Abstrakt
Postmemory in the popular culture on the example of the comic novel “Achtung Zelig! The Second War” by Krzysztof Gawronkiewicz & Krystian Rosenberg
The comic book is a product of popculture. It got deeply rooted in American and Western European popular culture in the 1970s. In France, this type of sequential art told in pictorial stories was presented in daily papers and developed humorously-told threads of the plot. In the UK it won juvenile audience with its simple jokes, genre scenes and shortened and abridged versions of fables. In the United States, in turn, crude science fiction, horror or joke graphic stories were most popular. However, in the late 1990s these depictions increasingly started to develop into something of much different nature. On the one hand, popular culture embraced more and more different creative areas, wrestled with subject and themes that so far had been tackled only by more sophisticated literature (for example, war themes). On the other hand, the Polish reader had a better chance to experience new titles and pictorial stories from the West or other far-away cultures that represented high artistic skills and offered original and remarkable stories. This, in turn, created a new situation in which adult readers turned to comic books. Moreover, comic books became a subject of interests for academics beyond those who were professionally involved in documenting and understanding popular culture, i.e. for methodologists of history, modern culture anthropologists, researchers in literature and art historians. A particular type of comics is the one that presents historical and memory contents. Works of brilliant artists from different cultures such as, for example: Maus by Art Spiegelman, Persepolis by Mariane Satrapi, Achtung Zelig! by Krzysztof Gawronkiewicz and Krystian Rosenberg or Marzi by Marzena Sowa and Sylvain Savoia have become available on the Polish publishing market and have been widely reviewed and discussed academically. In the present article I am concentrating on the phenomenon postmemory. Analysing Achtung Zelig! by Gawronkiewicz and Rosenberg I am trying to show main trademarks postmemory: borrowing another person’s stories, phenomen of secondary memory, fetishization of the past.
Bibliografia
Postpamięć jako marzenie senne – Achtung Zelig! Druga wojna Krzysztofa Gawronkiewicza i Krystiana Rosenberga, w: KOntekstowy MIKS. Przez opowieści graficzne do analiz kultury współczesnej, red. G. Gajewska, R. Wójcik, Poznań 2011.
M. Firsch, Family Frames: Photography, Narrative and Postmemory, Cambridge 1997, s. 22.
J. Tokarska-Bakir, Rzeczy mgliste. Eseje i studia, Sejny 2004, s. 98.; T. Basiuk, A. Graff, Fałszerstwo Wilkomirskiego: trauma jako konwencja kulturowa i narracyjna, w: Stosowność i forma. Jak opowiadać o zagładzie?, red. K. Chmielewska, M. Głowiński, K. Makaruk, A. Molisak, T. Żukowski, Kraków 2006.
D. La Capra, Writing History, Writing Trauma, Baltimore and London 2001.
J. T. Gross, Sąsiedzi: historia zagłady żydowskiego miasteczka, Sejny 2000; Daniel J. Goldhagen, Gorliwi kaci Hitlera: zwyczajni Niemcy i Holocaust, przeł. W. Horabik,Warszawa 1999.
E. Domańska, Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Poznań 2006, s. 195-220.
K. T. Toeplitz, Sztuka komiksu. Próba definicji nowego gatunku artystycznego, Warszawa 1985, s. 21
K. Gawronkiewicz, K. Rosenberg, Achtung Zelig! Druga wojna, Warszawa–Poznań 2004.
M. Herman, Wizja wojny nieprawdziwej – o powstaniu komiksu „Achtung Zelig!” i przyszłości rozmawiamy z Krzysztofem Gawronkiewiczem, http://www.esensja.pl/komiks/wywiady/tekst.html?id=664&strona=1 (data odczytu: 23. 01. 2011).
H. Broch, Kilka uwag o kiczu i inne eseje, przeł. D. Borkowska, Warszawa 1998, s. 114-115.
L. Saltzman, Awangarda i kicz raz jeszcze. O etyce reprezentacji, przeł. K. Bojarska, „Literatura na Świecie” 2004, nr 1-2, s. 204.
R. Koselleck, O historycznopolitycznej semantyce przeciwstawnych pojęć asymetrycznych, w: idem, Semantyka historyczna, wybór i opracowanie H. Orłowski, przeł. W. Kunicki, Poznań 2001, s. 283-283.
M. Horkeimer, T. Adorno, Dialektyka oświecenia, przeł. M. Łukasiewicz, Warszawa 1994.
Pliniusz, Historia naturalna (wybór), przeł. i komentarz I. i T. Zawadzcy, wstęp I. i T. Zawadzcy oraz L. Hajdukiewicz, Wrocław–Kraków 1961, s. 48
M. Polo, Opisanie świata, przeł. A. L. Czerny, wstęp M. Lewicki, Warszawa, 1975, s. 291-292.
B. Jezernik, Dzika Europa: Bałkany w oczach zachodnich podróżników, przeł. P. Oczko, Kraków 2004, s. 32.
G. Anonim, Kronika polska, przeł. R. Grodecki, oprac., wstęp M. Plezia, Wrocław–Kraków 1982, s. 106.
L. Poliakov, Historia antysemityzmu, przeł. A. Rasińska-Bóbr, O. Hedemann, Kraków 2008.
W. Orliński, Surrealistycznie o Holocauście, „Gazeta Wyborcza” 3-4 kwietnia 2004.
R. Passeron, Encyklopedia surrealizmu, przeł. Krystyna Janicka, Warszawa 1993, s. 63-78.
S. Freud, Wstęp do psychoanalizy, przeł. S. Kempnerówna i W. Zaniewicki, Warszawa, s. 141.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).