Na tropach zasady non quoad questionem an, sed quoad questiones quomodo. Ze studiów nad ustrojem stanowym Śląska

Abstrakt

Szczególna symbioza systemu rządów absolutnych oraz funkcjonujących już od stuleci stanowych urządzeń — zwłaszcza sejmów była uwarunkowana sprowadzeniem tych ostatnich do roli tylko formalnej i właściwie wykonawczej. W monarchii habsburskiej ostentacyjnym tego wyrazem były sejmy postulatowe drugiej połowy XVIII w. i dotycząca ich zasada: non quoad quaestionem an, sed quoda quaestionem quomodo wywodzona z podatkowych recesów 1748 r. Stworzyło to sytuację, w której — mówiąc słowami Oswalda Balzera — „podatek, ktorego rząd zapotrzebuje, musi mu być przyznany, a sejm zastanawiać się może tylko nad tem, w jaki sposób należy przeprowadzić jego repartycję i w jaki sposób ściągnąć pieniądze podatkowe”¹.