Słowa kluczowe
język obcy
status
funkcjonowanie nauczyciela
ocena nauczyciela
samoświadomość
wyzwania
podejmowanie decyzji
kształcenie nauczycieli
Jak cytować
Abstrakt
The article aims to analyze meanings underlying the popular concepts of a good teacher, efficient teacher, novice, expert and experienced non-expert from a diachronic perspective. Criteria used across developmental stages of second language acquisition/ foreign language teaching in the process of teacher accreditation are examined, as well as social contexts influencing teacher evaluation. Reasons for teachers’ dissatisfaction with European school systems are presented, as well as coping strategies employed by frustrated teachers. New challenges springing from economic, social and cultural student diversity are also discussed. Implications are sought for pre- and in-service teacher education.
Bibliografia
Bargh J.A., Morsella E. (2008), The unconscious mind. „Perspectives on Psychological Science”, nr 1 (3), s. 73–79. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1745-6916.2008.00064.x
Berliner D.C. (2001), Learning about learning from expert teachers. „International Journal of Educational Research”, nr 5 (35), s. 463–482. DOI: https://doi.org/10.1016/S0883-0355(02)00004-6
Bernstein B. (1990), Class, codes and control: The structuring of pedagogic discourse. London: Routledge.
Canagarajah S. (2018), Translingual practice as spatial repertoires: Expanding the paradigm beyond structuralist orientations. „Applied Linguistics”, nr 1 (39), s. 31–54. DOI: https://doi.org/10.1093/applin/amx041
Carroll J.B. (1975), The teaching of French in eight countries. New York: John Wiley.
CBOS (2013), Prestiż zawodów. Komunikat z badań BS/164/2013. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
Chi M.T.H. (2011), Theoretical perspectives, methodological approaches, and trends in the study of expertise, (w:) Yeping L., Kaiser, G. (red.), Expertise in mathematics instruction: An international perspective. New York: Springer, s. 17–39. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4419-7707-6_2
Council of Europe (2018/2020), CEFR 2018. Companion volume with new descriptors. Strasbourg: Council of Europe Publishing.
Cummins J. (2008), BICS and CALP: Empirical and theoretical status of the distinction, (w:) Street B., Hornberger N. (red.), Encyclopaedia of language and education, 2nd Edition, Volume 2: Literacy. New York: Springer Science, s. 71–83.
Day Ch., Stobart G., Sammons P., Kingston A., Gu Q., Smees R., Mutjaba T. (2006), Variations in teachers’ work, lives and effectiveness (VITAE): Research report RR743. London: Department of Education and Skills. DOI: https://doi.org/10.1037/e615332007-001
de Bot K. (2015), The history of applied linguistics: From 1980 to the present. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315743769
de Meerleer P. (2021), Louis Germain. Paris: Domens.
Demeneix B. (2014), Losing our minds: How environmental pollution impairs human intelligence and mental health. Oxford: Oxford University Press. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199917518.001.0001
Droździał-Szelest K. (2011), Oral skills awareness of advanced EFL learners, (w:) Pawlak M., Waniek E., Majer J. (red.), Speaking in contexts of instructed foreign language acquisition. Bristol: Multilingual Matters, s. 131–148. DOI: https://doi.org/10.21832/9781847694126-011
European Union (2012), Surveylang – first European survey on language competences. Final report. Brussels: The European Commission.
EURYDICE (2015), The teaching profession in Europe: Practices, perceptions, policies. Brussels: The European Commission. Brussels: The European Commission.
EURYDICE (2017), The teaching profession in Europe: Practices, perceptions, policies. Brussels: The European Commission. Brussels: The European Commission.
EURYDICE (2018), Teaching careers in Europe. Access, progression and support. Brussels: The European Commission.
Freud S. (1913/ 2013), Totem and taboo. Norderstedt: Book on Demand. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315010489
Gabryś-Barker D. (2012), Reflectivity in pre-service teacher education. A survey of theory and practice. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Gajewska E., Sowa M., Kic-Drgas J. (2020), Filologia wobec wyzwań komunikacji specjalistycznej. Od współpracy z biznesem po kształcenie nauczycieli. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Grabowska A. (2018), Kompetencje nauczycieli języków obcych, (w:) Bogucka J., Grabowska A. (red.), Rozważania o jakości programu edukacyjnego English Teaching. Profil pełnomocnego nauczyciela. Nidzica: Nidzicka Fundacja Rozwoju NIDA, s. 21–33.
