Słowa kluczowe
actors in wartime
Polish Underground State
POW camp
Jak cytować
Abstrakt
Helena Grossówna, one of the most popular prewar Polish actresses, at the peak of her popularity got confronted with wartime. Like most people of art after 1st September 1939 she abandoned hitherto lifestyle and participated in the defense of Warsaw as a nurse and cook but did not become a regular soldier at that time. Together with other professional jobless actors she rendered services as a waitress in a café U Filmowców and occasionally performed on a stage. However, in the third year of war she joined the structures of Polish Underground State and fought in the Warsaw Uprising in Battalion Sokół. Consequently Grossówna got sent to POW camp Gross-Lübars and the latter in Oberlangen. After the camp was released in 1945, she came back to the country to struggle with the reality of Poland ruled by the Communist Party.
Bibliografia
Drygajło A., [2009], Alicja Drygajło „Ala” [online], rozm. I. Brandt, 9 grudnia, Muzeum Powstania Warszawskiego, Archiwum Historii Mówionej, dostępny w Internecie: http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/alicja-drygajlo, 2112.html> [dostęp: 5 września 2012].
Dziewoński R., 2010, Dodek Dymsza, Łomianki „Goniec Krakowski” 1941, nr 45.
Grossówna H., 1971, „Wspomnienia wojenne aktorki Heleny Grossówny” [dokument dźwiękowy], data nagrania: 20 kwietnia 1971 roku, nagrał: Rozgłośnia Centralna Polskiego Radia w Warszawie (Narodowe Archiwum Cyfrowe, nr 33T3356).
Grossówna H., 1985, Helena Grossówna wspomina (3). W okupowanej Warszawie i po wojnie, notował Z. Ornatowski, „Ekran” nr 25.
Hera J., 1997, Losy aktorów w GG, „Pamiętnik Teatralny” nr 1–4.
Jabłońska H., [b.d.], „Wspomnienie Haliny Jabłońskiej”, Środowisko Kobiet-Żołnierzy obozu jenieckiego Oberlangen Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Archiwum Akt Nowych, sygn. akt 2/2513/0.
Kiersztejn H., [b.d.], „Wspomnienie Haliny Kiersztejn”, Środowisko Kobiet-Żołnierzy obozu jenieckiego Oberlangen Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Archiwum Akt Nowych, sygn. akt 2/2513/0.
Lissowski J., 1994, Helena Grossówna „Bystra” – „najpiękniejszy uśmiech Powstania”, „Życie Warszawy” 11 lipca.
Lissowski J., 2000, Batalion „Sokół” w Powstaniu Warszawskim, Warszawa.
Lissowski J., 2006, Jan Lissowski „Robak” [online], rozm. T. Żylski, 12 czerwca, Muzeum Powstania Warszawskiego, Archiwum Historii Mówionej, dostępny w Internecie: http://ahm.1944.pl/Jan_Lissowski> [dostęp: 5 września 2012].
Marczak-Oborski S., 1984, Teatr polski w latach 1918–1965, Warszawa.
Mieszkowska A., 2008, Jestem Járosy! Zawsze ten sam…, Warszawa.
Mileska M.I., [b.d.], „Wspomnienie dr Marii Ireny «Jagi» Mileskiej, komendantki obozu”, Środowisko Kobiet-Żołnierzy obozu jenieckiego Oberlangen Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, Archiwum Akt Nowych, sygn. akt 2/2513/0
Morozowicz E., 1961, „Eugeniusz Morozowicz, ps. «Janek», świadczenie z dnia 30 maja 1961 w materiałach ZBoWiD”.
„Nowy Kurier Warszawski” 1941, nr 237.
„Nowy Kurier Warszawski” 1943, nr 234.
„Pamiętnik Teatralny” R. 46: 1997, z. 1/4.
Przywieczerska B., [b.d.], „Rozmowa z p. Bronisławą Przywieczerską” [dokument dźwiękowy], nagranie z lat 70. [w zbiorach rodzinnych Michała Cieślińskiego].
Szarota T., 1973, Okupowanej Warszawy dzień powszedni, Warszawa.
Szymchel T., 2006, „Recenzenci teatralni warszawskiej prasy niemieckiej wydawanej w języku polskim podczas okupacji hitlerowskiej 1940–1944”, Warszawa [praca magisterska, niepublikowana].
Światowy Zjazd Kobiet – Żołnierzy Armii Krajowej Byłych Jeńców Wojennych Obozu Oberlangen, oprac. merytoryczne W. Piklikiewicz, H. Pracelowa, Warszawa 2005.
Wyciąg z dokumentów PCK z dnia 23 grudnia 1976 roku.
Wysiński A., 1963, Teatry jawne w Generalnym Gubernatorstwie, „Pamiętnik Teatralny” R. 12, z. 1–4.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 Beata Pieńkowska-Wyżyńska, Adam Wyżyński
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.