Abstrakt
The narrative of the article revolves around the belief that creative life orientations are very important in coping with crisis situations. The concept of crisis, its etymology and ways of presenting it in social sciences were shown. Psychological approaches to this category were highlighted as particularly important in counseling and social work. Basic styles of coping with stress, which is an inseparable element of crisis events, were characterized. The essence of the author’s concept of creative life orientation and the features of people preferring this type of orientation, which resulted from theoretical assumptions, and the results of twenty years of research on this category, were presented. The importance of creative preferences in overcoming stress, coping with crisis and achieving well-being were demonstrated.
Bibliografia
Bandura, A. (1997). Self-efficacy. Harvard Mental Health Letter, 13(9), 4–6.
Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G.V., & Pastorelli, C. (2001). Self – efficacy beliefs as shapers of children’s aspirations and career trajectories. Child Development, 72(1), 187–206. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00273 DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8624.00273
Belkin, G.S. (1980). Introduction to counselling. W.C. Brown Publishers.
Brammer, L.M. (1973). The helping relationship: process and skills. Englewood Cliffs.
Caplan, G. (1964). Principles of preventive psychiatry. Basic Books.
Carkhuff, R.R., & Berenson, B.G. (1977). Beyond counseling and therapy. Holt, Rinehart and Winston.
Chmielińska, A., & Modrzejewska-Świgulska, M. (2014). Psychologia pozytywna jako inspiracja dla praktyki edukacyjnej. W: J. Bonar, A. Buła, D. Radzikowska (red.), Poznać, zrozumieć, doświadczyć. Nowatorski program praktyk dla studentów pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej w aspekcie naukowym i organizacyjnym (s. 79–94). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Cudowska, A. (2004). Kształtowanie twórczych orientacji życiowych w procesie edukacji. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Cudowska, A. (2014). Twórcze orientacje życiowe w dialogu edukacyjnym. Studium teoretyczno-empiryczne. Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Cudowska, A. (2017). Twórcze orientacje życiowe, zdrowie i dobrostan. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Endler, N.S., & Parker, J.D.A. (1990). Coping Inventory for Stressful Situations (CISS): Manual. Multi-Health Systems.
Endler, N.S., & Parker, J.D.A. (1992). Coping with coping assessment: A critical review. European Journal of Personality, 6(5), 321–344. https://doi.org/10.1002/per.2410060502 DOI: https://doi.org/10.1002/per.2410060502
Erikson, E.H. (1968). Identity: youth and crisis. Faber & Faber.
Erikson, E.H. (1994). Identity and the life cycle. W.W. Norton & Company.
Gilliland, B.E., James, R.K. (1993). Crisis intervention strategies. Cole Publishing Company.
Gilliland, B.E., & James, R.K. (2004). Strategie interwencji kryzysowej (A. Bidziński, tłum.). Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Korniłowicz, K. (1930), Pomoc w tworzeniu jako zadanie pracy kulturalnej. W: K. Korniłowicz (red.), Zagadnienia oświaty dorosłych. Dwie konferencje (s. 64–83). Wydawnictwo Federacji Oświatowej Organizacyj Społecznych.
Lazarus, R.S. (1966). Psychological stress and the coping process. McGraw-Hill.
Lindemann, E. (1944). Symptomatology and management of acute grief. The American Journal of Psychiatry, 101(2), 141–148. https://doi.org/10.1176/ajp.101.2.141 DOI: https://doi.org/10.1176/ajp.101.2.141
Lyubomirsky, S. (2008). Wybierz szczęście. Naukowe metody budowania życia, jakiego pragniesz (T. Rzychoń, tłum.). Wydawnictwo Laurum.
Skłodowski, H. (2010). Psychologiczne wyzwania kryzysu. W: H. Skłodowski (red.), Człowiek w kryzysie – psychospołeczne aspekty kryzysu (s. 9–22). Wydawnictwo Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi. Słownik wyrazów obcych PWN (b.d.). J. Tokarski (red.). PWN.
Snyder, C.R. (1994). The psychology of hope. Free Press.
Sternberg, R.J., & Reznitskaya, A. (2007). Jak nauczyć podopiecznych mądrego myślenia: program „Edukacja dla mądrości”. W: P.A. Linley, S. Joseph (red.), Psychologia pozytywna w praktyce (s. 132–152) (A. Jaworska-Surma, tłum.). PWN.
Szlagura, W. (2022). Rzeczywistość kryzysu – pojęcie, definicje, teorie, dynamika. Interwencja kryzysowa. http://www.interwencjakryzysowa.pl/rzeczywistosc-kryzysu-pojecie-definicje-teorie-dynamika
Szmidt, K.J. (2013). Pedagogika pozytywna: twórczość – zdolności – mądrość zespolone. W: K.J. Szmidt, M. Modrzejewska-Świgulska (red.), Zasoby twórcze człowieka. Wprowadzenie do pedagogiki pozytywnej (s. 13–40). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/7525-837-0.02 DOI: https://doi.org/10.18778/7525-837-0.02
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Agata Cudowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.