Słowa kluczowe
procesy afektywne
procesy kognitywne
uczenie się i nauczanie języków obcych
komunikacja specjalistyczna
różnice indywidualne
Jak cytować
Abstrakt
Academic discourse has in recent years emphasised the importance of an integrative approach to foreign language learning and teaching in which affective factors are treated equally to cognitive ones. These components are characterised by dynamic interaction where emotions are not viewed as an addition but as an important component of the language learning process that act as a catalyst. The aim of this article is to review theoretical approaches based on the assumption that affective and cognitive processes cannot be perceived as two separate areas of the human psyche, as both jointly shape human actions, including those in language. This view is the starting point of an analysis of the potential use of the affective-cognitive paradigm in preparing for specialist communication.
It is assumed that it can become a theoretical framework for empirical research that will allow for a better understanding of the specificity and functioning of individual differences in language communication and allow for a more complete picture of specific factors, taking into account their multidimensional nature, dynamics and embeddedness in the context of specialist communication.
Bibliografia
Affleck G., Tennen H. (1996), Construing benefits form adversity: adaptational significance and dispositional underpinnings. „Journal of Personality”, nr 64 (4), s. 899–923.
Arnold J., Brown H.D. (1999), A map of the terrain, (w:) Arnold J. (red.), Affect in language learning. Cambridge: Cambridge University Press, s. 1–24.
Bandura A. (1994), Self-efficacy, (w:) Encyclopedia of human behavior, t. 4. New York: Academic Press, s. 71–81.
Bawej I. (2017), Zjawisko lęku językowego w procesie nauki języka niemieckiego. „Neofilolog”, nr 49/2, s. 235–255.
Berdychowska Z. (2010), Komunikacja specjalistyczna na studiach filologicznych: podstawy lingwistyczne i profile kompetencyjne. „Lingwistyka Stosowana”, nr 3, s. 61–70.
Biedroń A. (2008), Attribution related affects in second language acquisition. Słupsk: Akademia Pomorska.
Biedroń A. (2019), Czynniki afektywne w teorii i badaniach nad zdolnościami językowymi. „Neofilolog”, nr 52/1, s. 29–41.
Dąbrowski A. (2012), Wpływ emocji na poznawanie. „Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria”, nr 3 (83), s. 315–335.
Dewaele J-M., Petrides K.V., Furnham A. (2008), Effects of trait Emotional Intelligence and sociobiographical variables on communicative anxiety and foreign language anxiety among adult multilinguals. A review and empirical investigation. „Language Learning”, nr 58(4), s. 911–960.
Dörnyei Z. (2005), The psychology of the language learner: Individual differences in second language acquisition. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Dörnyei Z. (2010), The relationship between language aptitude and language learning motivation: Individual differences from a dynamic systems perspective, (w:) Macaro E. (red.), Continuum companion to second language acquisition. London: Continuum, s. 247–267.
Dörnyei Z. (2012), The psychology of second language acquisition. Oxford: Oxford University Press.
Dörnyei Z., MacIntyre P., Henry A. (red.) (2015), Motivational dynamics in language learning. Bristol: Multilingual Matters.
Dutta S., Kanungo R. (1975), Affect and memory: A reformulation. New York: Pergamon.
Eagle M.N. (1983), Emotion und Gedächtnis, (w:) Mandl H., Huber G.L. (red.), Emotion und Kognition. München: Urban & Schwarzenberg, s. 85–122.
Ehrman M.E. (2008), Personality and good language learners, (w:) Griffiths C. (red.), Lessons from good language learners. Cambridge: Cambridge Uni-versity Press, s. 83–99.
Ehrman M.E., Oxford R.L. (1995), Cognition plus: correlates of language learning success. „Modern Language Journal”, nr 7(1), s. 67–89.
Ellis N., Larsen-Freeman D. (2006), Language emergence: implications for applied linguistics. Introduction to the special issue. „Applied Linguistics”, nr 27 (4), s. 558–589.
Gajewska E., Sowa M. (2014), LSP, FOS, Fachsprache... Dydaktyka języków specjalistycznych. Lublin: Werset.
Gliński M. (2015), Różne aspekty zahamowań językowych na lekcjach języka angielskiego wśród uczniów klas I-III szkoły podstawowej, (w:) Guzy A., Niesporek-Szamburska B., Wójcik-Dudek M. (red.) Szkoła bez barier: o trudnościach w nauczaniu i uczeniu się. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 117–123.
