Abstrakt
The Annihilation of a City. Warsaw in Roman Polanski’s The Pianist
This article is an analysis of Roman Polanski’ The Pianist, focused on presenting how the city space in this film, both its exteriors and interiors, makes it a story of Warsaw during the Second World War. The gradual destruction of the city is presented in two supplementary fashions. On the one hand, there is as a quasi-documentary reconstruction of the past based on literary (Władysław Szpilman’s diary) and visual (archive photographs and films) material, while on the other, there is a symbolic narration, where particular places and events bear hidden meanings. Next to Chopin and his music, the piano, interiors and city walls, the most meaningful symbol in the film is a monument of Jesus Christ carrying the cross, a statue standing in front of The Church of the Holy Cross in Warsaw, a motif that appears in the second shot of the Pianist and returns three more times during the film.
Bibliografia
K. Mąka-Malatyńska, Widok z tej strony. Przedstawienia Holocaustu w polskim filmie, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012, s. 162.
Roman Polanski. Interviews, ed. by P. Cronin, University Press of Mississippi, Jackson 2005, s. 198.
„Aż wreszcie nadszedł moment Zagłady”. J. Leociak, Tekst wobec Zagłady. (O relacjach z getta warszawskiego), FNP, Wrocław 1997, s. 73.
J.S. Majewski, Najsłynniejszy lokal w getcie. Dziś jest tu jezdnia, opublikowano: „Gazeta Stołeczna” 2011, 25 czerwca [online], http://m.warszawa.gazeta.pl/warszawa/1,106541,9836474,Najslynniejszyjokal_w_getcie__Dzis_jest_tu_jezdnia.html [dostęp: 20 lipca 2013].
W. Szpilman, Pianista. Warszawskie wspomnienia 1939–1945, oprac. A. Szpilman, „Znak”, Kraków 2002.
Cinéma-vérité, z Magdaleną Biedrzycką rozmawia Joanna Bojańczyk, „Wysokie Obcasy” 2002, nr 36 [dodatek do „Gazety Wyborczej” 2002, 7 września (nr 209)], s. 30.
F. Rousseau, Żydowskie dziecko z Warszawy. Historia pewnej fotografii, przeł. T. Swoboda, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2012.
A.Osęka, Pianista, „Gazeta Wyborcza” 2002, 21 września (nr 221).
J. Struk, Holokaust w fotografiach. Interpretacje dowodów, przeł. M. Antosiewicz, Prószyński i S-ka, Warszawa 2007, s. 110–111.
A.Tycner, Więcej sprawiedliwych niż szmalcowników, „Rzeczpospolita” 2012, 27 grudnia [online], http://www.rp.pl/artykul/936153.html [dostęp:18 lipca 2013].
Zdjęcie opublikowane w katalogu wystawy Żydzi Warszawy 1861–1943, zrealizowanej według projektu Anki Grupińskiej i Bogny Burskiej, Warszawa 2003, s. 264–265, a także w: R. Szuchta, P. Trojański, Holokaust. Zrozumieć dlaczego, „Mówią Wieki”, „Bellona”, Warszawa 2006, s. 210.
J. M. Rymkiewicz, Umschlagplatz, Instytut Literacki, Paryż 1988, s. 7–10.
A. Śliwińska, „Pianista” – obraz getta w filmowym języku Romana Polańskiego, „Images” 2011, nr 17–18.
J. Czapski, Na nieludzkiej ziemi, Czytelnik, Warszawa 1990, s. 252–253.
A. Piotrowska, Apokalipsa według Pianisty, „Tygodnik Powszechny” 2002, nr 37.
Tragedia Warszawy. Zob. https://commons.wikimedia.org/wiki/file:Front_cover_of_Tragedia_Warszawy.jpg [dostęp: 1 września 2013].
S. Kopf, Dni Powstania. Kronika Fotograficzna Walczącej Warszawy, PAX, Warszawa 1984, s. 443.
http://www.swkrzyz.pl/index.php/historia/najwazniejsze-daty [dostęp: 18 lipca 2013].
http://commons.wikimedia.org/wiki/file:Warsaw_Uprising_poster_1944.jpg [dostęp: 20 lipca 2013].
Jan Paweł II, Homilia wygłoszona podczas Mszy Świętej na Placu Zwycięstwa w Warszawie 2 czerwca 1979 roku, http://ekai.pl/biblioteka/dokumenty/x537/homilia-jana-pawla-ii-wygloszona-podczasmszy-sw-na-placu-zwyciestwa/ [dostęp: 20 lipca 2013].
Ks. M. Lis, Figury Chrystusa w „Dekalogu” Krzysztofa Kieślowskiego, Uniwersytet Opolski, Opole 2007, s. 43.
M. Głowiński, Wierna opowieść, „Gazeta Wyborcza” 2003, 25 marca (nr 71).
S. Żeromski, Ludzie bezdomni, Czytelnik, Warszawa 1976, s. 12–13.
Dbałość o szczegół, kontrola nad wymową minimum...” Roman Polański w: F. X. Feeney, Roman Polański, tłum. J. Halbersztat, red. P. Duncan, Taschen, Köln 2006, s. 144.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).