Keywords
née Ciecierska
book collection of Marianna Skórzewska
private book collections in the 18th c.
book collections that belonged to women in the 18th c
How to Cite
Number of views: 395
Number of downloads: 446
Abstract
Marianna Skórzewska, née Ciecierska (1741–1773), a wealthy noblewoman, wife of General Franciszek Skórzewski, shared her time between Greater Poland (palace at Margonińska Wieś) and Berlin. In the Prussian capital, young Skórzewska got interested in natural sciences that enjoyed great interest among amateurs of all kind in the eighteenth century. A manifestation of this particular passion for natural sciences was Skórzewska’a book collection. On the basis of the inventory of Skórzewska’s movables, made after her death, it is possible now to reconstruct the content of her library that included not only classic and popular editions of fiction and books on history, but also a remarkable collection of scientific books on physics, mathematics and astronomy.
References
Źródła
Archiwum Państwowe w Poznaniu, Majątek Lubostroń, sygn. 27, 29.
Fiszerowa W., Dzieje moje własne i osób postronnych. Wiązanka spraw poważnych, ciekawych i błahych, przeł. z francuskiego E. Raczyński, Warszawa 1998.
Walor drogiej sławy Prześwietnego Drogosława… w zamienionych Sygnetach pomyślnego Maryaszu… Franciszka Skórzewskiego… z Wielmożną IMCIĄ Panną Maryanną Ciecierską… zważony… przez… Karmelitów Bossych Konwentu Poznańskiego… ogłoszony, Poznań 1755.
Literatura
Brockliss L., Science, the Universities, and other public spaces: Teaching Science in Europe and the Americas, w: The Cambridge History of Science, t. 4: Eighteenth-century Science, red. R. Porter, Cambridge 2003, s. 44–86.
Eckert M., Der König und die Naturwissenschaft, w: Frederisiko. Friedrich der Grosse. Die essays [katalog wystawy w Poczdamie w 2012 roku], Berlin 2012, s. 174–185.
François E., Berlin im 18. Jahrhundert. Die Geburt einer Hauptstadt, w: Tableau de Berlin. Beiträge zur „Berliner Klassik” (1785–1815), red. I. d’Aprile, M. Disselkamp, C. Sedlarz, Berlin 2005, s. 7–17.
Frize M., Laura Bassi and Science in 18th Century Europe: The Extraordinary Life and Role of Italy’s Pioneering Female Professor, Heidelberg–New York 2013.
Harnack A. von, Geschichte der Königlich Preussischen Akademie der Wissenschaften zu Berlin, t. 1–3, Berlin 1900.
Hochadel O., Öffentliche Wissenschaft: Elektrizität in der deutschen Aufklärung, Göttingen 2003.
Hufeland C.W., Einige Ideen über die neuesten Modearzneyen und Charlatanerien, „Journal des Luxus und der Moden” 1789, nr 4, s. 411–434.
Jacob M.C., The Cultural Meaning of the Scientific Revolution, New York 1988.
Judkowiak B., Formacja umysłowa sawantki połowy wieku (świat książek i środowisko literackie Franciszki Urszuli Radziwiłłowej), w: Kultura literacka połowy XVIII wieku w Polsce. Studia i szkice, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1992, s. 147–161.
Kaczmarek W.S., Działalność Józefa Rogalińskiego na rzecz rozwoju nauk przyrodniczych w Polsce. Uwagi na marginesie książki F. Chłapowskiego „Życie i praca księdza Józefa Rogalińskiego”, w: F. Chłapowski, Józef Rogaliński. Uczony poznański czasów Oświecenia. Fizyk, astronom, pedagog, Poznań 2007, s. I–VIII .
Kawashima K., Emilie du Châtelet et Marie-Anne Lavoisier. Science et genre au XVIIIe siècle, Paris 2013.
Kęder W., Skórzewski Franciszek h. Drogosław (ok. 1709–1773), w: Polski słownik biograficzny, t. 38, Wrocław 1997–1998, s. 365–367.
Kęder W., Kowalkowski J., Skórzewska Marianna z Ciecierskich (1741–1773), w: Polski słownik biograficzny, t. 38, Wrocław 1997–1998, s. 359–361.
