Rozważania o własności rzymskiej

Abstrakt

I.Pojęcie własności. II.Ograniczenia własności. III.Typy i formy własności. IV.Wnioski.

Pierwsza kwestia, nad którą chcielibyśmy się zastanowić, to pytanie, czy pojęcie własności, jakie można wyczytać z literatury romanistycznej z przełomu ubiegłego i bieżącego stulecia i będące jeszcze dziś w podręcznikach w obiegu, odpowiada temu, co na ten temat wyczytała ze źródeł nauka o prawie rzymskim w czasach współczesnych. Nauka bowiem prawa rzymskiego i cywilnego z XIX i początków XX w., a pod jej wpływem także legislacja, operują pojęciem własności, które dziś chętnie określa się przymiotnikami: indywidualistyczne, absolutne, abstrakcyjne. Kładzie ona raczej akcent na prawa właściciela niż na jego ograniczenia. Eksponuje bardziej to, co właścicielowi wolno niż to, co jest mu zabronione. Jest bowiem rzeczą naturalną, że owa własność indywidualistyczna i liberalistyczna, absolutna i abstrakcyjna, wroga była ograniczeniom tak prywatnoprawnym jak publicznoprawnym, wroga socialitas, która jest właściwa pojęciu własności drugiej połowy bieżącego stulecia.