Wybrane aspekty ograniczenia obrotu nieruchomościami rolnymi w prawie polskim w kontekście unijnej zasady swobody przepływu kapitału

Abstrakt

Celem rozważań jest dokonanie oceny dopuszczalności ograniczeń w obrocie nieruchomościami rolnymi uregulowanych w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego w kontekście unijnej zasady swobody przepływu kapitału. W artykule przedstawione zostały zjawiska ekonomiczne i klimatyczne jakie mają miejsce na świecie, a w szczególności w UE, które powodują, że wprowadzanie rozwiązań prawnych ograniczających obrót nieruchomościami wydaje się nieuniknione. Omówiona została unijna zasada swobody przepływu kapitału, w tym przesłanki dopuszczalności ograniczenia tej zasady. W świetle tych ustaleń dokonana została ocena instrumentów, które ograniczają obrót nieruchomościami rolnymi, do których zalicza się przede wszystkim zasada nabywania nieruchomości rolnych przez rolników indywidualnych, zasada nakazująca prowadzenie gospodarstwa rolnego na nabywanej nieruchomości rolnej przez okres 5 lat i wprowadzająca zakaz zbywania nabytej nieruchomości w tym czasie bez uzyskania zgody dyrektora generalnego KOWR oraz prawo pierwokupu i nabycia przysługujące KOWR. Przeprowadzona w artykule analiza prowadzi do wniosku, że większość przyjętych rozwiązań przechodzi pozytywnie wypracowany w orzecznictwie TSUE test dopuszczalności wprowadzania ograniczeń, chociaż niektóre z tych ograniczeń budzą wątpliwości.