Teoria reprezentacji społecznych w interdyscyplinarnych badaniach nad dyskursem edukacyjnym – potencjał zbiorowego pisania biografii
PDF
PDF (English)

Słowa kluczowe

Social Representations Theory
Critical Discourse Analysis
Collective Biography Writing

Jak cytować

Zbróg, Z. (2019). Teoria reprezentacji społecznych w interdyscyplinarnych badaniach nad dyskursem edukacyjnym – potencjał zbiorowego pisania biografii. Kultura-Społeczeństwo-Edukacja, 12(2), 225–243. https://doi.org/10.14746/kse.2017.12.11

Abstrakt

The aim of the article is to present the theory of social representations which is not well-known in the Polish pedagogy and which may constitute an interesting theoretical and methodological perspective for the study of the educational discourse. The theory itself is interdisciplinary and therefore may be useful in research carried out within various academic disciplines both in the humanities and social sciences. Theoretical analyses will also concern the possibilities of conducting research of educational discourse within the framework of the social representation theory with the application of the collective biography writing which may be perceived as the critical discourse analysis.

https://doi.org/10.14746/kse.2017.12.11
PDF
PDF (English)

Bibliografia

Augoustinos M., Innes J.M. (1990). Towards an integration of social representations and social schema theory. “British Journal of Social Psychology” 29, pp. 213–231.

Augoustinos M., Walker I., Donaghue N. (2014). Social Cognition: An integrated introduction. London.

Burzyńska A. (2002). Poststrukturalizm, dekonstrukcja, feminizm, gender, dyskursy mniejszości i co dalej? „Przestrzenie Teorii” 1, s. 65–86.

Davies B., Browne J., Gannon S., Hopkins L., McCann H. (2006). Constituting the feminist subject in poststructuralist discourse. „Feminism & Psychology” Vol. 16(1), pp. 87–103.

Davies B., Gannon S. (2005). Feminist/Poststructuralism. [In:] C. Lewin, B. Somekh (eds.), Research Methods in the Social Sciences. Thousand Oaks, CA. pp. 318–325.

Davies B., Gannon S. (eds.) (2006). Doing Collective Biography. Maidenhead.

Davies B., Gannon S. (2012). Collective biography and the entangled enlivening of being. “International Review of Qualitative Research” Vol. 5, No 4, pp. 357–376.

Dobrołowicz, J. (2013). Obraz edukacji w polskim dyskursie prasowym. Kraków.

Fairclough N., Wodak R. (2006). Krytyczna analiza dyskursu. [W:] A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowki (wybór i oprac.). Współczesne teorie socjologiczne. Warszawa, s. 1047–1056.

Flick U. (2011). Jakość w badaniach jakościowych, przeł. P. Tomanek. Warszawa.

Flick U. (2012). Projektowanie badania jakościowego, przeł. P. Tomanek. Warszawa.

Flick U., Foster J., Caillaud S. (2015). Researching social representations. [In:] G. Sammut, E. Andreouli, G. Gaskell, J. Valsiner (eds.), The Cambridge Handbook of Social Representations. Cambridge, pp. 64–80.

Harre R., Moghaddam F. (2015). Positioning theory and social representations. [In:] G. Sammut, E. Andreouli, G. Gaskell, J. Valsiner (eds.), The Cambridge Handbook of Social Representations. Cambridge, pp. 224–233.

Howarth C. (2006). A social representation is not a quiet thing: exploring the critical potential of social representations theory. „British Journal of Social Psychology”, 45(1), s. 65–86.

Howarth D. (2008). Dyskurs, przeł. A. Gąsior-Niemiec. Warszawa.

Jovchelovitch S. (2007). Knowledge in Context: Representations, Community and Culture. London.

Jovchelovitch S., Priego-Hernandez J. (2015). Cognitive polyphasia, knowledge encounters and public spheres. [In:] G. Sammut, E. Andreouli, G. Gaskell, J. Valsiner (eds.), The Cambridge Handbook of Social Representations. Cambridge, pp. 163–178.

Kasanen, K., Räty, H., Snellman, L. (2001). Seating order as a symbolic arrangement. “European Journal of Psychology of Education” 16(2), pp. 209–222.

Krasuska-Betiuk M. (2014). Teoria społecznych reprezentacji w badaniach uczestników praktyk pedagogicznych. [W:] J.M. Łukasik, I. Nowosad, M.J. Szymański (red.). Codzienność szkoły. Nauczyciel. Kraków, s. 175–187.

