MITOLOGIE CZAJKI
PDF (Język Polski)

Klíčová slova

Izabela Czajka Stachowicz
polsko-żydowska artystka
surrealizm
stygmatyzacja
self-esteem
totemizm

Jak citovat

Tomczok, M. (2019). MITOLOGIE CZAJKI. Porównania, 23(2), 139–150. https://doi.org/10.14746/p.2018.23.18702

Abstrakt

W artykule omawiam zjawisko mitologii polsko-żydowskiej artystki, aktywnej przede wszystkim w drugiej połowie XX wieku. Jest to mitologia „długiego trwania”, sięga bowiem czasów dwudziestolecia międzywojennego, surrealizmu, awangardy i warszawskiej cyganerii artystycznej. Przykładu dostarcza mi proza Izabeli Czajki Stachowicz, a także wypowiedzi krytyków literackich i publicystów: Jana Kotta, Krystyny Kolińskiej i Ryszarda Matuszewskiego. Omawiając stereotypy płciowe i stygmaty, jakimi opisywano po wojnie twórczość Czajki, staram się pokazać negatywne aspekty jej mitologii. Z kolei w jej prozie szukam reakcji na stygmatyzację w postaci symboli rzeczy i zwierząt (totemizm).

https://doi.org/10.14746/p.2018.23.18702
PDF (Język Polski)

Reference

Czajka [Stachowicz Izabela]. Król węży i salamandra. Warszawa: Czytelnik, 1968.

Czajka Stachowicz, Izabela. Dubo…, Dubon…, Dubonnet. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1970.

Czajka Stachowicz, Izabela. Ocalił mnie kowal. Warszawa: W.A.B., 2013.

Czywkin, Elżbieta. Stygmat społeczny. Warszawa: PWN, 2007.

Czywkin Elżbieta, Rusaczyk Marzena, red. „Gorsi inni” – badania. Białystok: Trans Humana, 2008.

Domańska, Ewa. „Sprawiedliwość epistemiczna w humanistyce zaangażowanej”. Teksty Drugie 1 (2017). S. 41-59.

Godzic, Wiesław. Znani z tego, że są znani. Celebryci w kulturze tabloidów. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2007.

Hermans Hubert J.M., Hermans-Jansen Els. Autonarracje. Tworzenie znaczeń w psychoterapii. Przeł. Piotr K. Oleś. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, 2000.

Janion, Maria. „«Prze-pisać» los Ginczanki”. Araszkiewicz, Agata. Wypowiadam wam moje życie. Melancholia Zuzanny Ginczanki. Warszawa: Fundacja OŚKa, 2001. S. 5-10.

Janion, Maria. „Jestem po prostu starą kobietą”. Rozm. przepr. K. Szczuka. OŚKa – Biuletyn. 4/1. 2001/2002. S. 14-17.

Kolińska, Krystyna. Szatańska księżniczka. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1992.

Kott, Jan. „Przedmowa”. Czajka [Stachowicz Izabela]. Ocalił mnie kowal. Warszawa: Czytelnik, 1956. S. 5-7.

Lévi-Strauss, Claude. Totemizm dzisiaj. Przeł. Aniela Steinsberg. Warszawa: KR, 1998.

Mandal, Eugenia. Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004.

Matuszewski, Ryszard. Alfabet. Wybór z pamięci 90-latka. Warszawa: Iskry, 2004.

Montgomery, Sy. Ptakologia. Przeł. Adam Pluszka. Warszawa: Marginesy, 2018.

Osęka, Andrzej. Mitologie artysty. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1978.

Sołowianiuk, Paulina. Ta piękna mitomanka. O Izabeli Czajce-Stachowicz. Warszawa: Iskry, 2011.

Spitzer, Manfred. Jak uczy się mózg. Przeł. Małgorzata Guzowska-Dąbrowska. Warszawa: PWN, 2007.

Taborska, Agnieszka. „Wszystko to brzmi jak bajka”. Prassinos, Gisèle. Twarz muśnięta smutkiem. Przeł. Agnieszka Taborska. Warszawa: PIW, 2005.

Tokarska-Bakir, Joanna. Et(n)ologia piętna. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2005.

Tomczok, Marta. „Czajka (nad)zwyczajna. Perspektywa ekokrytyczna w narracjach o Zagładzie Izabeli Czajki Stachowicz”. Narracje o Zagładzie 3 (2017). S. 103-120.

Umińska, Bożena. Postać z cieniem. Portrety Żydówek w polskiej literaturze od końca XIX wieku do 1939 roku. Warszawa: Sic!, 2001.

Uniłowski, Zbigniew. Wspólny pokój i inne utwory. Oprac. B. Faron. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 1976.

Witkiewicz, Ignacy. Pożegnanie jesieni. Kraków: Zielona Sowa, 2010.