Zagłada zwierząt i ludzi. Lektura Poematu o miejskiej rzeźni Tadeusza Śliwiaka
PDF (Język Polski)

Ključne besede

Tadeusz Śliwiak
Poemat o miejskiej rzeźni
zwierzęta
Żydzi
Zagłada

Kako citirati

Niesporek, K. (2021). Zagłada zwierząt i ludzi. Lektura Poematu o miejskiej rzeźni Tadeusza Śliwiaka. Porównania, 29(2), 167–187. https://doi.org/10.14746/por.2021.2.10

Povzetek

Przedmiotem artykułu jest interpretacja Poematu o miejskiej rzeźni zapomnianego poety Tadeusza Śliwiaka. Poeta swoim utworem i postawieniem znaku równości pomiędzy rzeźnią a obozem koncentracyjnym, cierpieniem Żydów i zwierząt hodowlanych, wkroczył w temat, który współcześnie jest chętnie podejmowany. Próbując zrozumieć „pierwsze prawo wilka” i „ostatnie prawo człowieka”, uświadamia sobie, że granice pomiędzy „ludzkim” i „zwierzęcym” nie istnieją, że należy pogodzić się z obecną w człowieku animalistyczną częścią istnienia, nieuprawniającą go do uważania siebie za istotę nadrzędną. W obliczu wojny, śmierci, Zagłady wszyscy cierpią tak samo, zamiennie wchodzą w role katów i ofiar, a w ostatecznym rozrachunku
stają się wobec siebie równi. stają się wobec siebie równi.

https://doi.org/10.14746/por.2021.2.10
PDF (Język Polski)

Literatura

Celan Paul (1988), Wiersze, wybór, przeł., posł. Feliks Przybylak, Kraków.

Cioran Emilè (2004), Zeszyty 1957–1972, słowo wstępne Simone Boué, przeł. i opatrzył przypisami Ireneusz Kania, Wydawnictwo KR, Warszawa.

Coetzee John Maxwell (2006a), Życie zwierząt. Poeci i zwierzęta, przeł. Zbigniew Batko, w: tenże, Elizabeth Costello, Znak, Kraków, s. 109–136.

Coetzee John Maxwell (2006b), Życie zwierząt. Filozofowie i zwierzęta, przeł. Zbigniew Batko, w: tenże, Elizabeth Costello, Znak, Kraków, s. 72–108.

Czechowicz Józef (1970), Wybór poezji, oprac. Tadeusz Kłak, Zakład Narodowy im. Ossolinskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.

Dziadosz Dariusz (2012), Samuel [hasło], w: Encyklopedia katolicka, t. 17: Republika – Serbia, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin, s. 998–999.

Janowski obóz we Lwowie, w: Polski słownik judaistyczny, https://tinyurl.com/5xcudysk [dostęp: 7.05.2020].

Jarzyna Anita (2019), Post-koine. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich), Wydawnictwo Uniwersytetu Łodzkiego, Łódź.

Krupiński Piotr (2016), Dlaczego gęsi krzyczały? Zwierzęta i Zagłada w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa.

Kryska Sławomir (1966), Poemat o miejskiej rzeźni, „Kultura”, nr 27, s. 8.

Loba Mirosław (2017), Zagłada, ofiara i zwierząt w myśli Elisabeth de Fontenay, „Narracje o Zagładzie”, nr 3, s. 42–50.

Patterson Charles (2003), Wieczna Treblinka, przeł. Roman Rupowski, Vega! POL, Opole.

Pieńkosz Konstanty (1986), Świat nadziei paradoksalnej, w: Śliwiak Tadeusz, Koń maści muzycznej, wstęp i wybór Konstanty Pieńkosz, Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 5–13.

Sandauer Artur (1981), Poezja tragicznego ładu (Rzecz o Tadeuszu Śliwiaku), w: tenże, Zebrane pisma krytyczne. Studia o literaturze współczesnej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa, s. 467–483.

Singer Peter (2018), Droga przez fermę przemysłową. Czyli co się przydarzyło twojemu obiadowi, kiedy był jeszcze zwierzęciem, w: tenże, Wyzwolenie zwierząt, przedmowa Yuval Noah Harari, przeł. Anna Alichniewicz, Anna Szczęsna, Marginesy, Warszawa, s. 174–256.

Sobolczyk Piotr (2009), „Ty jesteś krowa a ja Żyd”. Tadeusza Śliwiaka Holocaust zwierząt, „Pogranicza”, nr 5, s. 28–40.

Szaj Patryk (2017), Niepokoje. Tadeusz Różewicz wobec tzw. zwierząt hodowlanych, „Narracje o Zagładzie”, nr 3, s. 121–138.

Śliwiak Tadeusz (1965), Poemat o miejskiej rzeźni, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Śliwiak Tadeusz (1975), Wstęp, w: Poezje wybrane, wyboru dokonał i wstępem opatrzył Tadeusz Śliwiak, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, s. 5–11.

Śliwiak Tadeusz (1988), Od autora, w: tenże, Poezje wybrane, wstęp i wybór Tadeusz Śliwiak, posłowie Jan Pieszczachowicz, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa, s. 5–8.

Ubertowska Anna (2013), Natura u kresu (ekocyd). Podmiotowość po katastrofie, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 33–44.