Neurobiologia na tropach uniwersalizmu percepcji sztuki. Prawa estetyki V.S. Ramachandrana i W. Hirsteina w kontekście dzieła sztuki filmowej. Studium przypadku: Nadja Michaela Almereydy
Article Sidebar
Main Article Content
Abstrakt
Vilayanur S. Ramachandran and William Hirstein are the authors of the concept of a work of art understood as an exaggerated stimulus in the creative process. The aim of art, according to them, is (a) to show the essence of something in a perceptually accessible way, and (b) to evoke a strong reaction from the recipient. Scientists say that the aim of art is not to perfectly reproduce reality, but to present the very essence of an object, scene or event by exaggerating its most characteristic features, while ignoring non-essential features. The effect of this treatment is a super stimulus, which is a supernatural stimulus that does not exist in the real world. Researchers have proposed seven universal – evolutionarily and culturally – neurological laws of aesthetic experience in relation to the visual arts (painting and sculpture). I propose to extend the tool apparatus of neuroaesthetics from the area of unimodal arts to a work of film art. It is an interesting tool for research into film aesthetics and masterpieces. In this paper, I will discuss these laws and make a representative analysis of them in a visual case study of Michael Almereyda’s film Nadja (1994). The main goal of my work is to show the stricto naturalistic position. Man is not aware that the first stages of cognitive perception have a significant impact on his interest in art, what he pays attention to, and on aesthetic experiences on a sensual, unconscious level. It is an interdisciplinary attempt to provide consistency of research approaches in the humanities with the naturalistic one in the area of natural sciences, which shows that on some levels we are very similar to each other and only in the process of ontogenesis do we acquire individuality – that we are governed by universal laws, not only those related to ourindividual interests and tastes.
Downloads
Article Details
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Bibliografia
- Arnheim R., Film jako sztuka, przeł. W. Wertenstein, Warszawa 1961
- Arnheim R., Sztuka i percepcja wzrokowa. Psychologia twórczego oka, przeł. J. Mach, Gdańsk 2004
- Baranowski P., Przybysz P., Neuroestetyka wieloznaczności. Percepcja vs. interpretacja w sztuce decentryzmu, [w:] Filozof w krainie umysłów, Poznań 2018
- Burke E., A Philosophical Enquiry into the Origin of Our Ideas of the Sublime and the Beautiful, Harmondsworth 1998
- Francuz P., Imagia. W kierunku neurokognitywnej teorii obrazu, Lublin 2013
- Helman A., Ostaszewski J., Historia myśli filmowej, Gdańsk 2007
- Ishizu T., Zeki S., W stronę neurobiologicznej teorii piękna, „Via Mentis” 2012, 1 (1)
- Jaśkowski P., Neuronauka poznawcza, Warszawa 2009
- Kawabata H., Zeki, S., Neural correlates of beauty, „Journal of Neurophysiology” 2004, 91(4), s. 1699–1705
- Kuleszow L., Sztuka filmowa. Moje doświadczenia, przeł. W. Godzic, Kraków 1996
- Livingstone M., Vision and Art: The biology of seeing, New York 2002
- Markiewicz P., Przybysz P., Neuroestetyka. Przegląd zagadnień i kierunków badań, [w:] Na ścieżkach neuronauk, red. P. Francuz, Lublin 2010
- Maruszewski T., Psychologia poznania, Gdańsk 2001
- Przybysz P., O naturze emocji towarzyszących odbiorowi sztuki. Dynamiczne i sytuacyjne podejście do emocji estetycznych, „The Polish Journal of Aesthetics” 2017, t. 46, nr 3
- Przybysz P., O uchwytywaniu piękna. Rola deformacji estetycznych w tworzeniu i percepcji dzieła sztuki w ujęciu neuroestetyki, [w:] Mózg i jego umysły. Studia z kognitywistyki i filozofii umysłu, t. 2, red. W. Dziarnowska, A. Klawiter, Poznań 2006
- Ramachandran V.S., Neuronauka o podstawach człowieczeństwa. O czym mówi mózg, przeł. A. Binder, M. Binder, E. Józefowicz, Warszawa 2012
- Ramachandran V.S., Hirstein W., Nauka wobec zagadnienia sztuki. Neurologiczna teoria doświadczenia estetycznego, przeł. P. Przybysz, [w:] Mózg i jego umysły. Studia z kognitywistyki i filozofii umysłu, t. 2, red. W. Dziarnowska, A. Klawiter, Poznań 2006
- Tan E., Emocje a sztuka i humanistyka, [w:] Psychologia emocji, red. M. Lewis, J.M. Haviland-Jones, Gdańsk 2005
- Wilson E.O., Konsiliencja. Jedność wiedzy, przeł. J. Mikos, Poznań 2002
- Zeki S., Blaski i cienie pracy mózgu. O miłości, sztuce i pogoni za szczęściem, przeł. A. i M. Binderowie, Warszawa 2012
- Zeki S., Visual art and the visual brain, „The Woodhull Lecture” 1995