Abstrakt
Meanders and paradoxes of interwar fi lm censorship in Poland
The article concerns film censorship in Poland in the interwar period. The first detailed rules on censorship appeared in February 1919. Due to the small level of film production, these provisions related primarily to distribution and screenings. The detailed instructions for censors from 1920 cited in the text contain a long list of prohibitions concerning the presentation of scenes and images “contrary to law and public morality.” In practice, film was subject to political, moral, military, religious, and also artistic censorship. The article presents the ways to circumvent censorship guidelines used by distributors and cinema owners, as well as a critical evaluation of the activities of this institution in the eyes of film publicists.
Bibliografia
Biel U., 1991a, Polski kodeks Haysa, „Film”, nr 44.
Biel U., 1991b, Urok zakazanego, „Film”, nr 47.
Biel U., 1993, Cenzura i kontrcenzura w Polsce międzywojennej, „Kwartalnik Filmowy”, nr 3.
Choromański, Z. 1930, Przeciwdziałanie zepsuciu w parafiach miejskich, w: Duszpasterstwo miejskie. Pamiętnik kursu duszpasterskiego w Warszawie (4–8 listopada 1929), Warszawa.
Czyżowski K.A., 1931, Polski przemysł filmowy, „Jutro Pracy”, nr 13.
Hendrykowska M., 2015, Historia polskiego filmu dokumentalnego 1896–1944), Poznań.
Hendrykowska M., Hendrykowski M., 1996, Film w Poznaniu i Wielkopolsce 1896–1996, Poznań.
Heymanowa S., 1931, Dwie miary, „Kino”, nr 17.
Hoberman J., 2010, „Bridge of Light”. Yiddish Film Between Two Worlds, Hanover–London.
J.K., 1929, „W lasach polskich” „Robotnik”, nr 13.
J.W. [Jan Sokolicz Wroczyński?], 1919, Cenzura a kinematograf, „Kino”, nr 1 (15 marca).
Janusz [Stanisław Łąpiński], 1911, Kronika Tygodniowa, „Rozwój”, (29 VII).
Kalinowski Z., 1920, Nieprawdopodobne, a jednak prawdziwe, „Kino”, nr 3.
L.B. [Leon Brun], 1919, Protestowania, „Kino”, nr 17.
Lam S., 1921, Przepisy prasowe i widowiskowe obowiązujące w granicach Państwa Polskiego, Warszawa.
Lechicki Cz., 1932, W walce z demoralizacją. Szkice literacko-społeczne, Miejsce Piastowe. „Literarisze Bleter” 1930, nr 7.
Madej A., 1986, Misterium nożyc, „Film”, nr 31.
Madej A., 1994, Mitologie i konwencje. O polskim kinie fabularnym dwudziestolecia międzywojennego, Kraków.
Marczewski A., 1925, Cenzura teatralna i kinematograficzna, Warszawa.
Mora-Listopad S., 1920, Złe strony naszej cenzury teatralnej, „Kino”,
nr 5, s. 48.
Nowak-Zaorska I., Polski film oświatowy w okresie międzywojennym, Wrocław–Warszawa–Kraków 1969.
Pitera Z., 1979, Wspomnienia krytyka, „Kino”, nr 4.
Prowincjonalni satrapi, 1920, „Kino”, nr 12.
Przegląd prasy. Kinematograf, 1911, „Kurier Warszawski”, nr 246.
Represje cenzuralne, 1919, [bez autora], „Kino”, nr 31.
Słonimski A., Kronika tygodniowa, „Wiadomości Literackie” 1931a, nr 13.
Słonimski A., Kronika tygodniowa, „Wiadomości Literackie” 1931b, nr 18.
Słonimski A., 2007, Romans z X Muzą. Teksty filmowe z lat 1917–1976, wybór, wstęp i opracowanie naukowe M. Hendrykowska i M. Hendrykowski, Warszawa.
Sova D.B., 2006, 125 zakazanych filmów. Historia cenzury w kinie, przeł. M. Hen. Warszawa.
Stern A., 1959, Wspomnienia z Atlantydy, Warszawa.
Szwajcer J. (Jotes), 1926, O cenzurze filmowej (wywiad z naczelnym cenzorem), „Kalendarz Wiadomości Filmowych”.
Świdziński W., 2015, Co było grane? Film zagraniczny w Polsce w latach 1918–1929 na przykładzie Warszawy, Warszawa.
Tajemnica „Ochrany” filmowej, 1931, [bez autora] „Jutro pracy”, nr 8.
W rocznicę powstania cenzury, 1920, [bez autora] „Kino”, nr 14, s. 74.
Włodek R., 2011, „W lasach polskich” Józefa Opatoszu na ekranie, „Midrasz”, nr 5.
Zahorska S., 1931a, Kronika filmowa „Wiadomości Literackie”, nr 16.
Zahorska S., 1931b, Zakazane „Alleluja”, „Wiadomości Literackie”, nr 6
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie IMAGES są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie IMAGES udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku IMAGES tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).