Résumé
Matura is an important high-stakes examination present in the Polish education system since the late 18th century. It is taken on completion of high school and is compulsory for those who want to apply for higher education. As a result of an examination reform, in 2005 the exam took on a new form. Since then it has been a professional, external, standardised assessment used for the analysis of school and student performance, and – most importantly – in lieu of university entrance exams.
The article looks at the evolution of the foreign language component of the Matura exam over the last six decades: from an internal test prepared by local authorities and by schools, assessed arbitrarily by the test-takers’ teachers, to a professional examination prepared by expert institutions in compliance with quality standards and assessed by trained markers according to elaborate grading criteria. The paper follows the changes occurring in the assessment starting from 1960 up to 2023, when another examination reform brought about new modifications in the foreign language exam.
Funding
Badanie dofinansowano ze środków przeznaczonych na utrzymanie i rozwój potencjału badawczego w dyscyplinie pedagogika nr WPiNH/PEDAG/SUB/8/2021-KON.
Références
Bąk B., Drozd G., Stec B., Nec L. (1997), Nowa Matura z języków obcych: j. angielski, j. niemiecki, j. francuski, j. rosyjski – egzamin ustny. Legnica: Wojewódzki Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Legnicy.
Council of Europe (2020), Common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assessment – Companion Volume. Strasbourg: Council of Europe Publishing. Online: https://rm.coe.int/common-european-framework-of-reference-for-languages-learning-teaching/16809ea0d4 [DW 02.06.2023].
Czarnecka-Cicha B. (2008), Egzamin maturalny. Lata 2002–2008. Warszawa: Centralna Komisja Egzaminacyjna. Okręgowe Komisje Egzaminacyjne. Online: https://bip.oke.waw.pl/new/download/files/File/matura/2008/sprawozdanie_2008/cke_matura2002_2008.pdf [DW 14.01.2023].
Domoradzki S., Karpińska K. (2017), O egzaminie maturalnym z matematyki na obszarze zaboru pruskiego od XVIII do początku XX wieku. „Antiquitates Mathematicae”, nr 11(1), s. 157–201. DOI:10.14708/am.v11i0.5649 DOI: https://doi.org/10.14708/am.v11i0.5649
Kierznowski Ł. (2016), Egzamin maturalny w Polsce: analiza prawna. Białystok: Wydawnictwo Prawo i Partnerstwo.
Książek W. (2001), Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej – z upoważnienia ministra – na zapytanie nr 3018 w sprawie przygotowań do nowej matury w 2002 r. i konsultacji w tym zakresie. Online: http://orka2.sejm.gov.pl/IZ3.nsf/main/4EE204B0 [DW 2.06.2023].
Lewkowicz J., Zawadowska-Kittel E. (2008), Impact of the new school-leaving exam of English in Poland. “Cambridge ESOL: Research Notes”, nr 34, s. 27–31. Online: https://www.cambridgeenglish.org/images/23153-research-notes-34.pdf [DW 14.01.2023].
Majchrowska G. (1997), Matura – język angielski 1997/98. Materiały dla nauczycieli i uczniów: Informator. Z. 1. Katowice: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Katowicach.
Majsiak J. (2015), Historia matury – Egzamin dojrzałości na przestrzeni wieków. „Nauczyciel”, nr 5, s. 28–33.
Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) (2000), Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 lutego 2000 r. w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów (Dz.U. 2000 nr 17, poz. 215).
Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) (2001), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz.U. 2001 nr 29, poz. 323).
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu (MENiS) (2003a), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz.U. 2003 nr 26, poz. 225).
Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu (MENiS) (2003b), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 kwietnia 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów (Dz.U. 2003 nr 90, poz. 846).
Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) (2018), Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. 2018, poz. 467).
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna (OKE) w Krakowie (1999), W kierunku nowych egzaminów szkolnych. Kraków: Wydawnictwo Szkolne Omega.
Pancer I. (1996), Przed maturą 1997 – język angielski. Wojewódzki Zespół Egzaminacyjny. Gdańsk: Nowa Matura – Gdańsk.
Poszytek P. (2008), European standards of testing language proficiency and the Polish “Nowa Matura” examination in English. Kraków: Universitas.
