Słowa kluczowe
education regulations
the right to education
learning duty
school duty
Jak cytować
Abstrakt
The article concerns the subject of homeschooling practice conditions in Poland – it focuses on the legal conditions and outlines the socio-economic conditions in which Polish homeschoolers operate. It discusses the specific kind of right which is the right to education, its position in the systematics of the constitution and the connection to the learning duty and school duty. It brings attention to state-citizen relations and the rule of state subsidiarity. It points to legal regulations which allow realization of the school duty outside of school, underlining the controversial and discriminatory regulations which ignore the parents’ priority to decide on their own children’s education and treat children learning in this way unequally to those who attend school. The article is ended by an observation about the state remaining decisive on the form of education of each citizen, despite the constant change of legal regulations, which in relation to the discussed subject characterizes the last three decades.
Bibliografia
Budajczak M. (2004), Edukacja domowa, Gdańsk.
Budajczak M. (2017), Polska edukacja domowa jako mise en abyme między kondycją ludzką a społecznymi konstrukcjami oświatowymi, Studia Pedagogica Ignatiana, t. 20, nr 3, s. 47–62.
Giercarz-Borkowska M. (2019), Edukacja domowa jako alternatywa edukacyjna dla dzieci zdolnych, Wrocław.
Giercarz-Borkowska M. (2020a), Między pracą zawodową a edukacją dzieci – sytuacja zawodowa rodziców edukujących domowo, Edukacja Dorosłych, nr 1, s. 83–97.
Giercarz-Borkowska M. (2020b), Piecza zastępcza a edukacja domowa – zarys perspektywy opiekunek, [w:] P. Kaszubska-Dziergas, J. Tomczyk (red.), Rodzicielstwo zastępcze – w poszukiwaniu modelu wsparcia i animowania współpracy środowiskowej, Opole, s. 121–138.
Harasimiak G. (2011), Obowiązek zapewnienia edukacji dzieci w świetle prawa kanonicznego, [w:] J. Piskorski (red.), Szkoła domowa. Między wolnością a obowiązkiem, Warszawa, s. 41–51.
Helios J. (2014), Edukacja domowa – kilka uwag w kontekście dyskursu o edukacji demokratycznej, Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna, tom III, nr 2, s. 180–198.
Helios J., Jedlecka W. (2015), Dysocjacja jako hard case w systemie prawa, Wrocław.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, DzU z 1997 r. nr 78 poz. 483 z późn. zm., http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19970780483, dostęp: 08.04.2020.
Kucharska A.M. (2014), Dlaczego edukacja domowa? Aksjologiczne uzasadnienia edukacji bez szkoły, Wychowanie w rodzinie, t. X, nr 2, s. 205–224.
Meighan R. (1991), Edukacja elastyczna. Jutro twojego dziecka decyduje się dzisiaj, tłum. A. Nalaskowski, Toruń.
Paciorkowski S. (2014), Homeschooling in Poland? Legal Status and Arguments Used in Polish Debate over Home Education, Social Transformations in Contemporary Society, 2, s. 153–162.
Piech K. (2016), Obowiązek szkolny i obowiązek nauki jako realizacja konstytucyjnego prawa do nauki, Ogrody Nauk i Sztuk, 6, s. 59–69.
Piskorski J. (2011), Przymus szkolny czy prawo do edukacji, [w:] J. Piskorski (red.), Szkoła domowa. Między wolnością a obowiązkiem, Warszawa, s. 53–60.
Polaszek A. (2011), Edukacja domowa w świetle obowiązujących przepisów, [w:] J. Piskorski (red.), Szkoła domowa. Między wolnością a obowiązkiem, Warszawa, s. 61–68.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 roku w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, DzU z 2019 r. poz. 373.
Sztejna P. (2005), Prawne aspekty obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, Studia Lubuskie: prace Instytutu Prawa i Administracji Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie, 1, s. 133–143.
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, DzU z 1991 r. nr 95 poz. 425 z późn. zm.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, DzU z 2017 r. poz. 59 z późn. zm.
Ustawa z dnia 17 marca 2021 r. o zmianie ustawy Prawo oświatowe, DzU z 2021 r. poz. 762.
Zielińska H. (1996), Ivan Illich. Między romantyzmem a anarchizmem pedagogicznym, Toruń.
Zielińska H. (2000), Neoromantyczne utopie Ivana Illicha, [w:] Z. Kwieciński (red.), Alternatywy myślenia o/dla edukacji, Warszawa, s. 239–253.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Magdalena Giercarz-Borkowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.