Studia Filmowe „Wir” i „Kronika”, czyli kilka uwag na temat produkcji filmów dokumentalnych po 1989 roku
PDF

Słowa kluczowe

Studio Filmowe „Kronika”
Studio Filmowe "Wir"
produkcja filmów dokumentalnych
polska kinematografia
komercjalizacja
prywatyzacja
państwowa instytucja filmowa
kronika filmowa
Polska Kronika Filmowa

Jak cytować

Smoleń, M. (2013). Studia Filmowe „Wir” i „Kronika”, czyli kilka uwag na temat produkcji filmów dokumentalnych po 1989 roku. Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication, 13(22), 59–72. https://doi.org/10.14746/i.2013.22.04

Abstrakt

Artykuł zawiera zarys dziejów dwóch instytucji filmowych zajmujących się produkcją filmów dokumentalnych – Studia Filmowego „Kronika” i Studia Filmowego „Wir”. Ich przykład pozwala zweryfikować ogólne stwierdzenia na temat kondycji polskiej kinematografii po 1989 roku. Omówienie kontekstu ekonomicznego, rynkowego i regulacji prawnych oraz realiów twórczości zespołowej, daje pełniejszy obraz tego, w jaki sposób producenci filmów dokumentalnych i kroniki filmowej walczyli o przetrwanie na rynku wolnych mediów. Autorka analizuje i omawia akty prawne oraz raporty finansowe, wykazując, że specyficzna sytuacja ekonomiczna i źródła finansowania "Kroniki" i "Wiru" miały bezpośredni wpływ na ilość i jakość zrealizowanych filmów dokumentalnych oraz na archiwalne notacje. Refleksje na temat warunków realizacji poszczególnych projektów obrazują strategię przetrwania instytucji nastawionych na produkcję filmów niekomercyjnych. Omówienie okoliczności upadku Studia Filmowego "Wir" oraz poszczególnych etapów komercjalizacji i prywatyzacji Studia Filmowego "Kronika", prowadzi do wniosku, że ustawa o kinematografii z 2005 roku (dająca polskiej kinematografii rewolucyjne rozwiązania w zakresie finansowania produkcji, wprowadzająca przejrzyste reguły gry pomiędzy producentami filmowymi), zawiera przepisy niekorzystne dla instytucji pozostających pod nadzorem państwowym.
https://doi.org/10.14746/i.2013.22.04
PDF

Bibliografia

Klucze do rzeczywistości. Rozmowy o polskim filmie dokumentalnym po roku 1989, red. M. Hendrykowska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005.

Zobaczyć siebie. Polski film dokumentalny przełomu wieków, red. M. Jazdon i K. Mąka-Malatyńska, CK Zamek, Poznań 2011.

M. Hendrykowski, Marcel Łoziński, Więź, Warszawa 2008.

M. Jazdon, Kino dokumentalne Kazimierza Karabasza, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009.

Dokument po przełomie. Film dokumentalny lat 90. w Europie Środkowo-Wschodniej, red. J. Głowa, SFA, Kraków 1999.

Polskie kino dokumentalne 1989–2009. Historia polityczna, red.A. Wiśniewska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.

E. Gębicka, Między państwowym mecenatem a rynkiem. Polska kinematografa po 1989 roku w kontekście transformacji ustrojowej, Wydawnictwo UŚ, Katowice 2006.

T. Lubelski, Historia kina polskiego: twórcy, filmy, konteksty, Videograf II, Katowice 2009.

M. Hendrykowska, Kronika kinematografii polskiej 1895–2011, Wydawnictwo Ars Nova, Poznań 201.

E. Zajiček, Poza ekranem. Kinematografia polska 1896–2005, SFP, SF Montevideo, Warszawa 2009.

„Manifest Młodych „87”, podpisany przez K. Magowskiego, J. Kidawę-Błońskiego, W. Krzystka, P. i M. Łazarkiewiczów, T. Szadkowskiego, R. Glińskiego, K. Langa, I. Łepkowską, J. Kondrackiego, M. Zmarz-Koczanowicz, P. Morawskiego. Zob. P. Wasilewski, Świadectwa metryk. Polskie Kino Młodych w latach osiemdziesiątych, „Oficyna Obecnych”, Kraków 1990, s. 231–233.

M. Miodek, Polska kinematografia w zarysie [opracowanie z grudnia 2001 roku dla serwisu www.culture.pl, online], http://www.culture.pl/baza-flm-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/polska-kinematografia-w-zarysie [dostęp: 19 czerwca 2013].

Ustawa o kinematografii z dnia 16 lipca 1987 roku, art. 4 (Dz.U. z 1987 r. Nr 22 poz. 127).

M. Adamczak, Globalne Hollywood, filmowa Europa i polskie kino po 1989 roku, Wydawnictwo słowo/ obraz terytoria, Gdańsk 2010, s. 241.

Żywa pamięć. Z reżyserem Andrzejem Piekutowskim, szefem Studia Kronika, rozmawia Andrzej Kołodyński, „Kino” 2000, nr 7/8, s. 5.

E. Zajiček, Poza ekranem. Kinematografia polska 1918–1991, Filmoteka Narodowa, WAiF, Warszawa 1992, s. 269.

M. Cieśliński, Piękniej niż w życiu. Polska Kronika Filmowa 1944–1994, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2006, s. 141.