„Człowiek jest czemś, co przezwyciężone być powinno”. Dyskurs historiozoficzny 2001: Odysei kosmicznej

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: mar 31, 2021
DOI: https://doi.org/10.14746/i.2020.37.03
Słowa kluczowe:
Stanley Kubrick, 2001: Space Odyssey, historiosophy, Friedrich Nietzsche

Main Article Content

Konrad Klejsa
Katedra Filmu i Mediów Audiowizualnych, Uniwersytet Łódzki
https://orcid.org/0000-0002-6259-9173

Abstrakt




Drawing upon classic works on Kubrick’s 2001, the author ponders various strategies of interpretation which have been adopted to decipher the film’s discourse. The title category of historiosophy indicates one of the possible interpretational paths: the one associated with the Nietzschean notion of humankind stuck in a liminal stage between an animal and the overman. The author claims that such an understanding was typical of the late 1960s, and he pursues his argument with a close analysis of several sequences from the film, focusing on the formal devices which present the human protagonists as weak and lackluster, while the animal, the technological and the extraterrestrial characters are depicted as vital and irrepressible.




Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Klejsa, K. (2021). „Człowiek jest czemś, co przezwyciężone być powinno”. Dyskurs historiozoficzny 2001: Odysei kosmicznej. Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication, 28(37), 35-60. https://doi.org/10.14746/i.2020.37.03
Numer
Tom 28 Nr 37 (2020): Science Fiction: The Future is Present
Dział
Science Fiction: The Future is Present
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons  Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.

Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Konrad Klejsa, Katedra Filmu i Mediów Audiowizualnych, Uniwersytet Łódzki

Konrad Klejsa – profesor Uniwersytetu Łódzkiego w Katedrze Filmu i Mediów Audiowizualnych. Głównym obszarem jego badań jest kino europejskie po 1945 roku. Ostatnie redagowane książki dotyczą edukacji filmowej oraz polsko-niemieckich relacji filmowych. Obecnie realizuje projekt badawczy o rozpowszechnianiu filmów w PRL. ORCID 0000-0002-6259-9173.

Referencje

  1. Agel J. (red.), The Making of Kubrick’s “2001”, New York 1970
  2. Ciment M., Kubrick. The definitive edition, New York 2003
  3. Clarke A.C., 2001: A Space Odyssey, New York 1968
  4. Clarke A.C., The Lost Worlds of 2001, New York 1972
  5. Daniels D., A skeleton key to 2001, „Sight and Sound”, Winter 1970/1971
  6. Esser M., It’s so very lonely..., [w:] Stanley Kubrick, Hrsg. L.O. Beier, A. Kilb, D. Berz, Berlin 1999
  7. Falsetto M., Narrative and Stylistic Patterns in the Cinema of Stanley Kubrick, Westport 1994
  8. Geduld C., Filmguide to “2001: A Space Odyssey”, Bloomington, London 1973
  9. Helman A., Stanley Kubrick albo synteza rodzajów, „Kino” 1974, nr 12
  10. Jackiewicz A., Kosmiczna podróż Odyseusza, „Kino” 1970, nr 12
  11. Jaspers K., Nietzsche, Warszawa 1997
  12. Kael P., Going Steady, Boston 1970
  13. Kagan N., The Cinema of Stanley Kubrick, New York 1988
  14. Klejsa K., Filmowe oblicza kontestacji. Kino Stanów Zjednoczonych i Europy Zachodniej wobec kultury protestu lat 60. i 70., Warszawa 2008
  15. Kolker R.P., A Cinema of Loneliness, Oxford 1980
  16. Kozłowski K., Stanley Kubrick. Filmowa polifonia sztuk, Warszawa 2013
  17. Krämer, P., „Szanowny Panie Reżyserze...”: listowne reakcje widowni na film „2001: Odyseja kosmiczna” w późnych latach sześćdziesiątych, [w:] Badanie widowni filmowej. Antologia przekładów, red. K. Klejsa, M. Saryusz-Wolska, Warszawa 2014
  18. Lem S., Fantastyka i futurologia, Warszawa 1996
  19. Miller M.C., 2001: generacja oziębłych, „Film na Świecie” 1993, nr 3–4
  20. Nelson T., Kubrick: Inside a film artist’s maze, Bloomington 2000
  21. Nietzsche F., Tako rzecze Zaratustra, Warszawa 1990
  22. Phillips G. (red.), Stanley Kubrick. Rozmowy, Warszawa 2014
  23. Piskorz A., Kubrick Jungiem podszyty, „Iluzjon” 1993, nr 2
  24. Seeslen G., Jung F., Stanley Kubrick und seine Filme, Marburg 1999
  25. Walker A., Stanley Kubrick, Director, New York 2000
  26. Zalewski A., Zasada alegorii. Wątki metafizyczne we współczesnym kinie, „Studia Filmoznawcze” 2000, nr 21