Słowa kluczowe
Wspólna Polityka Rolna
konkurencyjność gospodarstw rolnych
gospodarstwo rolne
nieruchomość rolna
Jak cytować
Abstrakt
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. stało się akceleratorem procesów transformacyjnych, zwłaszcza strukturalnych. Głównym czynnikiem transformacji był napływ środków pomocowych w ramach II filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Przedstawiona w artykule analiza prawna obejmuje przemiany strukturalne w perspektywie 20 lat funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej w Polsce. Głównym celem badawczym była ocena aktualnego stanu prawnego struktur agrarnych. Przeprowadzona analiza doprowadziła do wniosku, że generalnie kierunek zmian struktury gospodarstw rolnych w Polsce jest zgodny z obserwowanym w krajach o wyższym poziomie rolnictwa. Tempo tych przemian jest jednak zbyt wolne, aby oczekiwać szybkiego niwelowania istniejących różnic i wynikającej z tego poprawy konkurencyjności. Pożądane zmiany w strukturze obszarowej gospodarstw rolnych w Polsce wymagają zmian w obowiązujących regulacjach prawnych. Pilnej zmiany wymagają także regulacje dotyczące dzierżawy rolniczej oraz systemu finansowania i alokacji środków.
Bibliografia
Bieluk J., Łobos-Kotowska D. (2020), Płatności bezpośrednie, w: P. Czechowski (red.), Prawo rolne, Warszawa.
Chmieliński P., Czubak W. (2024), Ewolucja oddziaływania Wspólnej Polityki Rolnej na przemiany wsi i rolnictwa w Polsce – zestawienia transferów, w: P. Chmieliński, G. Gorzelak (red.), Polska wieś i polskie rolnictwo. 20 lat w Unii Europejskiej, Warszawa.
Czechowski P., Niewiadomski A. (2012), Wpływ funduszy strukturalnych na wzrost konkurencyjności polskiego rolnictwa – aspekty prawne, „Studia Iuridica Agraria” t. X.
Czubak W. (2012), Rola i wpływ dopłat bezpośrednich na procesy przemian w rolnictwie, w: W. Czubak, E. Kiryluk-Dryjska, W. Poczta, A. Sadowski, Wspólna Polityka Rolna a rozwój rolnictwa w Polsce, Poznań.
Drygas M., Nurzyńska I. (2021), Pożądana struktura wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej po 2020 roku oraz cele polityki krajowej w świetle globalnych wyzwań modernizacyjnych wobec polskiego rolnictwa, Warszawa.
Kołodziej A., Pyrgies J. (2024), Obrót gruntami rolnymi a zmiany struktury obszarowej gospodarstw, w: P. Chmieliński, G. Gorzelak (red.), Polska wieś i polskie rolnictwo. 20 lat w Unii Europejskiej, Warszawa.
Kurowska T. (2009), Ochrona gospodarstwa rodzinnego – uwagi de lege lata i de lege ferenda, „Studia Iuridica Agraria” t. VIII.
Lichorowicz A. (1996), Problematyka struktur agrarnych w ustawodawstwie Wspólnoty Europejskiej, Kraków.
Lichorowicz A. (2004), Instrumenty oddziaływania na strukturę gruntową Polski w ustawie z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” nr 2.
Lichorowicz A. (2009), Prawna regulacja obrotu gruntami rolnymi – ocena stanu prawnego, wnioski de lege ferenda, „Przegląd Legislacyjny” nr 1/2.
Lichorowicz A. (2010), Potrzeba uregulowania dzierżawy rolnej w Polsce (na podstawie doświadczeń krajów Unii Europejskiej), „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2.
Litwiniuk P. (2021), Z problematyki wykonywania prawa pierwokupu nieruchomości rolnej przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, „Przegląd Prawa Rolnego” nr 1. DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2021.28.1.4
Łobos-Kotowska D. (2014), Sztuczne tworzenie warunków dla uniknięcia obniżenia płatności, „Studia Iuridica Agraria” t. XII.
Marciniuk K. (2017), Reżim prawny obrotu nieruchomościami rolnymi w świetle ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego 11.04.2003, w: P. Czechowski (red.), Prawo rolne, Warszawa.
Matuszak S. (2021), Spichlerz świata? Rozwój rolnictwa na Ukrainie, Raport OSW, Warszawa.
Plewa J. (2024), Polskie rolnictwo i gospodarka żywnościowa w ujęciu globalnym, w: P. Chmieliński, G. Gorzelak (red.), Polska wieś i polskie rolnictwo. 20 lat w Unii Europejskiej, Warszawa.
Prutis S. (2005), Kształtowanie ustroju rolnego – potrzeba nowej regulacji ustawowej, „Studia Iuridica Agraria” t. V.
Sadłowski A. (2022), Płatności bezpośrednie dla rolników-transfery, subsydia czy wydatki na dobra i usługi publiczne?, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” t. 66, nr 3. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2022.3.10
Sadowski A. (2021), Polska wieś korzysta na obecności w Unii, „Rzeczpospolita” 9.12.2021.
Sadowski A., Czubak W. (2013), The priorities of rural development in UE countries in years 2007–2013, „Agricultural Economics” nr 59(2). DOI: https://doi.org/10.17221/102/2012-AGRICECON
Sarna A. (2014), Transformacja ukraińskiego rolnictwa: od kołchozów do agroholdingów, „Komentarze Ośrodka Studiów Wschodnich” nr 127.
Spychalski G. (2015), Konsekwencje integracji europejskiej dla polskiego rolnictwa w opinii właścicieli gospodarstw rolnych, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenie Ekonomistów i Agrobiznesu” t. XVIII, z. 1.
Suchoń A. (2017), Użytkowanie wieczyste i dzierżawa gruntów rolnych, w: P. Księżak, J. Mikołajczyk (red.), Nieruchomości w praktyce notarialnej, Warszawa.
Suchoń A. (2019), Dzierżawa nieruchomości rolnych, w: M. Korzycka (red.), Instytucje prawa rolnego, Warszawa.
Suchoń A. (2022), Wpływ ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego na dzierżawę gruntów rolnych, „Przegląd Prawa Rolnego” nr 2. DOI: https://doi.org/10.14746/ppr.2022.31.2.13
Tomczyk F., Rolnictwo polskie i nauki rolnicze wobec integracji z Unią Europejską, „Postęp Nauk Rolniczych” 1998, nr 3.
Winczorek P. (2008), Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Beata Jeżyńska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.