Krasuska-Betiuk M. (2015a). Interakcje w klasie szkolnej z perspektywy społecznych reprezentacji i oczekiwań interpersonalnych. „Studia z Teorii Wychowania” t. 6, 3, s. 49–77.

Krasuska-Betiuk M. (2015b). Sfera publiczna i edukacja w świetle teorii reprezentacji społecznych. „Forum Oświatowe” 27(1), s. 11–27.

Krasuska-Betiuk M. (2016). Dialog w partnerstwie edukacyjnym: teoretyczne implikacje zastosowania teorii reprezentacji społecznych. [W:] D. Jankowska, M. Grzelak-Klus (red.). Pedagogika dialogu: dialog jako droga rozumienia i samorozumienia. Warszawa, s. 152–163.

Krasuska-Betiuk M., Zbróg Z. (2017). Teoria reprezentacji społecznych Serge’a Moscoviciego. Jakościowe metody zbierania i analizowania danych – część 1. „Przegląd Badań Edukacyjnych” 24(1), s. 173–192.

Krauz-Mozer B., Ścigaj P. (2013). Sklep z podróbkami? Podejścia badawcze i metodologie w nauce o polityce. [W:] B. Krauz–Mozer, P. Ścigaj (red.). Podejścia badawcze i metodologie w nauce o polityce. Kraków, s. 9–29.

Lisowska-Magdziarz M. (2006). Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Kraków.

Lloyd B., Duveen G. (1992). Gender Identities and Education. Hemel Hempstead.

McKinlay A., Potter J., Wetherell M. (1993). Discourse analysis and social representations. [In:] G. Breakwell, D. Canter (eds.), Empirical Approaches to Social Representations. Oxford, pp. 134–156.

Moscovici S. (2000). Social Representations. Explorations in Social Psychology. Cambridge.

Niesiobędzka, M. (2005). Reprezentacje społeczne zjawisk ekonomicznych. Białystok.

Nowicka M. (2016). O użyteczności kategorii dyspozytywu w badaniach społecznych. „Przegląd Socjologii Jakościowej” t. XII, nr 1, s. 170–191.

Onyx J., Small J. (2001). Memory-work: the method. “Qualitative Inquiry” Vol. 7 No 6, pp. 773–786.

Ostrowicka H. (2014). Kategoria dyskursu w języku i w badaniach edukacyjnych – w poszukiwaniu osobliwości pedagogicznie zorientowanej analizy dyskursu. „Forum Oświatowe” 2(52), s. 47–68.

Ostrowicka H. (2015). Przemyśleć z Michelem Foucaultem edukacyjne dyskursy o młodzieży. Dyspozytyw i urządzanie. Kraków.

Ostrowicka-Miszewska H. (2006). „Jak porcelana rzucona o beton…”. Dyskursy o młodzieży, polityce i polityce młodzieży. Kraków.

Poczobut R. (2012). Interdyscyplinarność i pojęcia pokrewne. [W:] A. Chmielowski, M. Dudzikowa, A. Grobler (red.), Interdyscyplinarnie o interdyscyplinarności. Między ideą a praktyką. Kraków, s. 39–63.

Potter J., Edwards D. (1999). Social representations and discursive psychology: from cognition to action. “Culture and Psychology” 5(4), pp. 447–458.

Rapley T. (2010). Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów. Przeł. A. Gąsior-Niemiec. Warszawa.

Szwed R. (2011). Reprezentacje opinii publicznej w dyskursie publicznym. Lublin.

Śliwerski B. (2016). Uwikłania pedagogiki w naukach społecznych. „Ruch Pedagogiczny” 2, s. 29–40.

Śpiewak P. (2002). Słowa modne i niemodne (słownik). „Res Publica Nowa” 10, 18.

Trahar S. (2013). Contemporary methodological diversity in European higher education. „European Educational Research Journal” 12(3), pp. 301–309.

Trutkowski C. (2000). Społeczne reprezentacje polityki. Warszawa.

Trutkowski C. (2004). Wybór czy konieczność – o potrzebie wykorzystania analizy dyskursu w socjologii. „Kultura i Społeczeństwo” 1, s. 35–50.

Trutkowski, C. (2007). Teoria społecznych reprezentacji i jej zastosowania. [W:] M. Marody (red.), Wymiary życia społecznego. Polska na przełomie XX i XXI wieku. Warszawa, s. 327–356.

