Słowa kluczowe
dyskurs pedagogiczny
poprawność polityczna
krytyczno-ekologiczna świadomość językowa
edukacja nauczycieli języków obcych
Jak cytować
Abstrakt
This paper presents an attempt to reconsider the concept of intercultural communication and related competences taking into account the fact that intercultural contacts may be motivated by racism and xenophobia. It is the outgrowth of the RADAR project (Regulating Anti-Discrimination and Anti-Racism) funded by the European Commission1. Here, we aim to apply its findings to the context of developing politically correct pedagogical discourse among prospective foreign language teachers. Ultimately, invoking the notion of critical ecological language awareness (Lankiewicz, 2015) and metalinguistic awareness (Karpińska-Musiał, 2015), we offer to supplement the intercultural component of teacher education with the element of critical linguistics, which may help would-be teachers, in the first place, to be more aware language users as such, not to commit verbal offences, and, in the long-run, to perform the role of transformative intellectuals (Kumaravadivelu, 2012), thus contributing to the quality of life in the globalization era.Finansowanie
Komisja Europejska
program "Fundamental Rights and Citizenship" (FRC) Konkurs 2.2.3.
Bibliografia
Allport, G. 1986: „The language of prejudice”. (w) Language awareness (red. P. Escholz i inni). New York: St. Martin’s Press, str. 261-270.
Andrews, L. 1998. Language exploration and awareness: A resource book for teachers. Mahwah, NJ, London: Erlbaum.
Andrews, S. J. 2007. Teacher Language Awareness. Cambridge: Cambridge University Press.
Austin, J. L. 1975. How to do thing with words. Wyd. 2. Harvard: Harvard University Press.
Bilewicz, M., Marchlewska, M., Soral, W. i M. Winiewski. 2014. Mowa nienawiści. Raport z badań sondażowych. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
Bourdieu, P. 1977. Outline of the theory of practice. Cambridge: Cambridge University Press.
Bychawska-Siniarska, D. i D. Głowacka (red.). 2013. Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć? Materiały pokonferencyjne. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Byram, M. 1997. Teaching and assessing intercultural communicative competence. Clevedon: Multilingual Matters.
Chouliaraki, L. 1999. „Regulative practices in a ‘progressivist’ classroom: ‘good habits’ as a ‘disciplinary technology’”. Language and Education, 10(2): 103-118.
Derrida, J. 1967/1978. Of Grammatology. Baltimore – London: Johns Hopkins University Press.
Dijk, T. van. 2001. (red.). Dyskurs jako struktura i proces. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PAN.
Duszak, A. i N. Fairclough (red.). 2008. Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Universitas.
Łętowska, E. 2013. „Zwodnicze uroki pokusy karania hate speech”. (w) Mowa nienawiści w internecie: jak z nią walczyć? Materiały pokonferencyjne. (red. D. Bychawska-Siniarska i D. Głowacka). Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka, str. 15-20.
Fairclough, N. 1992. Critical language awareness. London – New York: Longman.
Fairclough, N. i R. Wodak. 2006: „Krytyczna analiza dyskursu”. (w) Współczesne teorie socjologiczne. (red. A. Jasińska-Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki i M. Ziółkowki). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, str. 1047-1056.
Gramsci, A. 1971/1991. Selections from the Prison Notebooks. London: Lawrence & Wishart.
Grzmil-Tylutki, H. 2010. Francuska lingwistyczna teoria dyskursu: historia, tendencje, perspektywy. Kraków: Universitas.
Hejnicka-Bezwińska, T. 2006: „Konsekwencje badawcze wynikające z uznania dyskursów edukacyjnych przedmiotem pedagogiki”. (w) Metodologia pedagogiki zorientowanej humanistycznie. (red. D. Kubinowski i M. Nowak). Kraków: Impuls, str. 83-96.
James, C. 1999. „Language awareness: Implications for language curriculum”. Language, Culture and Curriculum 12(1): 94-115.
