Keywords
pre-emptive right
State Treasury
National Support Centre for Agriculture
trusteeship
ownership
How to Cite
Abstract
The practice of reserving the right of pre-emption for the State Treasury, local government units and other entities by way of a statute should be regarded as an emanation of the State. The frequency with which this practice is exercised is Poland has been increasing at a very high rate in recent years. The statutory right of pre-emption concerning agricultural real estate, reserved for the State Treasury in the provisions of the Act of 11 April 2003 on shaping the agricultural system is of particular legal and practical significance. The subject of this article is the legal characteristics of this entitlement granted to the National Support Centre for Agriculture, and examination whether exercising this right in the State Treasury's name is arbitrary (discretionary) or whether it ought to be exercised with a view of fulfilling constitutional and statutory prerequisites of State’s interference in the ownership right. The author presents an opinion that the current statutory form and the practice of the execution of the pre-emptive right to purchase agricultural real estate by the National Support Centre for Agriculture raise serious doubts of constitutional nature. These doubts result from the lack of a clear statutory separation of the prerequisites for the application of this right granted to the State Treasury in relation to private agricultural real estate. He also proposes to determine a statutory catalogue of such premises and to establish a reliable administrative procedure where necessary, regarding State’s interference in private-legal relationships, so that decisions made by public administration are not arbitrary.
References
Banaszak B. (2012), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa.
Blajer P.A. (2020), Komentarz do art. 3 u.k.u.r., w: P.A. Blajer, W. Gonet, Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa.
Dybowski T. (1969), Ochrona własności w polskim prawie cywilnym (rei vindicatio – actio negatoria), Warszawa.
Dybowski T. (2013), Ochrona prawa własności na tle konstytucyjnej koncepcji źródeł prawa w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, w: T. Dybowski. Dzieła zebrane, oprac. B. Chanowska-Dymlang, Warszawa.
Dydenko J., Telega T. (2018), Wycena nieruchomości. Komentarz do ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego, Warszawa.
Garlicki L. (2003), Komentarz do art. 64 Konstytucji RP, w: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, Warszawa.
Giesen R. (2017), Przeniesienie własności nieruchomości rolnych w prawie niemieckim, w: P. Księżak, J. Mikołajczyk (red.), Nieruchomości rolne w praktyce notarialnej, Warszawa.
Gonet W. (2017), Prawo pierwokupu nieruchomości, Warszawa.
Grabicki K. (2021), Wykaz pozostałych praw pierwokupu, w: A.J. Szereda (red.), Praxis. Notariat. Czynności notarialne, Warszawa.
Iwaszkiewicz P. (2018), Komentarz do art. 29 ust. 4, w: P. Czechowski (red.), Ustawa o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Komentarz, Warszawa.
Jezioro J. (2017), Komentarz do art. 600 k.c., w: E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa.
Korzycka M. (2019), Ustrój rolny państwa polskiego, w: M. Korzycka (red.), Instytucje prawa rolnego, Warszawa.
Lachaud J. (2006), SAFER: Sociétés d'aménagement foncier et d'établissement rural. Définition, missions, moyens d'action, Paris.
Lichorowicz A. (2000), Status prawny gospodarstw rodzinnych w ustawodawstwie krajów Europy Zachodniej, Białystok.
Lichorowicz A. (2004), Instrumenty oddziaływania na strukturę gruntową Polski w ustawie z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” nr 2.
Litwiniuk P. (2018), The National Support Centre for Agriculture as the Trustee of Agricultural Property Stock of the State Treasury in Poland, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie – Problemy Rolnictwa Światowego” t. 18(33), nr 3.
Łobos-Kotowska D. (2013), Umowa przyznawania pomocy z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Warszawa.
Łobos-Kotowska D., Stańko M. (2020), Ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego. Komentarz, Warszawa.
Marciniuk K. (2019), Prawne instrumenty ingerencji władzy publicznej w obrót nieruchomościami rolnymi jako środki kształtowania ustroju rolnego, Białystok.
Martinez J. (2016), w: M. Düsing, J. Martinez (red.) Agrarrecht (Beck’sche Kurz-Kommentare), München.
Safjan M. (2020), Komentarz do art. 61 k.c., w: K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny, t. I: Komentarz do art. 1–449(10), Warszawa.
Schilbach J. (2020), Wycena nieruchomości rolnych, w: J. Dydenko (red.), Szacowanie nieruchomości, Warszawa.
Strzelczyk R. (2019), Prawo nieruchomości, Warszawa.
Szydło W. (2017), Komentarz do art. 600 k.c., w: E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa.
Wiącek M. (2016), Konstytucyjne aspekty ograniczeń obrotu nieruchomościami rolnymi, w: P. Litwiniuk (red.), Kwestia agrarna. Zagadnienia prawne i ekonomiczne, Warszawa.
Zaradkiewicz K. (2016), Komentarz do art. 21 Konstytucji RP, w: M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja. Komentarz, t. I, Warszawa.
Zubik M. (2020), Prawo konstytucyjne współczesnej Polski, Warszawa.
Żuławska C. (2011), w: G. Bieniek (red.), Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, t. II, Warszawa.
License
Copyright (c) 2021 Przemysław Litwiniuk
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.