Greenglass E., Fiksenbaum L. (2009), Proactive coping, positive affect, and well- being: Testing for mediation using path analysis. „European Psychologist”, nr 1(14), s. 29–39. DOI: https://doi.org/10.1027/1016-9040.14.1.29
Handy Ch. (1996), Gods of management. The four cultures of leadership. Oxford: Oxford University Press.
Hašek J. (1929), Przygody dobrego wojaka Szwejka. Warszawa: Wydawnictwo Rój. Tł. P. Hulka-Laskowski.
Hélot C. (2008), Awareness raising and multilingualism in primary education, (w:) Cenoz J., Hornberger N. (red.), Encyclopaedia of language and education. New York: Springer, s. 371–384.
Hick D. (2012), The material culture turn – event and effect, (w:) Hicks D.S., Beaudry M. (red.), Oxford handbook of material culture studies. Oxford: Oxford University Press, s. 25–44. DOI: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780199218714.001.0001
Hinger B., Hirzinger-Unterrainer E.M., Schmiderer K. (2020), A cross-linguistic and multilingual pre-service teacher education program: Insights from the Innsbruck model of foreign language teacher education, (w:) Mickan P., Wallace I. (red.), The Routledge handbook of language education curriculum design. London – New York: Routledge, s. 274–288. DOI: https://doi.org/10.4324/9781315661032-17
Howatt A.P.R., Widdowson H.G. (2004), A history of English language teaching. Oxford: Oxford University Press.
Humphreys G.W., Sui J. (2016), Attentional control and the self: The Self-Attention Network (SAN). „Cognitive Neuroscience”, nr 7, s. 5–17. DOI: https://doi.org/10.1080/17588928.2015.1044427
Instytut Badań Edukacyjnych (2015), Efekty nauczania języka angielskiego na III etapie edukacyjnym: Raport końcowy. Badania umiejętności uczenia się i nauczania języków obcych w gimnazjum. Badanie umiejętności mówienia. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Jaroszewska A. (2007), Nauczanie języka obcego w kształceniu wczesnoszkolnym. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut.
Jaroszewska A. (2013), Nauczanie języków obcych seniorów w Polsce. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kafka F. (1936), Proces.Warszawa: Wydawnictwo Rój. Tł. Bruno Schulz.
Karpińska-Szaj K. (2013), Nauczanie języków obcych uczniów z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Karpińska-Szaj K. (2022), Niezwykłe dzieci, nieobce języki. O indywidualizacji w kształceniu językowym. Kraków: Impuls.
Koffeman A., Snoek M. (2019), Identifying context factors as a source of professional learning. „Professional Development in Education”, nr 3 (4), s. 456–471. DOI: https://doi.org/10.1080/19415257.2018.1557239
Komorowska H. (2016), Dilemmas in language teaching and teacher education. “Glottodidactica”, nr 1 (43), s. 81–95. DOI: https://doi.org/10.14746/gl.2016.43.1.6
Komorowska H., Krajka J. (2020), The culture of language education. Frankfurt am Main: Peter Lang.
Komorowska H., Krajka J. (2021), Cultural and social diversity in language teacher education. Frankfurt am Main: Peter Lang. DOI: https://doi.org/10.3726/b18834
Kremer-Hayon L., Tillema H. (2002), Practising what we preach. Teacher-educators’ dilemmas in promoting self-regulated learning: a cross case comparison. „Teaching and Teacher Education”, nr 5 (18), s. 593–607. DOI: https://doi.org/10.1016/S0742-051X(02)00018-5
Kucharczyk R. (2018), Nauczanie języków obcych a dydaktyka wielojęzyczności (na przykładzie francuskiego jako drugiego języka obcego). Lublin: Wydawnictwo Werset.