Jorgensen, M. i L. J. Phillips. 2002. Discourse analysis as theory and method. London: Sage Publications.
Karpińska-Musiał, B. 2015. Międzykulturowość w glottodydaktyce. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Karwat, M. 2007. O złośliwej dyskredytacji. Manipulowanie wizerunkiem przeciwnika. Warszawa: PWN.
Klaus, W. i K. Wencel. 2008. „Dyskryminacja cudzoziemców w Polsce. Diagnoza sytuacji”. Analizy, Raporty, Ekspertyzy, 7(21): 1-34.
Komorowska, H. 2006. „Intercultural competence in ELT syllabus and materials design”. Scripta Neophilologica Posnaniensia, VIII: 59-81.
Kornak, M. i A. Tatar. 2013. Brunatna księga 2011-2012. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego i Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”.
Kramsch, C. 1993. Context and Culture in Language Teaching. Oxford: Oxford University Press.
Kumaravadivelu, B. 2012. Language teacher education for a global society: A modular model for knowing, analyzing, recognizing, doing and seeing. New York – London: Routledge.
Lankiewicz, H. 2013: „Teacher language awareness at the start of the career: Insights into teacher education”. (w) Language and concepts in action: Multidisciplinary perspective on linguistic research. (red. M. Grabowska, G. Grzegorczyk i H. Lankiewicz). Frankfurt am Main: Peter Lang, str. 135-158.
Lankiewicz, H. 2015. Teacher language awareness in the ecological perspective: A collaborative inquiry based on languaging. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Lier, L. van. 2004. The ecology and semiotics of language learning: A sociocultural perspective. Boston: Kluwer Academic Publishers.
McLaren, P. 2010. „Revolutionary Critical Pedagogy.” InterActions: UCLA Journal of Education and Information Studies 6(2): 1-11.
Mikulska, A. 2010. Rasizm w Polsce. Raport z badań wśród osób, które doświadczyły przemocy ze względu na swoje pochodzenie etniczne, rasowe lub narodowe. Warszawa: Helsińska Fundacja Praw Człowieka.
Milerski, B. i B. Śliwerski. 2000. Pedagogika. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nunez, C., Nunez Mahdi, R. i D. Popma. 2014. Intercultural sensitivity: From denial to cultural competence. Assen: Royal Van Gorcum.
Ostrowicka, H. 2014. „Kategoria dyskursu w języku i w badaniach edukacyjnych – w poszukiwaniu osobliwości pedagogicznie zorientowanej analizy dyskursu”. Forum Oświatowe, 2(52): 47-68.
Ostrowska, U. 2011: „Krytyczna analiza dyskursu (KAD): z perspektywy badań pedagogicznych”. (w) Pedagogika ogólna: dyskursy o statusie naukowym i dydaktycznym. (red. T. Hejnicka-Bezwińska). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, str. 113-127.
Ostrowska, U. 2014. „Discourse – from the theoretical and methodological perspective”. Forum Oświatowe, 1(51): 91-109.
Rittel, T. 1994. Podstawy lingwistyki edukacyjnej. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie.
Seremet, A. 2013. Raport Prokuratora Generalnego na temat przestępstw z nienawiści popełnionych na terenie Polski w ostatnich latach. Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka nr 136 z dnia 6 listopada 2013. Warszawa: Kancelaria Sejmu.
Sowa, M. 2013: „10 lat minęło… O wpływie ESOKJ na dyskurs edukacyjny w polskiej klasie językowej”. (w) Rola dyskursu edukacyjnego w uczeniu się nauczaniu języka obcego. (red. M. Pawlak). Poznań – Kalisz: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, str. 113-133.
Szczepaniak-Kozak, A. 2010: „Interkulturowa kompetencja komunikacyjna z perspektywy nauczyciela języka angielskiego”. (w) Kompetencja interkulturowa w teorii i praktyce edukacyjnej. (red. M. Mackiewicz). Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Biznesu, str. 125-136.