Kleinert A., Mathematik und anorganische Naturwissenschaften, w: Wissenschaften im Zeitalter der Aufklärung, red. R. Vierhaus, Göttingen 1985.
Konopczyński W., Kiedy nami rządziły kobiety, Londyn 1960.
Lind G., Physik im Lehrbuch 1700–1850. Zur Geschichte der Physik und ihrer Didaktik in Deutschland, Berlin–Heidelberg 1992.
Lynn M.R., Popular science and public opinion in eighteenth-century France, Manchester 2006.
Moryń H., O działalności Marianny Skórzewskiej, „Żnińskie Zeszyty Historyczne” 1995, nr 15/16, s. 14–22.
Muzerelle D., Le cabinet de physique du Cirey, w: Madame du Châtelet. La femme des Lumières [katalog wystawy w Biblioteque Nationale w Paryżu], red. E. Badinter, D. Muzerelle, Paris 2003, s. 103–104.
Nowicki R., Fragment biblioteki rodowej i ordynackiej Skórzewskich w Bibliotece Raczyńskich, „Biblioteka” 2004, nr 8, s. 49–62.
Nowicki R., Kolekcja Lubostrońska, w: W służbie książki. Praca zbiorowa pod redakcją Zdzisława Kropidłowskiego ofiarowana profesorowi doktorowi habilitowanemu Franciszkowi Bonawenturze Mincerowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Bydgoszcz 2002, s. 85–98.
Nowicki R., Skórzewscy. Właściciele dóbr łabiszyńskich. Rola w życiu społeczno-politycznym wielkopolskiego ziemiaństwa, Toruń 2002.
OEuvres de Frédéric le Grand, t. 23: Correspondance de Frédéric II Roi de Prusse, t. 8, oprac. J.D. Erdmann Preuss, Berlin 1853.
Popiołek B., Zainteresowania bibliofilskie Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej, kasztelanowej krakowskiej, „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Historyczne” 1995, t. 167, s. 45–53.
Rogers M.R., Newtonianism for the ladies and other uneducated souls. The popularization of science in Leipzig 1687–1750, New York 2003.
Schiebinger L., Maria Winkelmann at the Berlin Academy. The Clash between Craft Traditions and Professional Science, w: Gendered domains. Rethinking public and private in Women’s History, red. D.O. Helly, S.M. Reverby, Cornell 1992, s. 56–70.
Skałkowski A.M., Hr. Skórzewska a dwór Fryderyka II, „Roczniki Historyczne”, R. X, 1934, s. 74–88.
Tomczak I.A., Księgozbiór rodziny Skórzewskich z Czerniejewa [praca magisterska pisana w Zakładzie Bibliotekoznawstwa i Dokumentalistyki Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej pod kierunkiem prof. Ryszarda Marciniaka], Poznań 1994.
Turner G.L’E., Teaching by demonstration. The Development of popular science, science teaching, and its apparatus in eighteenth-century Europe, w: The Art of teaching physics. The Eighteenth-century demonstration apparatus of Jean-Antoine Nollet, red. L. Pyenson, J.F. Gauvin, Quebec 2002.
Watts R., Women in science. A social and cultural history, London–New York 2007.
Wolska H., Księgozbiór Konstancji Sapieżyny w świetle inwentarza z 1757 roku, „Z Badań nad Księgozbiorami Historycznymi” 1976, t. 2, s. 133–154.
Wójcikowa S., Biblioteka Mokotowska ks. Izabelli Lubomirskiej, „Rocznik Warszawski” 1981, t. 16, s. 361–383.
License
Utwory opublikowane w czasopiśmie Biblioteka, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu od 2015 roku są udostępniane na
licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku pod następującymi warunkami:
- uznania autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
- na tych samych warunkach — remiksując utwór, przetwarzając go lub tworząc na jego podstawie, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowy.
Jeżeli autor artykułu nie jest przekonany, że może wykorzystywać cudze utwory (np. ilustracje, fotografie, tabele) w ramach cytatu we własnej tekście musi dostarczyć do redakcji czasopisma zgodę od uprawnionych podmiotów.
Prawa są zastrzeżone do wszystkich tekstów opublikowanych przed rokiem 2015.