Le Pichon-Vorstman E., Siarova H., Szőnyi E. (2020), The future of language education in Europe: Case studies of innovative practice. Brussels: The European Commission. DOI: https://doi.org/10.3828/ejlp.2021.7c
Lévi-Strauss C. (1987), Introduction to the work of Marcel Mauss. London: Routledge & Kegan Paul.
Lewis E.G., Massad C.E. (1975), The teaching of English as a foreign language in ten countries. New York: John Wiley.
Macdonald Sh. (2013), Memorylands. Heritage and identity in Europe today. London: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203553336
Nowak-Romanowicz A. (1957), Józef Elsner. Zarys życia i twórczości. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Muzyczne.
OECD (2002a), Teacher exodus – the meltdown scenario. Paris: OECD.
OECD (2002b), Attracting, developing, and retaining effective teachers. Paris: OECD.
Otero J. (2022), Heritage conservation future: Where we stand, challenges ahead, and a paradigm shift. “Global Challenges”, nr 6 (1): https://doi.org/10.1002/gch2.202100084 (26.06.2022). DOI: https://doi.org/10.1002/gch2.202100084
Penderecki K. (2013), Pendereccy. Saga rodzinna. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Pinho A.S., Gonçalves L., Andrade A.I., Araujo e Sà M.H. (2011), Engaging with diversity in teacher language awareness: teachers’ thinking, enacting and transformation, (w:) Breidbach S., Elsner D., Young A. (red.), Language awareness in teacher education. Frankfurt am Mein: Peter Lang, s. 41–61.
Rádai P. (red.). (2003), The status of language educators. Graz: European Centre for Modern Languages, Council of Europe Publishing.
Ropo E. (2004), Teaching expertise, (w): Henny, P.A., Boshuizen, R.B., Gruber, H. (red.), Professional learning. Gaps and transitions on the way from novice to expert. Cham: Springer, s. 1–16.
Rubio S.F. (2015), Expectations and attribution of responsibility. „Journal for Constitutional Theory and Philosophy of Law”, nr 26, s. 111–128.
Smuk M. (2016), Od cech osobowości do kompetencji SAVOIR-ĚTRE. Rozwijanie samoświadomości w nauce języków obcych. Lublin: Wydawnictwo Werset.
Sobczak A. (2018), Parentokracja i konstruowanie nierówności edukacyjno-społecznych. „Wychowanie w Rodzinie”, nr 2, s. 447–458.
Sun R. (2012), Bottom-up learning and top-down learning, (w:) Seel, N.M. (red.), Encyclopaedia of the sciences of learning. Cham: Springer, s. 479–481. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4419-1428-6_387
Szplit A. (2019), Od nowicjusza do eksperta [From novice to expert]. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
TALIS (2009), The teaching and learning international survey. Main findings from the survey and implications for education and training policies in Europe. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
TALIS (2013), The teaching and learning international survey. Main findings from the survey and implications for education and training policies in Europe. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
TALIS (2019), Results. The teaching and learning international survey. Teachers and school leaders as lifelong learners. Paris: OECD.
Tillema H.H., Kremer-Hayon L. (2005), Facing dilemmas: Teacher educators’ ways of constructing a pedagogy of teacher education. „Teaching in Higher Education”, nr 10, s. 203–217. DOI: https://doi.org/10.1080/1356251042000337954
Tsui A. (2003), Understanding expertise in teaching. Case studies of ESL teachers. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139524698
Tsui A. (2009), Distinctive qualities of expert teachers. „Teachers and Teaching: Theory and Practice”, nr 4 (15), s. 421–439. DOI: https://doi.org/10.1080/13540600903057179
Uryga D., Wiatr M. (2015), Quasi-szkoły – nowe przedsięwzięcia rodzicielskie na obrzeżu systemu oświaty, „Pedagogika Społeczna”, nr 3, s. 217–232.
www.brainstatistic.com.
Zeidler-Janiszewska A. (2006) Visual culture studies czy antropologicznie zorientowana Bildwissenschaft? O kierunkach zwrotu ikonicznego w naukach o kulturze. „Teksty drugie” 4, s. 9–30.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Hanna Komorowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Przedstawiany utwór (artykuł) upubliczniany jest na podstawie umowy z autorem i na licencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Użytkownicy mają obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych,
- utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).