Słowa kluczowe
values
pedagogical tactfulness
Jak cytować
Abstrakt
The articles justifies the need for constant care for the axiological dimension of education. The habitus of the modern teacher was analyzed in the perspective of axiological dispositions. The author’s reconstructions of the respondents’ views concerning their preferences regarding observable and repetitive teachers’ behavior were categorized. These behaviors were indicators of the values which guided teachers in their work with students. An attempt was made to determine which axiological properties of teachers, expressed in the praxiological dimension, are particularly valued by today’s youth. Analysis of the frequency of indications of the preferred teachers’ behaviors helped to establish the hierarchy of these properties. The results of the diagnosis carried out on a sample of 903 respondents showed that teachers’ pedagogical tactfulness, subject knowledge and good organization of work are mostly appreciated and expected by young people. In addition, attempts were made to identify differences in the respondents’ preferences due to their interest profile, expressed in the choice of a specific field of academic studies. It has been established that it is the factor which differentiates students’ preferences in relation to the teacher’s axiological attributes. Significant relationships have been observed and the conclusions made valuable implications for pedeutology.
Bibliografia
Chałas K. (2011), Moc wychowawcza przypadkowych zdarzeń w świetle introcepcji wartości, Kielce.
Chałas K. (2003), Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki, Lublin–Kielce.
Chałas K. (2017), Wartości w programie wychowawczym szkoły służące integralnemu rozwojowi i wychowaniu ucznia, Warszawa.
Chałas K., Maj A. (red.) (2016), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, Radom.
Creswell J.W. (2013), Projektowanie badań naukowych. Metody jakościowe, ilościowe i mieszane, wydanie I, Kraków.
Denek K. (1993), Wartości i ich znaczenie w edukacji szkolnej i naukach o niej, Ruch Pedagogiczny, 5, s. 33–48.
Denek K. (2000), Aksjologiczne aspekty edukacji szkolnej, Toruń.
Dudzikowa M. (1987), Wychowanie przez aktywne uczestnictwo, Warszawa.
Ferguson G.A., Takane Y. (2003), Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice, Warszawa.
Gołaszewska M. (1978), Internalizacja wartości, Etyka, 16, s. 81–102.
Juszczyk S. (2001), Statystyka dla pedagogów, Toruń.
Kabat M. (2017), Wartości w zawodzie nauczyciela – wykorzystanie systemowej metody analizy pojęć wieloznacznych, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas, Pedagogika, 14, s. 115–126.
Kabat M. (2018), Umiejętności i wartości w zawodzie nauczyciela, Prima Educatione, 2, s. 23–33.
Karney J.E. (2007), Psychopedagogika pracy, Warszawa.
Kleszcz M. (2011), Postawa twórcza a hierarchia wartości młodego pokolenia, Katowice.
Kobyłecka E. (2009), Nauczyciele i uczniowie gimnazjum wobec wyboru wartości. Między pewnością a zwątpieniem, Zielona Góra.
Kobyłecka E. (2020), Edukacja aksjologiczna dziecka w środowiskach wychowawczych. Współczesne problemy, Kraków.
Konarzewski K. (1982), Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych, Warszawa.
Kościuch J. (1983), Koncepcja wartości Miltona Rokeacha, Studia Philosophiae Christianae, 19/1, s. 83–96.
Łobocki M. (1993), Pedagogika wobec wartości, [w:] B. Śliwerski (red.), Kontestacje pedagogiczne, Kraków, s. 125–135.
Maj A. (2016), Aksjologia pedagogiczna, [w:] K. Chałas (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, Radom, s. 87–91.
Mayntz R., Holm K., Hubner P. (1985), Wprowadzenie do metod socjologii empirycznej, Warszawa.
Michalski J. (2010), Takt pedagogiczny w sztuce nauczycielskiego działania, Warszawa.
Michalski J. (2013), Rzecz o takcie pedagogicznym nauczyciela, Warszawa.
Michalski J. (2017), Takt pedagogiczny jednym ze sposobów na skuteczne wychowywanie do wartości, https://opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/db201708_wywiad_wychowanie.html, dostęp: 26.09.2017.
Morbitzer J. (2007), Edukacja wspierana komputerowo a humanistyczne wartości pedagogiki, Kraków.
Nachmias C.F., Nachmias D. (2001), Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań.
Nalaskowski A. (2006), Dzikość i zdziczenie jako kontekst edukacji, Kraków.
