Keywords
initiation
“religious” movie
How to Cite
Abstract
The subject of this paper is Andrey Zvyagintsev’s film The Return (2003). In the Polish film studies literature, both the debut film and other works by this Russian director are analyzed primarily in terms of iconographic references to the Christian religion, which, although meaningful, are not the only important cultural contexts present in The Return, according to this author. The main problem addressed in the text is the way in which the rites of passage function in Zvyagintsev’s work and the meaning of initiation in relation to the figure of the Father and the “religious” plane of interpretation of the film.
References
Arcimowicz Krzysztof, Obraz mężczyzny w polskich przekazach medialnych na przełomie stuleci, [w:] Męskość jako kategoria kulturowa. Praktyki męskości, red. Magdalena Dąbrowska, Andrzej Radomski, Wydawnictwo Portalu Wiedza i Edukacja, Lublin 2010, s. 10–24.
Baer Monika, „Męskość” w ujęciu antropologicznym, [w:] Stereotypy i wzorce męskości w różnych kulturach świata, red. Bożena Płonka-Syroka, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2008, s. 3–16.
Dajczer Tadeusz, Religijny charakter inicjacji plemiennej, „Studia Theologica Varsaviensia” 1979, nr 17(1), s. 143–171.
Eliade Mircea, Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej, tłum. Bogdan Baran, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2008.
Eliade Mircea, Sacrum, mit, historia. Wybór esejów, tłum. A. Tatarkiewicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1974.
Faingulernt Avner, The Father’s Return in the Modern European Cinematic Odysseys, rozprawa dokotorska, University of East London, London 2008.
Florek Stefan, Psychika mężczyzny – ewolucyjne uwarunkowania i społeczny stereotyp, [w:] Stereotypy i wzorce męskości w różnych kulturach świata, red. Bożena B. Płonka-Syroka, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2008, s. 17–41.
van Gennep Arnold, Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, tłum. Beata Biały, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2006.
Haja Ryszard, Ojciec mityczny: Powrót, [w:] Odwieczne od nowa. Wielkie tematy w kinie przełomu wieków, red. Tadeusz Lubelski, Rabid, Kraków 2004, s. 177–182.
Itten Johannes, Sztuka barwy. Subiektywne przeżywanie i obiektywne rozumienie jako drogi prowadzące do sztuki, tłum. Sława Lisiecka, d2d.pl, Kraków 2015.
Jaszewska Dagmara, Film jako medium (nie)obecności Boga. Ukryta teologia w „Niemiłości” Andrieja Zwiagincewa, „Kultura – Media – Teologia” 2017, nr 31, s. 39–57. DOI: https://doi.org/10.21697/kmt.31.3
Kempna-Pieniążek Magdalena, Formuły duchowe w kinie najnowszym, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.
Lis Marek, The Bible in the films of Pavel Lungin and Andrei Zvyagintsev, „Studia Religiologica” 2018, nr 51(2), s. 83–92. DOI: https://doi.org/10.4467/20844077SR.18.005.9503
Lisowska Beata, Tajemnica wiary i ofiary. Powrót Andrieja Zwiagincewa, [w:] Nowa audiowizualność – nowy paradygmat kultury?, red. Eugeniusz Wilk, Iwona Kolasińska-Pasterczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, s. 383–395.
Lubelski Tadeusz, Tydzień z ojcem, „Kino” 2004, nr 3, s. 23–24. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-476-05274-2_12
Motak Dominika, Religia – religijność – duchowość. Przemiany zjawiska i ewolucja pojęcia, „Studia Religiologica” 2010, t. 43, s. 201–218.
Pawłowska-Jądrzyk Brygida, Zmącone obrazy. O poetyce dysonansu międzytekstowego w filmach apokryficznych Andrieja Zwiagincewa, „Studia Kulturoznawcze” 2014, nr 2(6), s. 171–183.
Prokhorova Elena, Crime without Punishment? Andrei Zviagintsev’s Elena between Art Cinema and Social Drama, [w:] The Contemporary Russian Cinema Reader: 2005–2016, red. Rimgaila Salys, Academic Studies Press, Boston 2019, s. 183–194. DOI: https://doi.org/10.1515/9781618119650-012
Przybysz Anna Katarzyna, Poziomy funkcjonowania dychotomii w filmie ‘Wygnanie’ Andrieja Zwiagincewa, „Kultury Wschodniosłowiańskie – Oblicza i Dialog” 2018, t. 8, s. 135–146. DOI: https://doi.org/10.14746/kw.2018.8.11
Szukała Wiosna, Męskość i fantazmat w prozie Javiera Maríasa i Antonia Muñoza Moliny, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019.
Tes Urszula, Symbolika Wygnania Andrieja Zwiagincewa – konteksty religijne i malarskie, [w:] Wobec metafizyki. Filozofia – sztuka – film. Antologia, red. Urszula Tes, Andrzej Gielarowski, Akademia Ignatianum: Wydawnictwo WAM, Kraków 2012, s. 345–360.
Turner Victor, Proces rytualny. Struktura i antystruktura, tłum. Ewa Dżurak, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2010.
License
Copyright (c) 2024 Zuzanna Karpińska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.