Słowa kluczowe
career (vocational) guidance
vocational education system
career coaching
Jak cytować
Abstrakt
The text brings closer the career (vocational) guidance issues in the context of the vocational education specificity. Liquid modernity, with multidirectional changes occurring at a great speed, and growing requirements of the competitive labour market have become fertile soil for the growth of all sorts of guidance services, i.e. activities that concern the entire human life and treat individuals in a holistic way. Being one of them, the career guidance has travelled a long way undergoing a paradigmatic change of its objectives and tasks and of other aspects, i.e. how a relation with a client starts or what methods are applied. Vocational school students are one of those groups where career structuring is in demand. Being a weak link in Poland’s education system before the economic and political system transformations of 1989, after this date the group actually has started drifting, losing to the growing educational aspirations and the boom of secondary education that opened the door to increasingly popular higher education. Current efforts to restore vocational education need to be coupled with career guidance services that are provided professionally to the present and future vocational school students. Assumptions of these career guidance activities do not seem to differ basically from the general assumptions applied in the holistic guidance, which does not mean that a search for methods suited to this group of young people should be discontinued.
Bibliografia
Bańka A. (2007). Psychologiczne doradztwo karier. Poznań.
Bauman Z. (2006). Płynna nowoczesność. Kraków.
Bauman Z. (2007a). Płynne czasy. Życie w epoce niepewności. Warszawa.
Bauman Z. (2007b). Płynne życie. Kraków.
Beck U. (2002). Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności. Warszawa.
Brzozowska M. (w druku), Uczniowskie firmy systemie orientacji i poradnictwa zawodowego w Niemczech.
Cybal-Michalska A. (2013). Młodzież akademicka a kariera zawodowa. Kraków.
Giddens A. (2007). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa.
Goźlińska E., Kruszewski A. (2013). Stan szkolnictwa zawodowego w Polsce. Raport. Warszawa.
Guichard J., Huteau M. (2005), Psychologia orientacji i poradnictwa zawodowego. Kraków.
Harwas-Napierała B., Trempała J. (red.). (2014). Psychologia rozwoju człowieka. T. 2. Charakterystyka okresów życia człowieka. Warszawa.
Jeruszka U. (red.). (2012), Unowocześnienie metod i form kształcenia zawodowego w Polsce. Diagnoza i oczekiwane kierunki zmian. Warszawa.
Kaczor S. (1989). Stan i perspektywy szkolnictwa zawodowego w Polsce. Raport Komitetu Ekspertów ds. Edukacji Narodowej. PWN.
Kargulowa A. (2005). O teorii i praktyce poradnictwa. Odmiany poradoznawczego dyskursu. Warszawa.
Kargulowa A. (2009). Pomoc przez porady. Statyczna versus procesualna struktura poradnictwa w przestrzeni życia społecznego. [W:] E. Marynowicz-Hetka (red.). Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki. T. 2. Warszawa.
Kozłowska-Rajewicz A. (2015). Kształcenie dualne jako narzędzie pokonywania bezrobocia młodych na przykładzie Niemiec i innych krajów UE. Możliwości rozwoju w Polsce, prezentacja ze spotkania na WSE UAM w dniu 30.10.2015.
Kwiatkowski S.M. (2001), Kształcenie zawodowe: dylematy teorii i praktyki, IBE, Warszawa
Kwiatkowski S.M. (2008). Kształcenie zawodowe – wyzwania, priorytety, standardy. Warszawa.
Malewski M. (2003). Poradnictwo wobec zmieniających się wzorów ludzkiego życia. [W:] B. Wojtasik, A. Kargulowa (red). Doradca – profesja, pasja, powołanie. Materiały ze Światowego Kongresu Poradnictwa Zawodowego, Stowarzyszenie Doradców Szkolnych i Zawodowych RP. Warszawa.
Melosik Z. (2014). Kultura popularna i tożsamość młodzieży. W niewoli władzy i wolności. Kraków.
Peavy R.V. (2014). Poradnictwo socjodynamiczne. Praktyczne podejście do nadawania znaczeń. Bielsko-Biała.
Piasecka A. (2011). Coaching jako metoda wsparcia pracownika. [W:] M. Piorunek (red.). Poradnictwo – kolejne przybliżenia. Toruń.
Paszkowska-Rogacz A. (2002). Warsztat pracy europejskiego dorady kariery zawodowej. Warszawa.
Piorunek M. (1992). W poszukiwaniu koncepcji kształcenia zawodowego. „Problemy Rozwoju Edukacji” nr 1.
Piorunek M. (2002). Proeuropäische Kontexte der Reformen auf dem Gebiet der beruflichen Bildung. [W:] W. Thiem (red.). Hoffnungen, Dilemmata und Probleme einer nationalen Schulreform in europäischer Dimension. Potsdam.
Piorunek M. (2004). Projektowanie przyszłości edukacyjno-zawodowej w okresie adolescencji. Poznań.
Piorunek M. (2009). Poradnictwo biograficzne. O pomocy psychopedagogicznej w biegu życia człowieka. „Studia Edukacyjne” nr 9.
Piorunek M. (red.). (2010). Pomoc – wsparcie społeczne – poradnictwo. Toruń.
Piorunek M. (red.). (2011a). Poradnictwo – kolejne przybliżenia. Toruń.
Piorunek M. (2011b), (Bez)sens planowania przyszłości… Refleksje o adolescencyjnym projektowaniu przyszłości edukacyjno-zawodowej. „Studia Edukacyjne” nr 18.
Piorunek M. (w druku). Biographical Career Patterns – Differentiations, Emergence. Fields of Empirical Exploration.
Piorunek M., Kozielska J., Skowrońska-Pućka A. (red.). (2013), Rodzina – młodzież – dziecko. Szkice z teorii i praktyki pomocy psychopedagogicznej i socjalnej. Poznań.
Sałaciński L. (2010). Aporie wychowawcze szkoły i nauczyciela. Złudzenia transmisji wartości w edukacji. Zielona Góra.
Savickas M.L. (2010). Life Design: A General Model for Career Intervention in the 21st Century, pdf. DOI: 10.1111/j.1556-6676.2012.00002.x
Savickas M.L. (2013a). The 2012 Leona Tyler award address: constructing careers – actors, agents, and authors. “The Counseling Psychologist” nr 41(4).
Savickas M.L. (red). (2013b). Ten Ideas that Changed Career Development. A Monograph to Celebrate the Centennial of the National Career Development Association (1913–2013).
https://associationdatabase.com/aws/NCDA/pt/sd/news_article/82928/_PARENT/layout_details_cc/false
Savickas M.L., Hartung P.J. (2012). My Career Story. An Autobiographical Workbook for Life- Career Success. http://www.vocopher.com/CSI/CCI_workbook.pdf
Surzykiewicz J., Kulesza M. (red.). (2013), Coaching społeczny. W poszukiwaniu efektywnych form wsparcia osób w trudnych sytuacjach życiowych. Warszawa
Szafraniec K. (2011). Młodzi 2011. Warszawa.
Trzeciak W. Drogosz-Zabłocka E. (red.). (1999). Model zintegrowanego poradnictwa zawodowego w Polsce. Warszawa.
Watts A.G. (1996). Careerquake. London.
Watts A.G. (1997). The role of career guidance in societies in transition, „Revista de Pedagogie” nr 1–12.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Magdalena Piorunek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.