Nalaskowski A. (2009), Pedagogiczne złudzenia, zmyślenia, fikcje, Kraków.
Nalaskowski A. (2013), Ortodoksja i chaos, Kraków.
Nalaskowski A. (2020), Wielkie zatrzymanie. Co się stało z ludźmi?, Kraków.
Newcomb T.M., Turner R.H., Converse P.E. (1970), Psychologia społeczna: studium interakcji ludzkich, Warszawa.
Noske M. (2011), Problematyczna uniwersalność wartości uniwersalnych, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja: kwartalnik myśli społeczno -pedagogicznej, 3(55), s. 129–148.
Nowak M. (1996), Znaczenie wartości w procesie wychowania, [w:] K. Popielski (red.), Człowiek – Wartości – Sens. Studia z psychologii egzystencji, Lublin, s. 241–259.
Nowak S. (1973), Pojęcie postawy w teoriach i stosowanych badaniach społecznych, [w:] S. Nowak (red.), Teorie postaw, Warszawa, s. 17–69.
Olbrycht K. (1994), Edukacja aksjologiczna. Wymiary. Kierunki. Uwarunkowania, t. 1, Katowice.
Olbrycht K. (2002), Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby, Katowice.
Ostrowska U. (2017), Aksjologia pedagogiczna − subdyscyplina naukowa pedagogiki (in statu nascendi), Roczniki Pedagogiczne, 9(2), s. 11–30.
Pasterniak-Kobyłecka E. (2018), O możliwościach edukacji aksjologicznej we współczesnej szkole,
Prima Educatione, 2, s. 47–55.
Peeters M.A. (2010), Globalizacja zachodniej rewolucji kulturowej, Warszawa.
Rand A. (2003), Powrót człowieka pierwotnego: rewolucja antyprzemysłowa, Poznań.
Reykowski J. (1973), Postawy a osobowość, [w:] S. Nowak (red.), Teorie postaw, Warszawa, s. 89–121.
Siewiora J. (2017), Funkcje wartości w wychowaniu, Roczniki Pedagogiczne, 9(45), 2, s. 31–45.
Silverman D. (2012), Interpretacja danych jakościowych: metody analizy rozmowy, tekstu i interakcji, Warszawa.
Sztandar-Sztanderska K. (2010), Teoria praktyki i praktyka teorii. Wstęp do socjologii Pierre’a Bourdieu, Warszawa.
Świeca M. (2001), Wartości humanistyczne wyzwaniem dla edukacji, Acta Scientifica Academiae Ostroviensis, 8, s. 199–202.
Tyszkowa M. (1990), Zdolności, osobowość i działalność uczniów, Warszawa.
Wędzińska M. (2013), Człowiek na drodze do wartości. Myśl etyczna Maxa Schellera – implikacje pedagogiczne, Przegląd Pedagogiczny, 1, s. 31–43.
Wędzińska M. (2017), Preferencje wartości uczniów szkół ponadgimnazjalnych – próba charakterystyki, Przegląd Pedagogiczny, 2, s. 102–124.
Wędzińska M. (2018), Jakie wartości preferuje współczesna młodzież?, UczMy, 4, s. 7–10.
Wędzińska M. (2019a), Deficyty wartości a tendencja do zachowań o charakterze cyberbullyingu wśród młodzieży, [w:] M. Kamper-Kubańska, K. Kaszlińska, P. Sobierajski (red.), Wymiary bezpieczeństwa – ujęcie interdyscyplinarne, Toruń, s. 203–212.
Wędzińska M. (2019b), Wartości preferowane przez uczniów szkół ponadgimnazjalnych i ich rola w kształtowaniu postaw wobec osób z niepełnosprawnością ruchową, [w:] K. Wrońska (red.), Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja, Kraków, s. 395–414.
Wędzińska M. (2020), Co jest ważne dla młodzieży? O preferencjach i roli wartości w życiu uczniów szkół ponadpodstawowych, Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego, 12, s. 347–374.
Witkowski L. (2011), Historie autorytetu wobec kultury i edukacji, Kraków.
Witkowski M. (2010), Statystyka matematyczna w zarządzaniu, Poznań.
Witkowski L., Dudzikowa M. (2009), Wyzwania autorytetu w praktyce społecznej i kulturze symbolicznej (przechadzki krytyczne w poszukiwaniu dyskursu dla teorii), Kraków.
Znaniecki F. (1971), Nauki o kulturze, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Małgorzata Czapla
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.