Słowa kluczowe
Bliskość
Wysoka dziewczyna
współczesne kino rosyjskie
feminizm
ikonografia prawosławna
kolor w filmie
Aleksander Sokurow
Swietlana Aleksijewicz
Wojna nie ma w sobie nic z kobiety
Jak cytować
Abstrakt
Celem pracy jest analiza twórczości filmowej rosyjskiego reżysera i scenarzysty Kantemira Bałagowa. Na podstawie dwóch pełnometrażowych produkcji – Bliskości (2017) oraz Wysokiej dziewczyny (2019) zwrócono uwagę na formalny aspekt wymienionych filmów, rolę feminizacji narracji historycznej, a także złożoną sieć inspiracji (kinowe klasyki i rosyjska literatura). Istotnym dla twórczości Bałagowa jest kontekst społeczno-polityczny Rosji, który służy omawianemu twórcy jako narzędzie rewizji narodowych mitów. Uzupełnieniem rozległego portretu reżysera jest charakterystyka twórczości Aleksandra Sokurowa, wprowadzająca istotny dla badań aspekt prawosławnego ikonopisarstwa. Autorka wskazuje, że kluczy interpretacyjnych dla twórczości Sokurowa i Bałagowa należy poszukać właśnie w symbolice prawosławnych ikon. Ambicją niniejszej pracy jest poszerzenie aktualnego stanu badań nad filmografią Kantemira Bałagowa, który obecnie ogranicza się do premierowych recenzji oraz festiwalowych wywiadów.
Bibliografia
Aleksijewicz Swietłana, Wojna nie ma w sobie nic z kobiety, przeł. J. Czech, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015.
Barraclough Leo, Filmmaker Kantemir Balagov Talks About His Drama ‘Beanpole’, https://variety.com/2019/film/festivals/filmmaker-kantemir-balagov-talks-about-his-cannes-un-certain-regard-drama-beanpole-1203216225/, 28.05.2020.
Barthes Roland, Efekt rzeczywistości, przeł. M. P. Markowski, „Teksty Drugie” 2012, nr 4.
Bellantoni Patti, Jeśli to fiolet, ktoś umrze. Teoria koloru w filmie, przeł. M. Dańczyszyn, Wydawnictwo Wojciech Marzec, Warszawa 2016.
Bojarska Katarzyna, Czas na realizm – (post)traumatyczny, „Teksty Drugie” 2012, nr 4.
Cembrzyńska Patrycja, Wojenne spektakle gwałtu, „Dyskurs” 2014, nr 17, s. 126-142.
Coates Paul, Twarze i „twarzowość”, tł. Zofia Ziemann, „Kwartalnik Filmowy” 2013, nr 83-84.
De Carlo Andrea Fernando, Ecce femina – podróż do źródła kobiecości. Wokół krwi menstruacyjnej we współczesnej literaturze polskiej na podstawie wybranych przykładów – Izabeli Filipiak i Olgi Tokarczuk, „Postscriptum Polonistyczne” 2017, nr 2.
Demski Mateusz, Kobieta na wojnie. Rozmowa z Kantemirem Bałagowem, https://przekroj.pl/kultura/kobieta-na-wojnie-rozmowa-z-kantemirem-balagowem-mateusz-de, 16.05.2020.
Eliade Mircea, Mit wiecznego powrotu, tł. K. Kocjan, Wydawnictwo KR, Warszawa 1998.
Falkowski Maciej, Najważniejsze problemy i konflikty w regionie i ich wpływ na przyszłość Rosji, [w:] Kaukaz Północny: rosyjski węzeł gordyjski, red. Anna Łabuszewska, Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa 2004, nr 16.
Florenski Paweł Aleksandrowicz, Ikonostas i inne szkice, tł. Z. Podgórzec, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1984.
Freidin Grisha, Beanpole. Conversation with Kantemir Balagov, https://thenoiseoftime.blogspot.com/2019/09/beanpole-conversation-with-kantemir.html?fbclid=IwAR3C-xR6igKiLsToahW2OdN-MpMsd3XwlWClx63zoBFVtby7Puh2p1L0AO0, 13.05.2020.
Horodecka Magdalena, Monologowa forma reportażowa Swietłany Aleksijewicz. Reprezentacja bliskiego Innego w Czasach secondhand, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2017, z. 2.
Jazykowa Irina, Świat ikony, tł. H. Paprocki, Warszawa 1998, Wydawnictwo Księży Marianów MIC.
Karmanov Fedor, Beanpole, „CINEASTE” 2020, nr 3.
Korycka Agnieszka Magdalena, Próba zbliżenia się do sacrum poprzez kino na przykładzie analizy i interpretacji drogi jurodiwego w filmie Aleksandra Sokurowa „Samotny głos człowieka”, „Adeptus” 2016, nr 7.
Legan Michał, Film jako ikona, „Sympozjum” 2016, nr 22.
Łotman Jurij, Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX, tł. B. Żyłko, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2001.
Pastoureau Michel, Średniowieczna gra symboli, tł. H. Igalson-Tygielska, Wydawnictwo Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.
Przybył-Sadowska Elżbieta, Sadowski Jakub, Urbanek Dorota, Rosja. Przestrzeń, czas i znaki, Wydawnictwo LIBRON, Kraków 2016.
Rawski Tomasz, Roman Katarzyna, Rosyjskie kino rozliczeniowe, „Colloquia Humanistica” 2014, nr 3.
Serdiukow Anna, Łatwiej nie widzieć. Rozmowa z Kantemirem Bałagowem, https://www.dwutygodnik.com/artykul/7687-latwiej-nie-widziec.html, 23.04.2020.
Syska Rafał, Ciało w filmowym neomodernizmie, „Kwartalnik Filmowy” 2013, nr 83-84.
Świrek Krzysztof, Historia, której nie było: projekt Sokurowa, https://www.dwutygodnik.com/artykul/3629-historia-ktorej-nie-bylo-projekt-sokurowa.html, 19.06.2020.
Waligórska-Olejniczak Beata, O mitach i obrazach kobiecości w prozie Swietłany Aleksijewicz, „Porównania” 2017, t. 20.
Ziewiec Klaudia, Urwane opowieści, „Czas kultury” 2013, nr 5, s. 136˗139.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Justyna Machaj
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.