Graham S. J. (2003), Learners’ Metacognitive Beliefs. A Modern Foreign Languages Case Study. „Research in Education”, nr 70, s. 9–20.
Griffiths C. (red.) (2008), Lessons from good language learners. Cambridge: Cambridge University Press.
Grotjahn R. (1998), Lernstile und Lernstrategien: Definition, Identifikation, unterrichtliche Relevanz. „Der Fremdsprachliche Unterricht Französisch”, nr 34(4), s.11–15.
Grzegorzewska I. (2012), Emocje w procesie uczenia się i nauczania. „Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja: kwartalnik myśli społeczno-pedagogicznej”, nr 1 (57), s. 39–48.
Hutchinson T., Waters A. (1987), English for Specific Purposes. Cambridge: Cambridge University Press.
Hu X., Reiterer S. (2009), Personality and pronunciation talent in second language acquisition, (w:) Dogil G., Reiterer S. (red.), Language talent and brain activity. Trends in applied linguistics 1. Berlin, New York, NY: Mouton de Gruyter, s. 97–130.
Izard C.E. (1990a), The substrates and functions of emotion feelings: William James and current emotion theory. „Personality and Social Psychology Bulletin”, nr 16, s. 626–635.
Izard C.E. (1990b), Facial expression and the regulation of emotion. „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 58, s. 487–498.
Izard C.E., Malatesta C.Z. (1987), Perspectives on emotional development I: Differential emotions theory of early emotional development, (w:) Osofsky J.D. (red.), Handbook of human development. New York: Wiley, s. 494–554.
Kaufmann-Hayoz R. (1991), Kognition und Emotion in der frühkindlichen Ent-wicklung. Berlin: Springer Verlag.
Krashen S. (1985), The input hypothesis: Issues and implications. New York: Longman.
Kwon P. (2002), Hope, defense mechanisms, and adjustment: implications for false hope and defensive hopelessness. „Journal of Personality”, nr 70, s. 207–232.
Larsen-Freeman D., Cameron L. (2008), Complex systems and applied linguistics. Oxford: Oxford University Press.
Łaguna M., Trzebiński J., Zięba, M. (2005), Kwestionariusz Nadziei na Sukces. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Mamet P. (2002), Relacja pomiędzy kompetencją językową a kompetencją merytoryczną na przykładzie języka biznesu, (w:) Lewandowski J. (red.), Języki specjalistyczne 2. Problemy technolingwistyki. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, s. 141–151.
Maruszewski T. (2011), Psychologia poznania. Umysł i świat. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Maruszewski T., Doliński D., Łukaszewski W., Marszał-Wiśniewska M. (2008), Emocje i motywacja, (w:) Strelau J., Doliński D. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 1. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 537–553.
Matczak A. (1992), Z badań nad różnicami indywidualnymi w zakresie zdolności, (w:) Strelau J., Ciarkowska W., Nęcka E. (red.), Różnice indywidualne: możliwości i preferencje. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, s. 83–98.
Materska M. (1997), Psychologiczna i formalna analiza sądów oceniających, (w:) Materska M., Tyszka T. (red.), Psychologia i poznanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 240–264.
Mayer R. E. (2005), Cognitive Theory of Multimedia Learning, (w:) Mayer R.E. (red.), The Cambridge handbook of multimedia learning. Cambridge: Cambridge University Press, s. 31–48.
McGuinness C. (1990), Talking about thinking: the role of metacognition in teaching thinking, (w:) Gilhooly K. i in. (red.), Lines of thinking: Reflections on the psychology of thought. London: Wiley, s. 301–312.
Moreno R. (2005), Instructional technology: Promise and pitfalls, (w:) Pytlik Zillig L., Bodvarsson M., Bruning R. (red.), Technology-based education: Bringing researchers and practitioners together. Greenwich, CT: Information Age Publishing, s. 1–19.
Moreno R. (2006), Does the modality principle hold for different media? A test of the method-affects-learning hypothesis. „Journal of Computer Assisted Learning”, nr 22/3, s. 149–158.
Moreno R., Durán R. (2004), Do multiple representations need explanations? The role of verbal guidance and individual differences in multimedia mathematics learning. „Journal of Educational Psychology”, nr 96, s. 492–503.