Szczepaniak-Kozak, A. 2013: „Miejsce kompetencji pragmatycznej w nauczaniu języka obcego na przykładzie języka angielskiego”. (w) Scripta Manent. (red. S. Puppel i T. Tomaszkiewicz). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, str. 415-425.
Szczepaniak-Kozak, A. 2014: „Interlanguage pragmatics of the speech act of request: A case study of EFL learners in the academic context”. (w) Proceedings of the 12th Conference of the European Association of Languages for Specific Purposes. (red. A. Floyd). La Coruña: Galebook S.L., str. 119-131.
Terlikowski, T. P. i M. Zieliński. 2008. „Wyższa fikcja”, Wprost, 40: 18-23.
Wilczyńska, W. 2005: „Czego potrzeba do udanej komunikacji interkulturowej”. (w) Dydaktyka języków obcych a kompetencja kulturowa i komunikacja interkulturowa. (red. M. Mackiewicz). Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej. Poznań, str. 15-27.
Zając, M. 1996: „Niektóre psychologiczne aspekty badań nad dyskursem edukacyjnym”. (w) Dyskurs edukacyjny. (red. T. Rytel). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, str. 77-85.
Netografia
„Dialog”. 2008. [online: http://www.dialog2008.pl; DW 20.01.2016].
Giroux, H. 2010. „Lessons From Paulo Freire”. Chronicle of Higher Education, 57(9). October 27. [online: https://coms221--instructionalcomm.wikispaces.com/file/view/Giroux,+h.+Lessons+From+Paulo+Freire.pdf; DW 01.02.2016].
Gurteen, D. 2003. „Knowledge, Awareness and Understanding”. KMPro Newsletter. Gurteen Knowledge Website. [online: http://www.gurteen.com/gurteen/gurteen.nsf/id/knowledge-managementl DW 20.01.2016].
Maszkowski, R. 2015. „Incydenty ksenofobiczne i mowa nienawiści w Radiu Maryja”. [online: http://www.radiomaryja.pl.eu.org/incydenty.html; DW 20.01.2016].
Newsweek. 2015. [online: http://polska.newsweek.pl/obrzucala-warszawski-meczetkawalkami-swinskiego-miesa-uslyszy-zarzuty,artykuly,366897,1.html; DW 20.01.2016].
Strani, K. i E. Monteoliva. 2015. „RADAR Interview analysis. Project report”. [online: http://lnx.radar.communicationproject.eu/web/htdocs/radar.communication project.eu/home/dokeos/main/document/document.php?cidReq=WS1&curdirpath=%2FFINAL_DELIVERABLES_WS1%2FD1.02_INTERVIEWS_OF_VICTIMS_OF_HATE_CRIME; DW 20.01.2016].
Szczepaniak-Kozak, A., Jaszczyk, M., Putyra, Ł. i A. Szejbal. 2015. „Interview analysis report PL”. [online: http://lnx.radar.communicationproject.eu/web/htdocs/radar.
communicationproject.eu/home/dokeos/main/document/document.php?cidReq=WS1&curdirpath=%2FFINAL_DELIVERABLES_WS1%2FD1.02_INTERVIEWS_OF_VICTIMS_OF_HATE_CRIME; DW 20.01.2016].
Thije, J. D. 2006. „Beyond misunderstanding – introduction”. (w) Beyond Misunderstanding Linguistic analyses of intercultural communication. (red. K. Buhrig i J. D. Thije). [online: https://benjamins.com/#catalog/books/pbns.144/main; DW: 20.01.2016].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Hadrian Lankiewicz, Anna Szczepaniak-Kozak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Przedstawiany utwór (artykuł) upubliczniany jest na podstawie umowy z autorem i na licencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Użytkownicy mają obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych,
- utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).