Słowa kluczowe
French audiovisual media
Polish cinema
intercultural communication
Jak cytować
Abstrakt
This text is the result of archival research conducted at the Institut national de l’audiovisuel (INA) in Paris. An analysis of the INA archives from the perspective of a Polish film scholar facilitates not only a mapping of the media presence of Polish cinema in French television and radio between 1945 and 1989 but also critical reflections on how an external observer – as represented by the French media – constructed an image of Polish culture, identity, and history. This perspective is particularly significant in the context of a state and a national cinema that operated for decades under conditions of political dependency, restricted access to free markets, and censorship. Research conducted within INA’s archival databases allows for the reconstruction of the evolving French perception of Polish cinema during this period. Moreover, it sheds new light on the function of film as a medium of social communication and as a tool of political semiotics. In this sense, INA emerges not only as a repository of audiovisual resources but also as a mirror reflecting the shifting image of Poland and Polish cinema within the Western media discourse. The text also provides numerous previously unexplored insights for Polish film scholars, particularly regarding Polish filmmakers and their appearances in the French media landscape.
Bibliografia
Andrzejewski Jerzy, Miłosz Czesław, Listy 1944–1981, oprac. i przypisami opatrzyła Barbara Riss, Instytut Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską. Oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, Biblioteka „Więzi”, Warszawa 2011.
Assmann Aleida, Między historią a pamięcią. Antologia, red. naukowa i posłowie Magdalena Saryusz-Wolska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323514497
Derrida Jacques, Archive Fever. A Freudian Impression [1995], przeł. Eric Prenowitz, University of Chicago Press, London–Chicago 1996. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226851228.001.0001
Derrida Jacques, Gorączka archiwum. Impresja freudowska, przeł. Jakub Momro, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2016.
Foucault Michel, Archeologia wiedzy, przeł. Andrzej Siemek, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1977.
Giza Barbara, Ku transnarodowości. Sukcesy polskiego kina na Festiwalu w Cannes 1946–1966 w korespondencjach publikowanych przez magazyn „Film”, [w:] Kino polskie jako kino transnarodowe; red. Sebastian Jagielski, Magdalena Podsiadło, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków 2017.
Giza Barbara, Repozytorium Narodowego Instytutu Środków Audiowizualnych (L’Institut national de l’audiovisuel, Inathèque, INA) w Paryżu jako źródło informacji o polskim filmie w badaniach medioznawczych, „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2024, nr 62(2), s. 115–132.
Giza Barbara, W istocie wszystko normalnie? Medialny obraz świata w polskich czasopismach filmowych okresu stanu wojennego, [w:] Kino w cieniu kryzysu. Studia i szkice o polskiej kinematografii pierwszej połowy lat 80., red. Piotr Kurpiewski, Piotr Zwierzchowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2022.
Jarosz Dariusz, Pasztor Maria, Robineau, Bassaler i inni. Z dziejów stosunków polsko-francuskich w latach 1948–1953, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2001.
Jarosz Dariusz, Pasztor Maria, Stosunki polsko-francuskie 1944–1980, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2008.
Kandulski Stanisław, Niebieska jak niebo, biała jak wapno, czerwona jak krew. Cała prawda o rewolucji francuskiej na podstawie filmu „Danton” w reżyserii Andrzeja Wajdy, „Człowiek i Społeczeństwo” 2012, nr 34, s. 163–176.
Kula Marcin, Paryż, Londyn i Waszyngton patrzą na Październik 1956 r. w Polsce, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 1992.
Miłosz Czesław, Wyjaśnienia po latach, „Dialog” 1984, nr 9.
Pasztor Maria, Między Paryżem, Warszawą i Moskwą. Stosunki polsko-francuskie w latach 1954–1969, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2003.
Pasztor Maria, Dariusz Jarosz, Stosunki polsko-francuskie 1986–1989, „Stosunki Międzynarodowe” 2015, nr 51(2), s. 353–366.
Płażewski Jerzy, 75 najważniejszych międzynarodowych festiwali filmowych za granicą, Film Polski, Warszawa 1993.
Ricoeur Paul, Pamięć, historia, zapomnienie, przeł. Janusz Margański, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas, Kraków 2006.
Synoradzka-Demadre Anna, Zanim powstał „Pianista” Romana Polańskiego – „Robinson warszawski” (1945–1950), „Kwartalnik Filmowy” 2014, nr 86, s. 190–208. DOI: https://doi.org/10.36744/kf.2424
Śmiałowski Piotr, Ingerencje. O usuniętych po Zjeździe w Wiśle scenach i motywach filmowych, [w:] Zjazd Filmowy w Wiśle 1949. Źródła, komentarze, opracowania, red. Barbara Giza, Adam Wyżyński, Filmoteka Narodowa Instytut Audiowizualny, Warszawa 2024.
Touraine Alain, Strzelecki Jan, Dubet François, Wieviorka Michel, Solidarité – Analyse d’un mouvement social – Pologne 1980–1981, Fayard, Paris 1982.
Touraine Alain, Strzelecki Jan, Dubet François, Wieviorka Michel, Solidarność. Analiza ruchu społecznego 1980–1981, przeł. Andrzej Krasiński, Wydawnictwo Europa, Warszawa 1989.
Touraine Alain, Strzelecki Jan, Dubet François, Wieviorka Michel, Solidarność. Analiza ruchu społecznego 1980–1981, przeł. Andrzej Krasiński, wyd. 2, Europejskie Centrum Solidarności, Gdańsk 2010.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Barbara Głębicka-Giza
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.