Moreno R., Mayer R. (2007), Interactive multimodal learning environments: Special issue on interactive learning environments: Contemporary issues and trends. „Educational Psychology Review”, nr 19, s. 309–326.
Moreno R., Mayer R.E., Spires H.A., Lester J. C. (2001), The case for social agency in computer-based teaching: Do students learn more deeply when they interact with animated pedagogical agents? „Cognition and Instruction”, nr 19(2), s. 177–213.
Moyer A. (2014), What’s age got to do with it? Accounting for individual factors in second language accent. „Studies in Second Language Learning and Teaching. Special issue: Age and more”, nr 4.3, s. 443–464.
Park B., Flowerday T., Brünken R. (2015), Cognitive and affective effects of seductive details in multimedia learning. „Computers in Human Behavior”, nr 44, s. 267–278.
Pawlak M. (2017), Dynamiczny charakter zmiennych indywidualnych – wyzwania badawcze i implikacje dydaktyczne. „Neofilolog”, nr 48/1, s. 9–28.
Piaget J. (1981), Intelligence and affectivity: Their relationship during child development. Tłum. i wyd. przez Brown T.A., Kagi M.R., Annual Reviews Monograph. Palo Alto: Annual Reviews.
Piechurska-Kuciel E. (2008), Language anxiety in second grammar school students. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Pintrich P. R. (2003), A Motivational Science Perspective on the Role of Student Motivation in Learning and Teaching Contexts. „Journal of Educational Psychology”, nr 95(4), s. 667–686.
Riemer C. (2006), Individuelle Unterschiede beim Fremdsprachenlernen: Der Lerner als „Einzelgänger“. Konsequenzen für die Theorie und Empirie des Lehrens und Lernens von Fremdsprachen, (w:) Wolff D., Scherfer P. (red.), Vom Lehren und Lernen fremder Sprachen: Eine vorläufige Bestandsaufnahme. Frankfurt: Peter Lang, s. 223–244.
Ryan R.M., Deci E.L. (2000), Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. „American Psychologist”, nr 55(1), s. 68–78.
Scherer K.R., Koivumaki J., Rosenthal R. (1972), Minimal cues in the vocal communication of affect: Judging emotions from content-masked speech. „Journal of Psycholinguistic Research”, nr 1, s. 269–285.
Sadoski M., Paivio A. (2001), Imagery and text: A dual coding theory of reading and writing. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Schneider D.J. i in. (1979), Person perception. Reading. MA: Addison-Wesley.
Snyder C.R. i in. (1991), The will and ways: development and validation of an individual difference measure of hope. „Journal of Personality and Social Psychology”, nr 60, s. 570–585.
Spitzer M. (2007), Jak uczy się mózg, przeł. M. Guzowska-Dąbrowska. Warsza-wa: PWN.
Stein N.L., Trabasso T., Liwag M.D. (2005), Rozumienie emocji w teorii oceny celu, (w:) Lewis M., Haviland-Jones J.M. (red.), Psychologia emocji. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, s. 550–575.
Strelau J., Doliński D. (2008), Psychologia – podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Thagard P. (2008), How Cognition Meets Emotion: Beliefs, Desires and Feelings as Neural Activity, (w:) Brun G., Doguoglu U., Kuenzle D. (red.), Epistemology and emotions. Aldershot: Ashgate, s. 167–184.
Weiner B. (1990), Attribution n personality psychology, (w:) Pervin L.A. (red.) Handbook of personalisty: Theory and research. New York: Guilford Press, s. 465–485.
Williams M., Burden R. (1999), Students’ Developing Conceptions of Themselves as Language Learners. „The Modern Language Journal”, nr 83, s. 93–201.
Wolff D. (2004), Kognition und Emotion im Fremdsprachenerwerb, (w:) Börner W., Vogel K. (red.), Emotion und Kognition im Fremdsprachenunterricht. Tübingen: Gunter Narr Verlag, s. 87–103.
Young D. J. (1999), Affect in Foreign Language and Second Language Learning: A Practical Guide to Creating a Low-Anxiety Classroom Atmosphere. Boston: McGraw Hill.
Zimmerman B.J. (2008), Investigating self – regulation and motivation: Historical background, methodological developments, and future prospects. „American Educational Research Journal”, nr 45, s. 166–183.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Mariola Jaworska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Przedstawiany utwór (artykuł) upubliczniany jest na podstawie umowy z autorem i na licencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Użytkownicy mają obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych,
- utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).