Keywords
memory
film
transformation
Central-Eastern Europe
How to Cite
Abstract
The text is dedicated to ostalgia – a deformed memory of communism which appeared in the countries of the former Eastern bloc where it is reflected in the public discourse, historical and politological debates, in forms of media activity but also in literary and cinema arts. Ostalgia assumes various forms which base on local conditions: the shape and intensity of the post-war regime, historical, social, moral and mental contexts. The features which allow to present the specificity of the ostalgic memory are: selectivity, inaccuracy and imperfection. If ostalgia is built on the sentiment towards some aspects of the past then its negation, which can be called non-reversibility,originates from resentiments towards the past and are visible in the unwillingness towards recollection, a flight from the past into presentism but also reaching the darkest experience of the communist times. The text reveals the phenomenon of ostalgia and non-reversibility found in Central European films produced after the breakthrough of 1989.
References
Wójcicki Kazimierz, Zagadnienie historiografii pamięci, http://kazwoy.wordpress.com/niemcy/ zagadnienie-historiografii-pamieci/
Szacka Barbara, Czas przeszły pamięć mit. Warszawa, ISP PAN 2006.
Le Goff Jaqcues, History and Memory. Nowe York 1992.
Teraźniejszość i pamięć przyszłości. Rozumienie historii w literaturze polskiej. Red. H. Gosk, A. Zieniewicz. Warszawa 2006.
Wobec przeszłości: pamięć przeszłości jako element kultury współczesnej. Red. A. Szpociński. Warszawa, Instytut im. A. Mickiewicza 2005.
Hankała Andrzej, Wybiórczość ludzkiej pamięci. Warszawa, Wydawnictwo UW 2001.
Assmann Aleida, 1998 – Między historią a pamięcią. Przeł. M. Saryusz-Wolska, w: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka. Red. M. Saryusz-Wolska. Kraków, WUJ 2009, s. 158.
Nóvé Bela, Wspomnienia z czasów samowładztwa, czyli samowładztwo pamięci. Przeł. J. Goszczyńska, w: Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem. Red. F. Modrzejewski, M. Sznajderman. Wołowiec, Czarne 2002, op. cit., s. 190.
Andruchowycz Jurij, Romans z uniwersum. Przeł. O. Hnatiuk, w: Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem. Red. F. Modrzejewski, M. Sznajderman. Wołowiec, Czarne 2002, s. 61.
Popescu S., All that Nostalgia. Przeł. J. Struzińska, w: Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem. Red. F. Modrzejewski, M. Sznajderman. Wołowiec, Czarne 2002 s. 104
Šimečka Martin, 110 konarów. Realny socjalizm i płynące zeń nauki. Przeł. L. Engelking, w: Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem. Red. F. Modrzejewski, M. Sznajderman. Wołowiec, Czarne 2002, s. 144.
Boymová Svetlana, Kýč a nostalgie v postsovětskem filmu, w: Film a dějiny 3. Politická kamera – film a stalinismus. Red. K. Feigelson, P. Kopal. Przeł. D. Čenék, T. Jirsa, L. Holubová Mikolašová, Praha 2012, s. 114.
Smoleński Paweł, Za komuny było lepiej czyli o kłopotach wspólnej podróży nad morze, w: Nostalgia. Eseje o tęsknocie za komunizmem. Red. F. Modrzejewski, M. Sznajderman. Wołowiec, Czarne 2002, s. 120.
Wolle Stefan, Wspaniały świat dyktatury. Codzienność i władza w NRD 1971–1989. Przeł. E. Kazimierczak, W. Leder. Warszawa, Wiedza Powszechna 2003, s. 25.
Saryusz-Wolska Magdalena, Ostalgia, „Tygiel Kultury” 2005, nr 9. http://www.tygielkultury.eu/7_9_ 2005/aktual
Fiuk Ewa, Inicjacje, Tożsamość, Pamięć. Kino niemieckie na przełomie wieków. Wrocław, Oficyna Wydawnicza Atut 2012.
Trepte Hans-Christian, O przezwyciężaniu socjalistycznej przeszłości NRD oraz „przełomu” w filmie niemieckim, „Porównania” 2007, nr 4, s. 132.
Trepte Hans-Christian, O przezwyciężaniu socjalistycznej przeszłości NRD, w: Przeszłość w kinie Europy Środkowej i Wschodniej po roku 1989. Red. B. Bakuła, M. Talarczyk-Gubała. Poznań, Wydawnictwo WiS 2009, s. 81.
Kledzik Emilia, Antybohaterowie. Studium o dwóch figurach komunizmu, w: Przeszłość w kinie Europy Środkowej i Wschodniej po roku 1989. Red. B. Bakuła, M. Talarczyk-Gubała. Poznań, Wydawnictwo WiS 2009, s. 99–109.
Pulmann Michal, Konec experimentu. Přestavba a pád komunizmu v Československu. Praha 2011.
Marešová Ina, Svůdný klam poprelikvií. Obzvlášť vydařený ostalgický export. „Cinepur” 2011, nr 11–12.
Pinkas Jaroslav, Jak hrozná doba! Jak krásná léta! Ostalgie jako vzpomínání na normalizaci. „Cinepur” 2011, nr 11–12, s. 67.
Muga Aleksandra, Słodko-gorzkie reminiscencje „miękkiej dyktatury” Janosa Kádára w kinie węgierskim. „Porównania” 2010, nr 7, s. 158.
Golonka-Czajkowska Monika, Podróż do krainy zwanej Nową Hutą, czyli o komunizmie jako atrakcji turystycznej, w: Popkomunizm. Doświadczenie komunizmu a kultura popularna. Red. M. Bogusławska, Z. Grębecka. Kraków, Libron 2010.
Grębecka Zuzanna, Między śmiechem a nostalgią – powroty do komunistycznej przeszłości, w: Popkomunizm. Doświadczenie komunizmu a kultura popularna. Red. M. Bogusławska, Z. Grębecka. Kraków, Libron 2010.
Talarczyk-Gubała Monika, Kultura popularna i nostalgia za komunizmem czy K. Wajda, 07 wciąż się zgłasza, „Kultura Popularna” 2004, nr 4.
Mała encyklopedia obciachu. Praca zbiorowa. M. Rychlewski, A. Januszkiewicz, P. Gogler, M. Klajn, M. Wesołowski, Poznań, Vesper 2008.
Rodzeń I., (N)ostalgia za NDR. (Analiza społeczna). http://www.niemcy-online.pl/spoeczestwo/193-nostalgia-za
Nycz Ryszard, Wprowadzenie. „Nie leczony, chroniczny pogłos”. Trzy uwagi o polskim dyskursie postzależ- nościowym, w: Kultura po przejściach, osoby z przeszłością. Polski dyskurs postzależnościowy – konteksty i perspektywy badawcze. Red. R. Nycz. Kraków, Universitas 2011, s. 8.
License
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license