Mózg jako nowy wszechświat – wokół Incepcji Christophera Nolana

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: mar 31, 2021
DOI: https://doi.org/10.14746/i.2020.37.12
Słowa kluczowe:
science fiction cinema, brain, Inception, Christopher Nolan

Main Article Content

Marcin Kowalczyk
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
https://orcid.org/0000-0002-2033-445X

Abstrakt




The article shows the growing interest of science fiction cinema in the human brain and related concepts, such as mind or consciousness. Nowadays, when distant space travel seems unreachable, artists find the exploration potential of the brain very promising. Thus, the main thesis of this analysis says that the brain has become for science fiction cinema the new universe. An excellent example of this paradigm shift is Inception (dir. Christopher Nolan, 2010). In the movie, the mind is depicted as a physical and accessible place, where we can find a lot of mysteries to solve. The characters travel to the deepest parts of subconsciousness because the processes inside the brain are the key to understanding and changing the real world. The article also shows how the director uses the achievements of science fiction cinema and, at the same time, that he postulates a new way of considering the issues relevant to modern neuroscience.




Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Numer
Tom 28 Nr 37 (2020): Science Fiction: The Future is Present
Dział
Science Fiction: The Future is Present
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.

Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons  Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.

Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.

Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:

  • uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
  • bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.

Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.

Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).

Biogram autora

Marcin Kowalczyk, Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Marcin Kowalczyk – doktor, zatrudniony w Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, kulturoznawca, zajmuje się kulturą powojenną, w szczególności okresem realizmu socrealistycznego, a także kulturą popularną z uwzględnieniem zagadnień związanych z literaturą i filmem science fiction oraz martial arts studies. Autor monografii Tyrmand karnawałowy (2008) oraz artykułów publikowanych m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Kulturze Popularnej”, „Przeglądzie Humanistycznym”, „Przestrzeniach Teorii”. Obecnie pracuje nad zagadnieniami związanymi z recepcją wschodnich sztuk walki w kulturze popularnej. ORCID 0000-0002-2033-445X.

