Abstrakt
Artykuł stanowi odpowiedź na pytanie, czy przyjęte na poziomie unijnym normy prawne służą ochronie zdrowia zwierząt oraz pozwalają na bezpieczne stosowanie antybiotyków w produkcji zwierzęcej. Podjęto w nim także próbę ustalenia i oceny krajowych rozwiązań prawnych w tym zakresie oraz wskazania kierunków koniecznych zmian w realizowanej polityce rolnej UE. W efekcie stwierdzono, że obowiązujące normy prawne jednoznacznie określają dopuszczalność stosowania antybiotyków w enumeratywnie wskazanych sytuacjach, poza którymi ich używanie jest zabronione i grozi sankcją, ale nie zawsze są przestrzegane. Nie służą więc ochronie zdrowia zwierząt i w ograniczonym zakresie są bezpiecznie stosowane w produkcji. Niska skuteczność przyjętej na poziomie unijnym i krajowym regulacji wiąże się prawdopodobnie ze słabością prowadzonych kontroli oraz łatwym dostępem do antybiotyków.
Bibliografia
Biernasiak J., Śliżewska K., Libudzisz Z. (2010), Negatywne skutki stosowania antybiotyków, „Postępy Nauk Rolniczych” nr 3.
Gustafson R.H., Bowen R.E. (1997), Antibiotic use in animal agriculture, „Journal of Applied Microbiology” nr 83.
Informacja o wynikach kontroli. Wykorzystywanie antybiotyków w produkcji zwierzęcej w województwie lubuskim, Warszawa 2017, nr 164/2017/P/17/108/LZG.
Kirchhelle C. (2018), Pharming animals: a global history of antibiotics in food production (1935-2017), „Palgrave Commun” nr 4.
Komisja Europejska (2018), Oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR). Droga do bardziej rozważnego stosowania środków przeciwdrobnoustrojowych i antybiotyków, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/124fd00b-ebad-11e8-b690-01aa75ed71a1/language-pl/format-PDF [dostęp: 10.05.2020].
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z 15.11.2011 r. Plan działania na rzecz zwalczania rosnącego zagrożenia związanego z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe, Bruksela, KOM(2011) 748 wersja ostateczna.
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie nowej strategii Unii Europejskiej w zakresie zdrowia zwierząt (2007-2013) „Lepiej zapobiegać niż leczyć” [SEK(2007) 1189] [SEK(2007) 1190], COM/2007/0539 końcowy.
Majewski M., Anusz K. (2018), Antybiotykooporność czynników zoonotycznych związanych z bezpieczeństwem żywności pochodzenia zwierzęcego, „Życie Weterynaryjne” nr 2.
Malinowska T. (2016), Dokumentacja lekarsko-weterynaryjna według regulacji prawnych, „Życie Weterynaryjne”, nr 3.
Materiały informacyjne dla lekarzy weterynarii wolnej praktyki dotyczące zasad prowadzenia dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej oraz dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi, www.gdansk.wiw.gov.pl [dostęp: 11.05.2020].
O’Neill J. (2016), Tackling Drug-Resistant Infections Globally: Final Report and Recommendations, „The Review on Antimicrobial Resistance”, https://amr-review.org [dostęp: 19.03.2020].
Pawlak H., Lipiński M., Zootechniczny niezbędnik terminologiczny, Poznań 2011.
Pejsak Z., Truszczyński M., Racjonalna antybiotykoterapia u zwierząt, „Życie Weterynaryjne” 2013, nr 88.
Przeciwbakteryjne produkty lecznicze weterynaryjne, https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/przeciwbakteryjne-produkty-lecznicze-weterynaryjne [dostęp: 19.03.2020].
Przeniosło-Siwczyńska M., Kwiatek K. (2013), Dlaczego zakazano stosowania w żywieniu zwierząt antybiotykowych stymulatorów wzrostu?, „Życie Weterynaryjne” nr 2.
Stanclewska D. (2017), Ograniczanie antybiotyków w hodowli, „Tygodnik Poradnik Rolniczy”, http://www.tygodnik-rolniczy.pl/articles/hodowla-zwierzat/ograniczanie-antybiotykow-w-hodowli/ [dostęp: 19.03.2020].
Thoms U. (2017), Antibiotika, agrarwirtschaft und politik in Deutschland im 20. und 21. Jahrhundert, „Agrargeschichte und Agrarsoziologie” nr 65.
Licencja
Zgodnie z polityką wdrożenia licencji CC na UAM w Poznaniu oraz warunkami określonymi w licencji do utworów z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
