Sejm grodzieński 1793 r. jako forum konfliktów ideowych

Abstrakt

Sam sejm grodzieński nie był - oczywiście - żadnym przełomem w dziejach upadającej Rzeczypospolitej, także przełomem ideowym. Produkt Targowicy i jej mocodawców, zwrócony przeciwko Sejmowi Wielkiemu, zwołany dla udzielenia przyzwolenia na dokonany rozbiór, pretekst dla bliskiej insurekcji, stanowił tylko ogniwo w łańcuchu dramatycznych wydarzeń. Ale było to ogniwo ważne. Sejm stał się okazją dla wypracowania wizji nowego ustroju dla kadłubowego państwa. Łukasz Kądziela dowiódł w swej cennej rozprawie o Fryderyku Moszyńskim, że co prawda zasady tego ustroju powstały w Petersburgu, ale że na temat jego ostatecznego kształtu toczyła się - mniej na plenum, bardziej w deputacji do formy rządu - do końca obrad zażarta dyskusja.