Bibliografia

  1. Baudrillard J., Symulakry i symulacja, przeł. S. Królak, Warszawa 2005
  2. Booker K.M., Alternate Americas: Science fiction film and American culture, Westport, CT, London 2006
  3. Booker M.K., Historical Dictionary of Science Fiction Cinema, Lanham, Toronto, Plymouth 2010
  4. Boucher G., „Inception” breaks into Dreams, „Los Angeles Times” 4.04.2010, <https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2010-apr-04-la-ca-inception4-2010apr04-story.html>, dostęp: 25.02.2020
  5. Campbell J., Bohater o tysiącu twarzy, przeł. A Jankowski, Poznań 1997
  6. Cornea Ch., Science Fiction Cinema. Between Fantasy and Reality, Edinburgh 2007
  7. Ćwikiel A., Próba opisu ikonograficznego filmów science fiction, [w:] Panoramy i zbliżenia. Problemy wiedzy o filmie. Antologia prac śląskich filmoznawców, red. A. Gwóźdź, Katowice 1999
  8. Dennett D.C., Consciousness Explained, New York, Boston, London 1991
  9. Dukaj J., Podróż międzywymiarowa, czyli z biblioteki do kina i z powrotem. Wokół „Interstellar” Christophera Nolana, „Kultura Libaralna” 2014, nr 48 (308), <https://kulturaliberalna.pl/2014/12/02/jacek-dukaj-interstellar/>, dostęp: 20.02.2020
  10. Film Genre Reader IV, red. B.K. Grant, Austin 2012
  11. Flanagan O., Dreaming Souls. Sleep, Dreams, and the Evolution of the Conscious Mind, New York 2000
  12. Gazzaniga M.S., Kto tu rządzi – ja czy mój mózg? Neuronauka a istnienie wolnej woli, przeł. A. Nowak, Sopot 2013
  13. Grodecka A., Wstęp do tomu Pisarze i mózg, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2018, nr 34 (54)
  14. Graham-Rowe D., World’s first brain prosthesis revealed, „New Scientist”, 3.12.2003, <https://www.newscientist.com/article/dn3488-worlds-first-brain-prosthesis-revealed/>, dostęp: 27.01.2020
  15. Harnett E., Winglee R., Space and Space Travel, San Diego 2015
  16. Holtsmark E.B., The „Katabasis” theme in modern cinema, [w:] Classical Myth and Culture in the Cinema, red. M.M. Winkler, New York 2001
  17. Ilnicki R., Bóg cyborgów. Technika i transcendencja, Poznań 2011
  18. „Inception” and Philosophy. Because It’s Never Just a Dream, red. D.K. Johnson, New Jersey 2012
  19. „Inception” and Philosophy: Ideas to Die for, red. T. Botz-Bornstein, Chicago 2011 „Inception”: Interview With Director Christopher Nolan, „Collider Videos”, <https://www.youtube.com/watch?v=l8oyymCJi-A&t=13s>, dostęp: 1.03.2020
  20. Jolin D., 2010 the year that... Christopher Nolan made our minds the scenes of the crime, „Empire” 2011, January, is. 259
  21. Kłobukowski M., O pewnej tendencji kina popularnego, „Kwartalnik Filmowy” 2009, nr 66
  22. Knapik R., Sztuczny Bóg. Wizerunki Technologicznej Osobliwości w (pop)kulturze, Poznań 2018
  23. Koch Ch., A smart vision of brain hacking, „Nature” 1.09.2010, <https://www.nature.com/articles/467032b>, dostęp: 12.02.2020
  24. Kortko D., Pietraszewski M., Cena nieważkości. Kulisy lotu Polaka w kosmos, Warszawa 2018
  25. Magerstäd S., Body, Soul and Cyberspace in Contemporary Science Fiction Cinema: Virtual worlds and ethical problems, London 2014
  26. Maleszyńska J., Staropolskie ogrody literackie, „Pamiętnik Literacki” 1984, z. 1 (75)
  27. McGowan T., The Fictional Christopher Nolan, Austin 2012
  28. Noë A., Out of Our Heads. Why you are not your brain, and other lessons from the biology of consciousness, New York 2009
  29. Rupert R.D., Cognitive Systems and the Extended Mind, New York 2009 Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć. Sztuka. Piękno. Forma. Twórczość. Odtwórczość. Przeżycie estetyczne, Warszawa 1988
  30. The Philosophy of Christopher Nolan, red. J.T. Eberl, G.A. Dunn, Lanham, Boulder, New York, London 2017
  31. The White House. President Barack Obama, <https://obamawhitehouse.archives.gov/BRAIN>, dostęp: 15.02.2020
  32. Thorne K., Interstellar i nauka, przeł. B. Bieniok, E.L. Łokas, Warszawa 2015
  33. Thorwald J., Kruchy dom duszy, przeł. W. Sawicki, Kraków 1994
  34. Trafton A., Neuroscientists plant false memories in the brain, „MIT News” 25.07.2013, <http://news.mit.edu/2013/neuroscientists-plant-false-memories-in-the-brain-0725>, dostęp: 20.02.2020
  35. Westfahl G., Space opera, [w:] The Cambridge Companion to Science Fiction, red. E. James, F. Mendlesohn, Cambridge 2003
  36. Wickens A.P., A History of the Brain, From Stone Age surgery to modern neuroscience, London and New York 2015
  37. Zawadzki P., Zarys filozoficzno-etyczno-społeczny implikacji rozwoju interfejsów mózg-komputer i mózg-mózg, [w:] Technokultura: transhumanizm i sztuka cyfrowa, red. D. Gałuszka, G. Ptaszek, D. Żuchowska-Skiba, Kraków 2016
  38. Zimmerman R., Leaving Earth. Space Stations, Rival Superpowers, and the Quest for Interplanetary Travel, Washington 2003