Abstrakt
The aim of the article is to reflect on religious themes in contemporary Japanese comics. The manga Mieruko-chan by Tomoki Izumi is analyzed. The themes include the Japanese tradition of horror, derived from folk beliefs, as well as Shintō and Buddhist rituals. The author draws attention to religion as an important element of creating cultural reality and its function that makes it more attractive.
Bibliografia
Alt M., Czysty wymysł. Jak japońska popkultura podbiła świat, przeł. D. Latoś, Kraków 2021
Balmain C., Introduction to Japanese Horror Film, Edinburgh 2008 DOI: https://doi.org/10.1515/9780748630592
Crandol M.E., Nightmares from the Past: Kaiki eiga and the Dawn of Japanese Horror Cinema, rozprawa doktorska, University of Minnesota 2015, s. 22, https://hdl.handle.net/11299/175406 (dostęp: 23.05.2023)
Davisson Z., Yūrei. Niesamowite duchy w kulturze japońskiej, przeł. A. Czwojdrak, Kraków 2018
Eliade M., Sacrum a profanum. O istocie sfery religijnej, przeł. B. Baran, Warszawa 2008
Gonerski K., Yūrei i onryō – najstraszniejsze japońskie duchy z bliska, Horror.com.pl, http://horror.com.pl/publicystyka/art.php?id=131 (dostęp: 21.03.2023)
Has-Tokarz A., Horror w literaturze współczesnej i filmie, Lublin 2011
Hearn L., Kwaidan. Opowieści niesamowite, przeł. J. Rzewuski, Łódź 1984
Izumi T., Mieruko-chan. Dziewczyna, która widzi więcej, przeł. A.M. Puto, Studio JG, Warszawa (2022–)
Jadwiszczak J., De-demonizacja oni i ich przedstawienia w kulturze popularnej, [w:] Religie w kulturze popularnej Japonii, red. A. Kozyra, I. Kordzińska-Nawrocka, Warszawa 2017, s. 167–186
Kamińska M., Upiór w kamerze. Zarys kulturowej historii kina grozy, Poznań 2016
Kletowski P., Japońskie Egzorcyzmy: „Kwaidan, Czyli Opowieści Niesamowite”, [w:] Adaptacje literatury japońskiej, red. K. Loska, Kraków 2012, s. 75–85
Kozyra A., Cechy religijności Japończyków, [w:] Religie w kulturze popularnej Japonii, red. A. Kozyra, I. Kordzińska-Nawrocka, Warszawa 2017, s. 11–28
Kozyra A., Ekologia a duchowa tradycja Japonii. Wizja natury w anime w reżyserii Miyazakiego Hayao, [w:] Religie w kulturze popularnej Japonii, red. A. Kozyra, I. Kordzińska-Nawrocka, Warszawa 2017, s. 53–72
Kozyra A., Mitologia japońska, Warszawa 2011
Kozyra A., Wątki religijne w kulturze popularnej Japonii na przykładzie wybranych mang i anime, [w:] Religie w kulturze popularnej Japonii, red. A. Kozyra, I. Kordzińska-Nawrocka, Warszawa 2017, s. 29–52
Lovelace A., Ghostly and monstrous manifestations of women: Edo to contemporary, „The Irish Journal of Gothic and Horror Studies” 2008, nr 5, s. 30–45
Marak K., Horror w ujęciu komparatystycznym: wybrane motywy we współczes- nej japońskiej i amerykańskiej fantastyce grozy, [w:] Potworna wiedza. Horror w badaniach kulturowych, red. D. Brzostek, A. Kobus, M. Markocki, Toruń 2016, s. 55–103
Melanowicz M., Japońskie fascynacje. Sylabus kultury współczesnej, Toruń 2021
Otto R., Świętość: elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych, przeł. B. Kupis, Warszawa 1999
Ozga A., Wizja zaświatów w folklorze i wierzeniach japońskich, „Gdańskie Studia Azji Wschodniej” 2019, nr 15, s. 51–66 DOI: https://doi.org/10.4467/23538724GS.19.004.11178
Przepiórkowski M., Rola fandomu Otaku w japońskiej kulturze. Niebezpieczni dziwacy, czy głębsze zjawisko kulturowe?, „Młoda Humanistyka” 2019, nr 1(14)
Ross C., Nawiedzona Japonia. Przewodnik, przeł. A. Wosińska, Bydgoszcz 2021
Sienkiewicz A., Mangi – co każdy bibliotekarz wiedzieć powinien, „Biuletyn EBIB” 2013, nr 5(141)
Siuda P., Koralewska A., Japonizacja. Anime i jego polscy fani, Gdańsk 2014
Soniewicka M., Japoński rytuał śmierci: rozważania antropologiczno-etyczne, „Estetyka i Krytyka” 2018, nr 1(48), s. 79–95
Splisgart J., Jaworska M., Zmiany w kulcie zmarłych w Japonii na przykładzie święta bon, „Gdańskie Studia Azji Wschodniej” 2013, nr 4, s. 72–86
Staszenko D., Motyw „yūrei” w japońskich survival horrorach – analiza wybranych przykładów, „Replay. The Polish Journal of Game Studies” 2014, nr 1, s. 29–38
Sutkowska A.M., Manga i sacrum – inspiracje religijne w komiksie japońskim, „Nurt SVD” 2012, nr 46, s. 103–120
Tatarczuk M., Kaidan. Japońskie opowieści niesamowite epoki Edo, Warszawa 2011
Tubielewicz J., Kultura Japonii. Słownik, Warszawa 1996
United States Department of State, Office of International Religious Freedom, 2020 Report on International Religious Freedom: Japan, https://www.state.gov/reports/2020-report-on-international-religious-freedom/japan/ (dostęp: 27.07.2022)
Żarnowska K., Kiedy nauka dojrzewa do badania popkultury? Przykład problematyki mangi i anime w polskim środowisku naukowym, [w:] Dyskurs oswojony: nauka w zwierciadle (pop)kultury, red. M. Błaszkowska, A. Kuchta, J. Malita-Król, I. Pisarek, Kraków 2016
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Jakub Ścibor Ratajczyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).