Abstract
The author discusses a number of landscape poems, written by C. Miłosz in different periods of his life, and compares them with selected works of the Suabian F. Hölderlin and of the Tilsit poet J. Bobrowski. Each of them returns frequently to the landscape of his childhood, lost not only by the wars (Miłosz and Bobrowski), but also by existential alienation (Hölderlin). Each of them sees in it a symbol of the heavenly homeland. All three are in an opposition to the conventional versification systems of their times and their national literatures, but Miłosz and Bobrowski are moreover linked by their common longing for their native Neman regions. Miłosz’s war time poetry on the Mazovian plains shows some striking parallels with Bobrowski’s „Sarmatian” poetry stemming from his experiences of the same period. Miłosz’s treatment of European and notably American landscapes leads to a creation of mixed, American-Lithuanian or giant panoramic landscapes bearing distinctly mythic and metaphysical accents, which can be found, in a different set up, also in the other poets. These parallels and ‘common situations’ are not due to some explicit dialogue between them, but to a common Biblical, antique and postmedieval tradition, and also to a highly difficult, but nevertheless geographically close neighbourhood.
References
Bobrowski Johannes, Gesammelte Werke. Hg. v. E. Haufe, Bd. 1–6, Stuttgart 1987.
Hölderlin Friedrich, Gedichte. Hg. von J. Schmidt. Frankfurt am Main 1992.
Miłosz Czesław, Wiersze wszystkie. Kraków, Znak 2011.
Günter Grass, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Tomas Venclova, Die Zukunft der Erinnerung. Hg. von M. Wäldle. Göttingen 2001.
Buras Jacek St., Bibliographie deutscher Literatur in polnischen Übersetzungen. Vom 16. Jahrhundert bis 1994, Wiesbaden 1996.
Pieśń duchów nad wodami. Przeł. J. Trzynadlowski, w: J.W. Goethe, Poezje. Red. Z. Żygulski. Zakład im. Ossolińskich, Wrocław 1960, t. II, s. 10.
Le paysage dans la littérature italienne: de Dante à nos jours. Sous la dir. de Giuseppe Sangirardi. Dijon 2006.
Stierle Karlheinz, Francesco Petrarca. Ein Intellektueller im Europa des 14. Jahrhunderts. München 2003.
Haufe Eberhard, Erläuterungen der Gedichte und der Gedichte aus dem Nachlass. Stuttgart 1998.
Tgahrt Reinhard, Johannes Bobrowski oder Landschaft mit Leuten: eine Ausstellung des Deutschen Literaturarchivs im SchillerNationalmuseum Marbach am Neckar. Marbach am Neckar 1993.
Menninghaus Winfried, Hälfte des Lebens: Versuch über Hölderlins Poetik. Frankfurt am Main 2005.
Kopczyńska Z., Mayerowa M. R.(red.), Poetyka. Zarys encyklopedyczny. Dział 3, Wersyfikacja, t. 4, Wrocław 1957.
Oinas Felix J., KarelianFinnish Negative Analogy: A Construction of Slavic Origin. „The Slavic and East European Journal”, Winter 1976, nr 4, vol. 20, 379–386.
Hölderlin Friedrich, Ister (Der Ister), w: idem, Co się ostaje, ustanawiają poeci. 100 najsłynniejszych wierszy w przekładzie Antoniego Libery, Gdańsk 2009, s. 162–164
Zinke Detlef, Patinirs „Weltlandschaft”: Studien und Materialien zur Landschaftsmalerei im 16. Jahrhundert, Frankfurt a.M. 1977.
Paulussen Markus, Brueghel Jan d.Ae. Weltlandschaft und enzyklopädisches Stilleben, Aachen: Diss. RheinischWestfälische Technische Hochschule 1997.
Die Entdeckung der Landschaft: Meisterwerke der niederländischen Kunst des 16. & 17. Jahrhunderts: Staatsgalerie Stuttgart, 15. Oktober 2005 – 5. Februar 2006. Red. E. Wiemann; J. Gaschke, M. Stocker, Köln 2005.
Tekst Panegyricus Messallae na <http://www.hsaugsburg.de/~harsch/Chronologia/Lsante01/Tibullus/ tib_cor4.html#1>.
License
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license