Destrukcja jako tworzywo. Ikonografia ruin Warszawy w polskim kinie dokumentalnym po II wojnie światowej
PDF

Słowa kluczowe

Iconography of ruins
World War II
Warsaw
destruction
creation

Jak cytować

Cieśliński, M. K. (2020). Destrukcja jako tworzywo. Ikonografia ruin Warszawy w polskim kinie dokumentalnym po II wojnie światowej. Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication, 27(36), 169–181. https://doi.org/10.14746/i.2020.36.11

Abstrakt

The image of Warsaw in ruins after World War II is an important motif in Polish documentary and feature cinema in the years 1944–1956. In the text, I discuss the images of the city captured by the first chroniclers as ‘basic’, which then became archetypical icons of the city’s destruction. I point out that the aesthetics of destruction, recorded in Andrzej Panufnik’s early film Ballada f-moll [Ballade in f minor], Jerzy Bossak’s Most [Bridge] and Tadeusz Makarczyński’s Suita warszawska [Warsaw Suite] proved to be exemplary for other artists. I show that the destruction of urban and architectural structures was inspiring for directors: it served as a documentary record, a basis for
constructing scripts, and dominant aesthetic, often providing a persuasive argument and serving to shape emotions. References to the resentments of the audience and the anatomy of the ruins were among the elements that shaped the ideological attitudes of various parts of Polish society. For some directors it was also a catharsis after the trauma of the Holocaust.

https://doi.org/10.14746/i.2020.36.11
PDF

Bibliografia

Bossak J. (wypow.), Ab urbe condita…, „Film” 1980, nr 3

Cieśliński M., Piękniej niż w życiu. Polska Kronika Filmowa 1944–1994, Warszawa 2006

Czeczot-Gawrak Z., Bruliony rozmów z pionierami kroniki i dokumentu PKF/WFD prowadzone w latach 1978 i 1979. Rękopisy. Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

Gebethner S., „Warszawa oskarża” – wystawa w Muzeum Narodowym w Warszawie (3 maja 1945 – 28 stycznia 1946), „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie” 1976, t. 20

Hendrykowski M., Dokument po wojnie. Lata 1945–1955, [w:] Historia polskiego filmu dokumentalnego (1945–2014), red. M. Hendrykowska, Poznań 2015

Lemann-Zajiček J., Kino i polityka. Polski film dokumentalny 1945–1949, Łódź 2003

Michałek B., Sztuka faktów. Z historii filmu dokumentalnego, Warszawa 1958

Przylipiak M., Poetyka kina dokumentalnego, Gdańsk 2000

Sowińska I., Chopin idzie do kina, Kraków 2013

Sowińska I., Polska muzyka filmowa 1945–1968, Katowice 2006

Świeżyński W., Film dokumentalny, [w:] Historia filmu polskiego, red. J. Bocheńska i in., Warszawa 1974, s. 109–110

White H., Historiografia i historiofotia, przeł. Ł. Zaremba, [w:] Film i historia. Antologia, red. I. Kurz, Warszawa 2008, s. 117–127

Wróblewska M., Fotografie ruin. Ruiny fotografii 1944–2014. Muzeum Warszawy, Warszawa 2014

Wysocka E., Wirtualne ciało sztuki. Ochrona i udostępnianie dzieł audiowizualnych, Warszawa 2013