Rada Europy (2003), Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie. Warszawa: CODN.
Regionalna Komisja Egzaminów Szkolnych w Krakowie (1998), Informator maturalny: język angielski. Matura 98. Kraków: Wydawnictwo Szkolne Omega.
Sendur A.M., Kościńska A. (2021), Kształcenie w sieci – teoria i praktyka. Przewodnik dla nauczycieli języków obcych i nie tylko. Kraków: Oficyna Wydawnicza KAAFM.
Sendur A.M. (2023), Foreign language skills and sub-skills in the Polish Matura Exam: An overview of test tasks over the last six decades, (w:) Krawiec M., Dong D., Trambley J., Hsiung P.-S. (red.), Various facets of foreign language education. Hamburg: Dr KovacVerlag, s. 79–103.
Smolik M. (2012), Języki obce na egzaminach zewnętrznych: innowacje w latach 2012–2015. „Języki Obce w Szkole”, nr 1, s. 22–31. Online: https://jows.pl/brepo/panel_repo_files/2021/07/21/cgvs3y/jezyki-obce-w-szkole-nr-1-2012-1.pdf [DW 14.01.2023].
Smolik M. (2021), IV Kongres Edukacji – Egzamin maturalny z języka obcego od roku 2023. Online: youtube.com/watch?v=mo5uqMD9ixA [DW 03.06.2023].
Trzcińska B. (2015), Egzamin maturalny z języka angielskiego 2015: wyniki i wnioski. „Języki Obce w Szkole”, nr 3, s. 21–28. Online: https://jows.pl/brepo/panel_repo_files/2023/01/10/qkeans/jows-3-2015-trzcinska.pdf [DW 02.06.2023].
Wiśniewska-Olejnik M. (2019), Maturus znaczy dojrzały. Historia egzaminu maturalnego z języka polskiego z nutą refleksji. „Horyzonty Polonistyki”, nr 1(28), s. 18–25.
Wojewódzka Komisja Egzaminów Szkolnych przy Kuratorze Oświaty w Krakowie (1996), Zarys raportu „Dojrzewanie do Nowej Matury w regionie Polski Południowej i Południowo-Wschodniej” na spotkanie Kuratorów Oświaty Bielska-Białej, Chełma, Kielc, Krakowa, Krosna, Lublina, Nowego Sącza, Przemyśla, Rzeszowa, Tarnobrzegu, Tarnowa, Zamościa w dniu 27 września 1996 r. w Krakowie.
https://www.cambridgeenglish.org/exams-and-tests/linguaskill/information-about-the-test/ [DW 17.01.2023].
https://www.pearsonpte.com/scoring/automated-scoring [DW 17.01.2023].
Licence

Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas de Modification 4.0 International.
Auteurs :
Les auteurs de textes acceptés pour publication dans la revue Neofilolog sont tenus de remplir, signer et renvoyer à l'adresse de la rédaction, un accord sur l'octroi d'une licence gratuite pour les œuvres, avec obligation d'accorder une sous-licence CC.
En vertu de cet accord, les auteurs des textes publiés dans la revue Neofilolog accordent à l'Université Adam Mickiewicz de Poznań une licence non exclusive et gratuite et permettent l'utilisation de la sous-licence Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Les auteurs se réservent le droit de disposer librement de l'œuvre.
Utilisateurs :
Les utilisateurs d'Internet intéressés ont le droit d'utiliser les œuvres publiées à partir de l'année 2017 sous réserve des conditions suivantes :
- reconnaissance de la qualité d'auteur - l'obligation de fournir des informations sur la qualité d'auteur, le titre, la source (liens vers l'œuvre originale, DOI) et la licence, ainsi que l'œuvre distribuée ;
- sans créer d'œuvres dérivées - l'œuvre doit être conservée dans sa forme originale, p. ex. les traductions ou les interprétations ne peuvent être distribuées sans le consentement de l'auteur.
Tous les textes publiés sont soumis au droit d'auteur.
Autres :
L'Université Adam Mickiewicz de Poznań se réserve le droit à la revue dans son ensemble (mise en page, forme graphique, titre, conception de la couverture, logo, etc.).
.