Moral Consciousness and Communicative Action. New York.
Habermas J. (2015b). Moral Consciousness and Communicative Action. New York.
Harris R. (1988). Language, Saussure and Wittgenstein. How to Play Games with Words. London-New York.
Jakobson R. (2009). Język i mówienie: kod i przekaz. [W:] L. Rasiński (red.), Język, dyskurs, społeczeństwo, Warszawa.
Kelly M. (ed.). (1994). Critique and Power: Recasting the Foucault/Habermas Debate. Cambridge–London.
Laclau E. (1996). Emancipation(s). London-New York.
Laclau E. (1998). Dyskurs. [W:] R. Goodin, P. Pettit (red.). Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej, tłum. C. Cieśliński i M. Poręba. Warszawa.
Laclau E., Mouffe Ch. (1990). Marxism without Appologies. [W:] E. Laclau, Ch. Mouffe. New Reflections on the Revolution of Our Time. London.
Laclau E., Mouffe Ch. (2007). Hegemonia i socjalistyczna strategia. Przyczynek do projektu radykalnej polityki demokratycznej. Tłum. S. Królak. Wrocław.
Leibniz G.W. (2001). Nowe rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Tłum. I. Dąmbska. Kęty.
Locke J. (1955). Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego. Tłum. B. Gawecki, przekład przejrzał Cz. Znamierowski. Warszawa.
Platon (1990). Kratylos. Tłum. W. Stefański. Wrocław.
Stavrakakis Y. (1999). Lacan and the Political. London-New York.
Taylor Ch. (2009). Teorie znaczenia. Tłum. A. Orzechowski, W. Jach. [W:] L. Rasiński (red.). Język, dyskurs, społeczeństwo. Warszawa.
Tully J. (2008,). Public Philosophy in a New Key: Volume 1, Democracy and Civic Freedom. Cambridge.
Wittgenstein L. (1974). Philosophical Grammar. ed.R. Rhees. Trans. A. Kenny. Oxford.
Wittgenstein L. (1999). Niebieski i brązowy zeszyt. Szkice do Dociekań filozoficznych. Przeł. A. Lipszyc, Ł. Sommer. Warszawa.
Wittgenstein L. (2000). Dociekania filozoficzne. Przeł. B. Wolniewicz. Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Lotar Rasiński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.