Van Dijk T.A. (2014). Critical Discourse Studies: a Sociocognitives Approach. [In:] R. Wodak, M. Meyer (eds.), Methods of Critical Discourse Studies. London, pp. 62-85.

Wagner W. (2015). Representation in action. [In:] G. Sammut, E. Andreouli, G. Gaskell, J. Valsiner (eds.). The Cambridge Handbook of Social Representations. Cambridge, pp. 12–28.

Wagoner B. (2015). Collective remembering as a process of social representation. [W:] G. Sammut, E. Andreouli, G. Gaskell, J. Valsiner (eds.). The Cambridge Handbook of Social Representations. Cambridge, pp. 143–162.

Wihlborg M. (2013). Using a process of collective biography writing in higher education to develop an ability to explore, reveal and critically reflect. “European Educational Research Journal” 12(3), pp. 376–388.

Wihlborg M. (2015). An awareness of the feminist subject: an example of collective biography writing in poststructuralist discourse practice. [In:] P. Smeyers, D. Bridges, N.C. Burbules, M. Griffiths (eds.). International Handbook of Interpretation in Educational Research. Dordrecht-Heidelberg-New York-London, pp. 257–280.

Wodak R., Meyer M. (2014). Critical Discourse Studies: History, Agenda, Theory and Methodology. [In:] R. Wodak, M. Meyer (eds.), Methods of Critical Discourse Studies. London, pp. 1-22.

Zbróg Z. (2013). Badanie społeczności/zjawisk społecznych z wykorzystaniem (elementów) teorii reprezentacji społecznych – perspektywa pedagogiczna. „Pedagogika. Badania, dyskusje, otwarcia. Specyfika pomiaru w badaniach społecznych” 2, s. 45–60.

Zbróg Z. (2014). Reprezentacje społeczne praktyk pedagogicznych – konstruowanie profesjonalizmu wykładowców, nauczycieli i studentów. [W:] J. Piekarski, E. Cyrańska, B. Adamczyk (red.). Doskonalenie praktyk pedagogicznych – dyskusja. Łódź, s. 65–80.

Zbróg Z. (2015). The episodic-narrative interview as a method of research of social representations. „Acta Universitatis Matthaei Belii”. Banska Bystrica, s. 41–51.

Zbróg Z. (2016a). Teoria reprezentacji społecznych w badaniach zmiany szkoły – możliwe zastosowania. [W:] M.J. Szymański, B. Walasek-Jarosz, Z. Zbróg (red.). Zrozumieć szkołę. Konteksty zmiany. Warszawa, s. 226–249.

Zbróg Z. (2016b). Obniżenie wieku rozpoczęcia obowiązku szkolnego – reprezentacje społeczne problemu w debacie publicznej. „Problemy Wczesnej Edukacji” 4(35), s. 85–93.

Zbróg Z. (2016c). Uczenie się przez oduczanie – modyfikowanie reprezentacji społecznych przyszłych nauczycieli. „Pedagogika Szkoły Wyższej” 1, s. 95–107.

Zbróg Z. (2016d). Collective Biography Writing – Theoretical Foundations Methods and Outline of the Research Procedure. „The New Educational Review,” vol. 43, nr 1, s. 287–294.

Zbróg Z. (2016e). Uczenie się „stawania się” świadomym badaczem – zbiorowe pisanie biografii jako przykład metody badania dyskursów. „Zagadnienia Naukoznawstwa” 2 (208), s. 233–250.

Zbróg Z. (2016f). Poznawanie siebie podczas zbiorowego pisania biografii (z teorią reprezentacji społecznych w tle). [W:] M. Krasuska-Betiuk, M. Jabłonowska, S. Galanciak (red.). O poszukiwaniu, poznawaniu i tworzeniu samego siebie. Warszawa, s. 55–63.

Zbróg Z. (2017a). Podmiot-w-procesie. Poststrukturalistyczna analiza wspomnień w grupach studenckich metodą zbiorowego pisania biografii, „Kwartalnik Pedagogiczny” 2, s. 56–72.

Zbróg Z. (2017b). Zbiorowe pisanie biografii jako metoda uczenia się o sobie, o innych, o świecie. „Studia Edukacyjne” 46, s. 357–372.

Zbróg Z., Zbróg P. (2016). Reprezentacje społeczne jako nośniki pamięci zbiorowej. „Horyzonty Wychowania” 2, s. 11–27.